Historisch Archief 1877-1940
No. 2586
DE GROENE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
29
Nee toch? Geen bericht? Nog altijd
niet?Gunst, hoe was 't mogelijk! 't Leek
toch heusch zoo'n allerliefst, hartelijk
schepseltje! Zielig toch wel voor hen
?dat ze nu zoo in dat meisje werden teleur
gesteld ! Of zij-zelf nog wel eens
schreven?"
En de zusters zeiden dat zij er niet
y.oT> dikwijls toe kwamen.... 'n enkele
keer maar
Want ze waren te trotsch om te
zeggen dat ze niet eens Orty's adres
?wisten.
Maar op een zonnigen vriesdag van
cind-November stond Orty plotseling
vooi hen.
En die dag werd voor de zusters en
Pree een glorie-dag. Orty had een plan.
Van een vriendin die met haar gezin
naar 'ndiëterug moest had zij drie
maanden huur van hun gemeubelden
flat overgenomen, en nu moesten voor
de wintermaanden, de zusters en Free
bij haar komen wonen; de flat was groot,
er zou overvloedig ruimte zijn.
De zusters hadden roode wangen en
zenuwvlekken op hun hals van opwin
ding. Free was groen-bleek en klam.
Hun stemming golfde op en neer, on
stuimig, stormachtig. Ze waren er moreel
zeeziek van.
't Eene oogenblik lokte 't plan, waren
zij in felle opwinding bijna gewonnen.
't Andere oogenblik beseften zij neer
slachtig dat 't niet kon dat 't
absoluut niet ging gunst zóó
maar ie huis sluiten enne zij die
nog nooit Nee gut 't ging
niet
Tegen den middag waren zij gewonnen,
sprak Orty zakelijk en rustig alles af,
Metende zusters in Free zich leiden, over
hen beschikken, weerloos als in een
droom, toch bewogen door een vreemd,
angstig, verwachtend, geluksgevoel
En alle drie brachten zij Orty naar
de volgende tramhalte die midden in 't
don; was.
n de glorie was in hen dat al de
glurende kennissen achter de gordijntjes
hen nu weer met Orty zagen.
Als in een roes leefden ze, nu al bijna
drie maanden.... Orty had hen in een
bruisenden stroom van ongekende weder
waardigheden geduwd en ze zwommen
er in voort, verschrikt, bedremmeld
eerst, toen, behagelijk, langzamerhand
genietend.
Toch was alles soms zoo vreemd,
waren er oogenblikken dat zelfs Orty een
andere Orty leek dan die zij hadden
leeren kennen in hun stil, muf dorp.
En ze schrokken van hun eigen ge
dachten Stil muf Waren
zij dat wel die zoo oordeelden F.n
opeens, als 'n weeëverschrikking klem
de de zekerheid om hun hart dat zij er
weer naar toe terug moesten, hun dagen
weer vullen met lieve kleine bezigheidjes
zonder geestdrift of ontroering, omgaan
met al die anderen met wie zij toch
eigenlijk noch ?iels-, noch geestescontaet
hadden alleen 't toevallige op
elkaar aangewezen zijn omdat zij nu
eenmaal in 't zelfde dorp woonden
O zouden ze ooit weer kunnen
aarden in die spheer van
pietepeuterigheid?.... Van krenterige wrokjes en
tamme genegenheidjes
Nu was de laatste avond daar.
Voor 't laatst hadden ze dien middag
toilet gemaakt, voor 't laatst met
Orty in een der eerste restaurants heel
laat gedineerd. Een Hongaarsche kapel
speelde vreemde, hartstochtelijke mu
ziek; soms kwijnde de melodie weg in
een zacht gerekt, onzegbaar droevig
mineur, als een verlangen zoo hopeloos
en alverterend dat je er aan sterft
In Orty's oogen lichtte af en toe een
Wonderlijke uitdrukking.
Ze had champagne laten komen,
dronk de zusters en Free toe. Die waren
opgewonden vroolijk met soms een
inzinking.... 'n loodzware moedeloos
heid Maar daar hielp een nieuw
glas champagne hen over heen
En in Orty's mooie, diepdonkere
oogen bleef 't raadsel, als haar blik
gleed langs de twee vrouwen en den
man die nu dronken.... om te ver
geten
Toen ze thuis kwamen knipte Orty
alleen 't licht der schemerlampen op.
Kom", zei ze, laten we om den
haard gaan zitten ik heb wat te
zeggen; ik bewaarde 't tot den
laatsten avond...."
En nu zaten ze zwijgend, al in wat
schuwe luistering. Orty zat in 't midden,
vlak tegenover 't schijnsel van 't haard
vuur, en 't twinkelde en sprankelde in
haar goudige oogen die peinzend voor
zich heen keken.... spottend en wee
moedig.
Dat was 't raadsel er van.
Toen klonk haar warme, sonore stem:
KENNIS WAS IN OPTIMA FORMA GEMAAKT
ZIJ WAS WEER ALLEEN IN HET TRAMMETJE
Ik ben heelemaal geen dochter van
die oude schoolvriendin.... Ik heb
haar nooit van mijn leven gezien of van
haar gehoord....
Toen ik van den zomer naar uw dorp
kwam was 't dat of een ander,
onverschil ig welk, als 't maar stil en rustig en
afgelegen was. Ik verbeeldde mij dat ik
't heerlijk zou vinden zoo eens van alles
af te zijn, en een leven te leiden dat
totaal anders dan m'n gewone was....
't Was een gril, maar die liet mij niet los.
Toen ontmoette ik u in de tram.
Wees nu niet boos, maar u was allebei
zoo heerlijk naief ! Dat Fransche zinnetje
dat ik toch vooral niet verstaan zou !
En dat gevallen geld later in die boek
winkel !....,
De verleiding was zoo onnoemelijk
groot, en.... ik' heet werkelijk Hortense
.... Meer bekend als Orty Lewis, de
film-actrice.... Maar daar hebt u in
uw gezegend dorp waarschijnlijk nooit
van gehoord.... En dat is maar goed
ook.... M'n leven was.... niet. altijd
zooals 't zijn moest....
Enfin, eerst speelde ik mijn rol van
de teruggevonden Hortense echt voor
de grap. 't Was zoo leuk, och toe wordt
asjeblieft niet boos.... 't was zoo leuk
om u zoo'n beetje beet te nemen, en
zoo makkelijk '.... u was zoo.... zoo
goed van vertrouwen, zoo onbedorven....
En toen na een poos.... ging ik van
u houden...."
Ze zweeg, en haar mooie zachte
matbleeke handen klemden zich even,
nerveus om elkaar.
Toen lachte ze zacht; 't klonk spot
tend en Weemoedig.... ek toch
eigenlijk ! In mijn leven is nooit plaats
geweest voor zoo iets eenvoudig liefs....
Alles was altijd groot en onstuimig en
stormachtig.... Dat andere, dat sim
pele.... dat kende ik niet, miste 't
daarom ook nooit....
Maar toen, bij u at ik van den
boom der kennis.... En toen ik eenmaal
wist toen bevredigde mijn oude
leven mij niet meer....
En toch kan ik er niet buiten
moet ik er weer naar terug Maar
nu blijft voortaan 't wéten, de kennis
van dat andere, altijd schrijnen "
Er viel een stilte. Toen stond Orty op,
ging naar de zusters toe en kuste hen.
En aarzelend even bij Free, boog ze zich,
raakte even met haar lippen, z'n voor
hoofd.
Nu ga ik naar bed" zei ze zacht, 't is
al erg laat geworden.... Adieu".
Den volgenden dag reisden zij naar
huis. Ze hadden Orty Lewis niet meer
gezien; die was naar Hoek van Holland
vertrokken, voor de Engelsche boot",
zei de meid wat verbaasd dat de logees
zoo slecht op de hoogte waren.
En Gesientje hield haar waardigheid
op, zei op een toon van meerderheid:
Ik had haar nog zóó afgeraden, gister
avond, om zoo vroeg te gaan !"
De juffrouw ging van nacht al
met de nachttrein ...." berichtte toen
de meid triomfantelijk omdat ze nu toch
onmiskenbaar beter op de hoogte
bleek te zijn.
't Stoomtrammetje pufte hen 't dorp
door, en bij elke halte klopte hun hart
met nerveuse schokken, werden zij klam
en beverig van agitatie dat zij bekenden
zouden ontmoeten.
We.... we moeten 't nooit aan hun
neus hangen dat.... Orty 'n.... 'n
andere was", had Truus in den trein al,
kleintjes, geopperd.
En Gesien had militant geantwoord:
Natuurlijk niet! Zoo'n kletscollege !....
ze zouden er maar in groeien".
Free zei niets; 'n nameloos hunkerend
verlangen lag wee-smartelijk binnen
in hem....
Hij sloot zijn oogen, trachtte opnieuw
de sensatie te doorleven van haar lieve,
warme mond op z'n voorhoofd....
De tram stopte bij 't hotel waar de
ramen altijd wijd-open stonden en de
murfe, verstorven lucht je omwoei....
En.... waar zij gewoond had.
De zusters keken.
Hoe is 't toch mogelijk!" zei Truus
hardop haar gedachten. En Gesien
begreep, en knikte.
Free had zijn hoofd afgewend, keek 't
andere raampje uit....
De tram reed weer door. De volgende
halte was bij 't oude Huis.
Ze hadden wat moeite met uitstappen;
zooveel bagage ook.... Een hekje
klapte aan den overkant, pantoffel
voeten schuifelden over den weg.
Zoo zoo ! welkom thuis !" kraak
te buurman's grinnikende stem; enne
plezier gehad? Natuurlijk hè! Ja
ja " En met 'n knipoog tot Free:
,,'t Is wel leuk hier, maarre zoo
eens van den boom derkennisteeten!"....
De zusters schoven jachtig in huis.