Historisch Archief 1877-1940
No. 2602
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 16 APRIL 1927
13
DE GEVEL AAN HET SINGEL
HET ADMINISTRATIE
V\7 IJ hebben den architect van Gerzon's
Ad* * ministratiegebouw, den heer N. A. Moen, een
uiteenzetting gevraagd van de eischen, die aan den
bouw werden gesteld. Deze volgt hieronder; in het
volgend nummer komt onze medewerker, de archi
tect Walenkamp op dit belangrijke bouwwerk terug.
Door aankoop van 24 perceelen, waarbij het
groote pakhuis de Kaatsbaan" aan de Spuistraat,
werd de N.V. Gerzon's Modemagazijnen eigenaresse
van een terrein aan Singel, Vliegende Steeg en Spui
straat ter grootte van ongeveer 27.50 x 53 M.
In 1922 werd het eerste gedeelte gesticht, dat
November 1924 kon worden betrokken. Het bleek
al spoedig te klein voor het snel groeiend bedrijf,
en bovendien eischte de belangrijk te vergrooten
hoofdzaak aan de Kalverstraat en de filialen in
andere steden groote reserve-ruimten. Vandaar
dat in 1925 besloten werd tot uitbreiding. October
1926 was het geheel voltooid en in gebruik genomen.
De eischen aan dezen bouw gesteld, kunnen aldus
worden omschreven: kantoor- en fabrieksgebouw,
tevens magazijn en stapelplaats der vele artikelen.
De opzet moest eenvoudig doch economisch zijn,
het gejieel goed overzichtelijk. Het onderbrengen der
vele takken van het bedrijf eischte al dadelijk een,
gebouw van 7 verdiepingen. De gevels zijn in de
rooilijn 21 M. hoog (max. bouwhoogte) en daarboven
springt de 5e verdieping ongeveer 3 M. terug. Aan,
de beide hoofdgevels zijn, gericht naar de Raamsteeg,
torenpartijen opgetrokken, die zich 28 M boven de
straat verheffen.
Het gebouw is ingedeeld als volgt:
Sousterrain: kelder met ketelrnstallatie voor'cen
trale verwarming, waarbij groote kolenberging,
kluis, diverse garderobes, transformatoren en scha
kelruimte, groote expeditieruimten, een bontkelder
met vriesinstallatie.
Parterre: hall, groot bediendenkantoor met
afdeelingen voor controle, schrijfmachines, electrische
kantoormachines, enz., privé-kantoor met spreek
kamer en vergaderzaal, een wachtkamer voor rei
zigers en groote offerteruimte met speciale af deelingen.
Ie Verdieping: bureau voor aanneming van per
soneel, kamer onderwijzeres en leslokaal, waar het
eigen personeel onderwijs ontvangt en als verkoopster
'hare vorming krijgt; reclame afdeeling; afdeeling
voor uitpakking en verzending der goederen naar
Indië.
2e Verdirnino \ showroom; magazijnen;
stoffen3e Verdieoine afdeeling en verzending van
goe3e Verdieping | ren naar fjlialen
4e Verdieping J atelier<.
5e Verdieping] atellers
2 Torenkamers: ateliers
; De «ttdèrbouw is vanYgewapend beton,r waarop
zich de tjzereonstructie verheft, die de kern van het
groote lichaam uitmaakt. Deze ijzerconstructie is
geheel ommetseld tegen eventueel brandgevaar.
De gevels zijn geheel van steen (ook de raamko
zijnen), waarin stalen ramen zijn geplaatst. De gevels
vertoonen enkele loodversieringen (als afdekkingen
van raam- en gevelpartijen en naamborden) terwijl
de afdekking der gevelhalzen is geschied met z.g.
plastiek.
In het gebouw bevinden zich 3 liften, 2 groote
lichthoven met glaskoepels en 3 trappenhuizen,
waarvan 2 geheel van steen.
Verdeeld over het geheele gebouw zijn de 35
brandkranen met slangen, die een speciale brandleiding
wel noodig maakten.
Het fabrieksgebouw, dat, vooral in dit bedrijf,
nog al eens eischen van verandering stelt, is uitgerust
met een electrische licht- en krachtleiding, die geheel
in het gezicht gelaten werd. De praktijk heeft het
groote nut hiervan al bewezen, want de indeeling
der ateliers en magazijnen maakte een ingrijpende
verandering al dadelijk na^de^vergrooting van het
gebouw noodig.
door JAN D. VOSKUIL
Het inwendige van het nieuwe gebouw der
Nederlandsche Handelmaatschappij te
Amsterdam.
Bij de beschouwing van het nieuwe gebouw der
Nederlandsche Handelmaatschappij worden wij plot
seling geplaatst in het centrum van het hedendaagsche
grootsteedsche leven, terwijl een urgente vraag, karak
teristiek voor dezen tijd, zich aan ons opdringt: aan
welke eischen moet het moderne kantoorgebouw
voldoen? Er is over dit onderwerp vee! geschreven
en nog meer geredetwist, maar duidelijker en nuttiger
dan in de practijk, kan men de opvattingen niet ver
wezenlijkt zien. De overleden bouwmeester de Bazel
heeft ons met het bouwwerk aan de Vijzelstraat, een
antwoord op die vraag nagelaten dat, althans in
dezen geest, moeilijk zakelijker en schooner te denken
is.
Opvallend is, dat die warme sfeer geschapen
kon worden, waarnaar tenslotte elk mensen ver
langt, omdat hij hierin iets terug vindt van
zijn eigen wezen, dat niet alleen uit verstand
bestaat, maar ook gevoel heeft. Wellicht hebben de
wanden van getemperd wit, de stemmige eikenhouten
lambrizeeringen, de kleurige tegelvloeren, het donkere
marmer hier en ginds met het metaalwerk van
deftig brons, veel daartoe mede gewerkt; doch zeker is
het, dat ook op deze plaats de kunstenaar, die de
dingen 'schikt volgens zijn onnaspeurlijke intuïtie,
argeloos en zonder dat men er verklaring van geven
kan, die teere snaar heeft weten te raken, welke de
menschen ontroering" genoemd hebben. Ditzelfde
vindt men nog veel duidelijker terug in de par
ticuliere vertrekken. De kamer van den president
geeft er een bijzonder geslaagd voorbeeld van.
Een buitengewoon voornaam cachet draagt de
groote vergaderzaal, met haar rijke mahoniehouten
meubels en betimmering, eveneens met ebbenhout
ingelegd en door snijwerk versierd, terwijl een groot
kleed in zwart, groen en paars, dat met fijne motiefjes
bezaaid is, sterk de aandacht trekt. Bepaald misplaatst
zijn, evenals in de kamer van den president, in deze
omgeving de beschilderingen van Hobbe Smit, die
niets gemeen hebben met de hooggestemde artistici
teit van dit interieur.
Een merkwaardig stuk werk is de safe, met den
ingang van brons en grijs marmer en de met
teakhout betimmerde voorruimte. Op zichzelf be
schouwd maakt de wijde middenruimte van de
safe, waarvan een groot gedeelte van het plafond,
de wanden en pilaren door v. d. Vecht bont beschilderd
werd, een sprookjesachtigen indruk. Doch in dit
gebouw behoort dat eigenlijk niet thuis; een zware
grijs marmeren trap daarentegen, met gekleurde
Venetiaansche glastegels bezet, past weer volkomen
in het rustige geheel. De glas-in-lood-ramen, bij de
bordessen der trappen, die door Joep Nicolas naar
ontwerp van wijlen Prof. Derkinderen werden
voltooid, treffen door rijpheid van gedachten, welke
in de evenwichtige composities goed tot hun recht
komen, hoewel een verdeeling in grootere vlakken
waarschijnlijk beter bij het bouwwerk zou hebben
gepast.
Ten slotte dient nog te worden opgemerkt, dat
zoowel de opdrachtgeefster, als zij, die dit gebouw
hielpen tot stand komen, een werk hebben gesticht,
dat door zijn practisch en ideëel gehalte in alle op
zichten tot voorbeeld kan dienen ! Toen eenige jaren
geleden de bouwmeester te midden van zijn taak heen
ging, moesten anderen deze verder uitvoeren. Onder
kunstzinnige leiding van den heer C. van der Linden
werd volhardend, doch met piëteit aan de ideeën
van den overledene voortgearbeid en zoo is men er
ten slotte in geslaagd door de voleindiging van dit
gebouw, op het werk van den meester een waardige
kroon te plaatsen.
VERZOEKE ALLE STUKKEN VOOR DE REDACTIE IN
TE ZENDEN AAN HET SECRETARIAAT VAN D E
GROENE AMSTERDAMMER", KEIZERS
GRACHT 333, AMSTERDAM.
DE GEVEL AAN DE SPUISTRAAT