Historisch Archief 1877-1940
No. 2596
DE GROENE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
l f
C O M O E D I A
DOOR HENRIK SCHOLTE
:
De Revues
een behoorlijke rel zich plotseling
ver^plaatst van de eene stoep naar de andere om daar
met dubbele kracht te worden voortgezet, zoo heeft
Amsterdam dit jaar zijn revues tegelijkertijd uit de
handen van de Maasstad thuis gekregen. Het uit
lokken, op deze Wijze, van vergelijkingen is een uiterst
gevaarlijke speculatie van de beide directies geweest.
Heeft het publiek eenmaal gekozen, dan wee de
ongekroonde revue! Het aanvankelijk misschien kleine
verschil in Waardeering vergroot zich onheilspellend
als een te schelle reflector op het revue-decor: men
wijst voortaan alleen op de lappen en het klatergoud
en de verloren toover komt derconcurreerenderevue
ten goede.
Ik had gehoopt, een formeele keuze wellicht te
kunnen ontgaan. Achteraf moet ik echter met het
volle respect voor het tegenovergestelde oordeel
wel constateeren, dat Louis Bouwmeester, die zijn
revue reeds bij voorbaat Nou nog mooier" noemde,
die o.vertreffende trap ijverig poogt waar te maken
al sluit dit voor ter Hall de stellende trap niet uit.
Ter Hall zetelt in den schouwburg onzer jeugd
waar wij nog steeds den geur der geheimzinnige
stallen wanen op te snuiven en ademloos-opgewonden
achter de >,piste" de clowns bezig zien tusschen
kameelen als droomende loningen en de sierlijke
noblesse van Trakheqer hengsten. Geen wonder, dat
Wij dan ook van ter Hall groote dingen verwachten,
wanneer hij zijn revue met een circus opent. En boven
dien heeft ter Hall Buziau, die in zijn beste nummers
een clown is, waar Parijs ons om kan benijden.
Zeker, ook dit jaar heeft Buziau als circusclown en
in /ijn Juschny-parodie spel laten zien om in extase
te raken. Maar het zijn maar twee tableaux! En on
danks typische Buziau-attributen als het
prachtiggevonden pakje half-tennis, half-golf, en de
wónderboom, waar hij een kwartier lang in rondspookt,
ondanks Buziau-moppenin de circus-sketch, is Buziau
niet heelemaal op dreef en mist bij een vaak
Weiniggeestig scenario het bezielende entrain. Wij hadden
dezen grootmeester van het ongerijmde zoo graag
het donderend applaus, waarmee hij terecht verwel
komd Werd, ook aan het slot gegund, liever dan de
eenigszins lauwe afgang van thans.
Louis Bouwmeester, die in een schouwburg optreedt
waar de fonkelende wonderen van de grande revue a
spectacle" steeds inheemsch waren, heeft Siem
Nieuwenhuyzen. En Siem is dezen keer prima, niet
alleen wanneer hij puur-excentriek met z'n hoed van
glas-in-lood of z'n houten mantel verschijnt, ook in die
kleinere tafereelen, waarin alleen de humor, elke se
conde humor, het moet doen. En dien humor heeft
Siem van het eerste oogenblik af, dat hij in den Mars
kogel naar de aarde spiedt en Amsterdam herkent
aan de hypotheken op de huizen". Bovendien is
Siem, evenals Heintje Davids, alias de bruine troela
of Heintje Kwatta, zeer gelukkig in zijn bobards",
laatstgenoemde bovendien in de kwistig ingelaschte
liedjes. Jammer dat Siem's manlijke partner zoo
slecht is. Daarin is Buziau, met Piet Kohier, hem voor,
al varieert deze wel eens wat te weinig.
Wat de aankleeding betreft, Bouwmeester heeft
zijn somptueuze finales, als de struisveeren- en de
paarïen-finale, met succes aan Parijs ontleent. De
werkelijk zeer smaakvolle sjawls-expositie en de
keurige gouden ridder-episode welke laatste veel
minder volmaakt bij ter Hall terugkeerde waren
Berlijnsch werk. Bij ter Hall hadden de orchideeën
en de diepzee-finale fijne kleurschakeeringen, maar de
slot-finale der ridderordes was vrijwel een mislukking.
Ook laboreert ter. Hall. aan slechte en vaak slordige
achterdoeken en aan een weinig origineel ballet. Wat
was er van een tafereel als de dans door alle tijden
niet te maken geweest, terwijl men nu bijv. voor een
véritable cancan rouge" meende te kunnen volstaan
met een eenigszins béte retroussée". Bouwmeester's
revue, die de wereld immers slechts kent van de ont
dekking van den charleston tot aan de ontploffing
op de Heerengracht, kan daartegenover de
Athosgirls stellen, onder aanvoering van de prachtige Jean
Rai (hoogstwaarschijnlijk een vrouw, al ontbreekt
volgens modern begrip wat men klassiek, laten we
zeggen geografisch, onder Athos verstaat). Deze su
bliem geschoolde meisjes zijn slechts voor charleston,
blackbottom en variaties a claqucttes te gebruiken,
maar dat doen zij dan ook desnoods op haar hoofd!
Rest nog de constateering dat de gevoelige" tafe
reelen in de revue van ter Hall, sympathiek van opzet
dit keer de juiste stemming niet te pakken konden
krijgen. Zij bleven, zooals Buziau ze zelf karakteri
seerde , misère-ouverte-met-een-praatje."
Maar erger dan al deze vergelijkende détails, uitge
lokt door de concurrentie van twee groote producers
is het feit, datdezs zelfde concurrentie aan twee uit
stekende Nederla.Tdsche clowns verhindert om ooit
samen op te treden en elk alleen met een
niet-gelijkwaardigen partner behept. En juist aan het duo
Buziau en den ouden Nieuwenhuyzen zijn zulke
prachtige herinneringen overgebleven. Het ideaal
ja, ook de revue heeft een ideaal! zou zijn: Buziau
en Siem in een even smaakvol gemonteerd als satyriek
treffend scenario.
?NIÉUWE-REVUES IN AMSTERDAM
Teekeningen voor ,,de Groene Amsterdammer" door B. van Vlijmen
l
;)
'T^
P. KÖHLER, ROOSJE KÖHLER en JOH. BUZIAU
in ter HaU's Revue, die thans in het gebouw Oscar Carréwordt gegeven.
HENRIËTTE DAVIDS, SIEM NIEUWENHUIZEN en Mevr. BOESNACH,
in Bouwmeester's Revue in het Paleis voor Volksvlijt.
TOEGEPASTE KUNST
OTTO VAN TUSSENBROEK
Leerdam?Unica door A. D. Copier *)
De nog jonge, aan de bekende glasfabriek Leer
dam" te Leerdam verbonden, kunstnijvere Copier
is een geboren experimentator. Wie hem in de fabriek
waarin hij als het ware is groot gebracht, bezig ziet
in zijn grijs linnen werkjas voor den kleinen proetoven
in samenwerking met een der meester-glasblazers zal
al dadelijk in de manier waarop hij de dingen, die
daar geboren worden, aankijkt, den kunstenaar
herkennen.
Wat voor den schilder de verf is, voor den beeld
houwer de steen, dat is voor Copier het glas. Het is
hem alles en meer dan om iets anders schijnt het hem
om de materie zelf te doen en al wat daarin aan
mogelijkheden bij de bewerking schuil gaat. Zoo
zijn er door hem vele verrassende vondst en gedaan
teneinde de glasmassa van vazen, schalen, kelken
en kommen op velerlei manieren te bewerken:
met een dunne, doffe laag over glanzenden onder
grond, welke fijngeaderd, daar overheen gebarsten
ligt; met een netwerk van têervloeiende haarlijnen
of met een opzettelijk verkregen speling van ontel
bare kleinere en grootere luchtbellen, zoo is er ander
zijds een zoeken naar kleur en een verlangen door
alles heen toch het glas, dat als uit licht geboren
schijnt, geen geweld aan te doen en dit.... glas te doen
blijven.
Het is gemakkelijk neergeschreven, dit laatste,
maar in de practijk vaak een groote moeilijkheid.
Aan tal van werkstukken valt te toetsen het juist
inzicht om telkens weer gebruik te maken van de
kansen, welke een stijlkundige bewerking der stof
in overvloedige mate biedt zonder dat Copier
zich forceert in de steeds juiste oplossing van den
samengang van practische en aesthetische eischen.
Want hoe fraai alles ook moge wezen, de Unica" zijn
en willen blijven: gebruiks-voorwerpeii in den besten
zin van het woord waarin sier en nut samengaan.
Een studiereis naar Venetië(Murano), hè: vorig
jaar ondernomen, heeft onmiskenbaar haar stempel
op Copier's laatste werkstukken gedrukt. Het is
begrijpelijk want wie gezien heeft wat wonderen daar
ginds geschieden zal daarvan zeker diep onder den
indruk geraken en hoeveel eerder zal dit niet het geval
zijn als men zelf vakman is !
Maar langzaam en steeds sterker zal Copier een
gansch eigen weg moeten inslaan en heeft hij dien
koers eenmaal gevonden dan kan hij in Holland onder
de vele knappe kunstenaren zelf een unicum zijn.
Daartoe is alle kans, want niet waar, geen enkel
ander mér dan hij, is aldus in het beürijt'
doorkneed en daarenboven is hij, zoowel in figuurlijken
als letterlijken zin: het dichtst bij het vuur! Dat hij
overigens in volle vrijheid arbeiden kan (hoezeer eert
dit de kunstzinnige directie der fabriek !) verhoogt.
in geen geringe mate zijn kansen,
*) Naar aanleiding van de tentoonstelling in de
Kunstzalen ,,de Sirkel,", den Haag.