7 18 DÉGROENE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD'.VOOR NEDERLAND No. 2599 F Illustratie uit Moo/en, Bali KUNST OP BALI £>OOR OTTO VAN TUSSENBROEK ,, Kunst op Bali''. Inleidende Sludie tot de Bouwkunst door P. A. J. Moojen. Uitgave Adi Poestaka. ' s-Gravenhage De belangstelling voor de schoonheid ?van het leven op Bali, de Balineesche Volkskunst in het algemeen en de daar inheemsche Bouwkunst injhet bijzonder, is de laatste jaren sterk toegenomen. Wat Dr. Krause in zijne schitterende fotografische, natuur- en levensgetrouwe ?opnamen van tempelfeesten e.d. heeft vastgelegd; de teekeningen en etsen door Nieuwenkamp vervaardigd en zijne rijk ^geïllustreerde uitgaven, dat alles heeft zonder twijfel in geen geringe mate daartoe bijgedragen. Echter: een uit voerig, ter zake kundig en met zorg ge documenteerd boekwerk, waarin de schrijver zich uitsluitend bepaalt tot de bestudeering der onvolprezen Balinee sche Architectuur ontbrak ons tot nog toe, totdat het einde van het vorig jaar ?de vreugde bracht van het verschijnen ?van een prachtig boekwerk: Kunst op Bali" door den architect P. A. J. Moojen, die als leider der restauratie van de oude monumenten op Bali werk zaam geweest zijnde, volop gelegenheid .heeft gehad tot het verzamelen van een schat aan gegevens, welke, met door den schrijver vervaardigde zeer schoone fotografische opnamen en teekeningen, tot een kloek boekdeel saamgevat, een standaardwerk vormen, waarvan dit vooral het merkwaardige is dat door het van vele verschillende zijden aan raken der behandelde materie men niet alleen ingeleid wordt tot de uiterlijke schoonheid der tastbare verschijningen, doch mede tot al wat daarmede direct aan diepere intenties, aan symbolische, magische en religieuse krachten ver bonden is. Want dit heeft de tijd wel zér duide lijk naar voren geschoven: slechts aan hen die begaafd zijn met eene uiterst fijne intuïtie, die zich als het ware vol komen weten in te stellen op het zieleleven der inboorlingen en al wat hunne zoo machtig tot scheppen bereide han den aan schoonheid weten op te roepen, za! het gegeven zijn den geest te be naderen, welke een vreemd volk en eene vreemde kunst heiligt. Is er dan al in den loop der jaren veel veranderd en helaas ook veel vergaan, zoo is dit toch van groote betcekenis voor het heden en de toekomst dat de schrijver in een kort voorwoord van de Balineesche kunstenaars kon getuigen: Alles waarin hun kunst wortelt: godsdienst, mythen, sagen, alles wat haar gemaakt heeft tot het teekenend beeld van een rijk volksleven, het bestaai nog, rustig, krachtig, onbewogen in der tijden loop !" En dan geeft hij gelijkertijd aan zijn omvangrijk werk in den slotzin eene met weinig woorden toch zoozeer veelzeggende verduidelijking mede: ,,De bewondering voor dezen nog levenden en vaardigen geest was de sterkste aansporing tot mijn arbeid." Deze bewondering spreekt uit eiken regel van het boek. RIJMKRONYCK: NA TIONALISME EN INTERNA TIONALISME. Terwijl in den Haag Minister van Karnebeek zijn laatste groote redevoering voor liet Tractaat hield, werd, in den Dierentuin aldaar, met groote praal, de Internationale Vrouwen Fancy-Fair geopend. Terwijl van Karnebeek voor 't laatst 't Tractaat verdedigt, dat reeds de doodskleur draagt, in 't vol Senaatsgebouw, wordt in den Dierentuin de feestbokaal geledigd op de liefdadigheid en liefderijkheid der Vrouw. Hier ligt het oud tractaat in staat van expiratie, en rijst de oorlogswolk grauw-dreigend aan het zwerk, daar raakt men in C'.MI staat van juichende exaltatie tot vreugd van 't vredig volk voor 't vrouwelijk vredeswerk. Zoo ligt den Haag verdeeld, gelijk ook Holland's natie, Hier bruischt de vloed van 't woord, ginds 't schuimnat in het glas, Hier zwelgt men in 't tractaat, ginds zwelgt men in tractatie, ....en 't blijft, zoo hier als ginds, precies zoo-als-het-was. Wat dacht Van Karnebeek toen hij, reeds niet meer hopend, uit zijn courant vernam, den avond van dien dag, wie, in zijn marteluur de Kermis had geopend....??? Des Vaar des Vaarlands Vrouw.... Het kan verkeeren.... Ach MELIS STOKE Voornaamste Kleedinqinrichtin op elk gebied