Historisch Archief 1877-1940
f»DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 16 APRIL 1927
No. 2602
SVEN BRASCH
A17' IE nog niet beseffen mocht, welk
'" een integreerend deel onzer samen
leving wordt gevormd door de reclame,
of wie nog sceptisch mocht staan tegen
over het begrip: reclame-fcunsf, die zal
tot een beter inzicht komen bij het zien
van het Herfstnummer 1926 van The
Studio."
Reeds het feit, dat een belangrijk
periodiek op kunstgebied het niet beneden
zijn waardigheid acht, om (nu reeds
voor de 2e maal) een Speciaal-nummer"
geheel te wijden aan de reclame, zegt
genoeg, om de oogen van sufferds en
sceptici te openen.
*.*
De nuttige waarde van speciaal
dit boek gaat heel ver.. Zij is niet
alleen van algemeenen, maar bovenal
van direden aard. Zij bestaat nml. in
de ontzenuwing van de nog veel gehoorde
bewering, dat een bedrijf of een artikel
zich niet leent, te prozaïsch is om er
aesthetisch verzorgde reclame voor te
maken.
Welnu: Zoo goed als alle in dit pl.m.
200 pagina's dikke boek gereprodu
ceerde ontwerpen werden geïnspireerd
door onderwerpen van den meest
materiëelen, d.i. prozaïschen aard: transport,
dranken, voedsel, toiletbenoodigdheden,
kleeding, ruwe materialen; al deze zaken
waren den opdrachtgevers niet te pro
zaïsch om ze door kunstenaars te laten
propageeren en den kunstenaars niet om
er hun beste krachten aan te geven en om
er prenten voor te maken, die den naam
kunst" ten volle verdienen.
Wie bijv. de geestige prentjes ziet, die
Aldp Cosomati maakte voor Brand's
Christmas Puddings", of, zoo men een
nog prozaïscher gegeven wil: de forsche,
haast monumentale prenten van Josef
Binder voor Kaiser Borax, dien zal het
ongemotiveerde van bovengenoemde be
wering wel duidelijk worden.
Hier zij terstond opgemerkt dat
men ook in ons land meer en meer terug
keert van deze dwaling. Verkade Comp.
heeft reeds jaren geleden den onzin er
van bewezen; de publicaties voor Lux"
en Twink" mogen gelden als
behoorende tot het beste uit latere jaren.
Daarom te meer is het een pijnlijke
MADE A5 IVF MADE THEM FOR K/VG GErtlfCE IV.
BRANDS
Al
REAL OLD ENGLISH
CHRISTMAS PUDD1NGS
Kicti. full--J1a9Ourcd, ftqiuatcty t f ie f d and honritly
ftntroui. Goodold-timc filum pt.Jdtngi, by sou'id
old
NO PRESHRVAT1VES
S^W/^^- J^t^^^^^^-fi^*^fi^*^^f~?S
?Posters and Publicity
Reclame voor Reclame-Kunst
door WYBO MEIJER
ontdekking, wanneer men bemerkt, hoe
in dit boek het werk van Hollandsche
kunstenaars volkomen ontbreekt. De
groote landen: Frankrijk, Duitschland,
Engeland, Amerika, Tsecho-Slowakije
zijn natuurlijk in extenso vertegenwoor
digd. Daarnaast echter ook eenige klei
nere: Denemarken, Zwitserland, de ver
gelijking waarmee Holland's reclame
kunst in haar tegenwoordig stadium zeker
kan doorstaan. Maar ten opzichte daar
van heeft de samensteller gedaan of
zijn neus bloedde".
Of, ik vraag het me bijna angstig af,
of moet de oorzaak van deze leemte
ergens anders gezocht worden? ligt zij
misschien niet bij den samensteller, maar
bij de Hollandsche belanghebbenden
zelve?
In het vorige Studio-Jaarboek"
komt een oproeping van den uitgever
voor waarin hij verzoekt om inzen
ding van bijdragen, ten einde deze ver
zameling zoo volledig mogelijk te maken.
Het is moeilijk aan te nemen, dat geen
van de ingekomen Hollandsche bijdragen
tegenwoordigd, zoodat deze oude kost
wel geheel overbodig werd. Wat niet
wegneemt dat hij een belangrijk kunste
naar is, het blijkt opnieuw uit zijn ver
pakkingen voor Sarotti-chocolade, zijn
prachtig handelsmerk voor het
FaunWeinrestaurant."
De reproductie van het
Cointreaubiljet van Mercier is vooral raadsel
achtig, omdat hij verderop in het boek
vertegenwoordigd is met vél beter werk
uit lateren tijd; zijn biljet voor Pneus
Wolber (Olympique) is een uitnemend
specimen van hedendaagsche affiche
kunst. Tot de voordeelen van deze uit
gave behoort ook, dat men eens wat te
zien krijgt van buitenlandsche kunste
naars, wier werk hier, door het geringe
contact dat wij op dit gebied met hun
vaderland hebben, weinig of geheel niet
bekend is. Zoo zijn bijv. een verrassing
de Japansche biljetten voor Tokyo,
Nichi-Nichi, Shimbun, [Childrens
Exhibition en voor The Yachio Life In
surance Co. Vooral het eerstgenoemde is,
met vol behoud van zijn Japansche
SHEU-MEX LTD. SHELL CORNER. K1NGSWAY
E. MC. KNIGHT KAUFFER
ALDO COSOMATI
voor opneming waardig zou zijn bevon
den. Het is evenmin waarschijnlijk,
dat geen der Hollandsche belanghebben
den den oproep gelezen zou hebben.
En men moet, gezien dit alles, wel komen
tot de droevige conclusie, dat niet de
neus van Sydney Jones heeft gebloed,
maar die van Jan Salie, still going
strong"!
* *
Op de wandeling door dit boek ont
moet men vele oude bekenden, wordt
men opnieuw weer getroffenjdoor de
distinctie der Engelschen, de gedurfde
en knappe kleuren-combinaties der
Duitschers, den ouderwetsch-plastischen stijl
der Franschen, een stijl, die zich,» na
vijftig jaar! nóg niet heeft kunnen los
maken van den invloed van Chéret.
Ook in het werk van den Italiaan
Capiello is die invloed, eigenlijk nog
sterker, kenbaar. Zijn uiterst luchtig
gekleede, enthousiast gebarende vrouwen
figuren (biljet Delices" Ferrand en
Renaud en dat voor Champagne Royat)
druischen in tegen elke opvatting van
wat Wij, nu, verstaan onder decoratieve
affiche-kunst.
l' Er zijn trouwens meer reproducties
van biljetten, die in onze moderne recla
mekunst niet meer thuis hooren, en die
men in een zóó recente uitgave niet
verwachten zou. Het Fransche biljet
van Mercier voor Liqueur Cointreau en
het Duitsche van Julius Gipkens voor
Brühl" kunstnaaldwerk zijn van vél
te ouden datum om hunne aanwezig
heid hier te kunnen rechtvaardigen.
Dat van Gipkens komt reeds voor in het
Jaarboek van den Duitschen Werkbund
1912! Bovendien is Gipkens nog door
andere, later ontstane ontwerpen
verPERFORMANCE
IS PROOF
UUT CLArM5 PROVE NOTHING
W
TOAUSTRALBA
ACIW55 THE ATLANTIC
ACROS
PERFORMANCES NEVEU ACHIEVED
ON ANV SPIRIT BUT
SHELL
SHELL-MÏXLTD, SHELL CORNER. KJNGSWAY
karakter, niettemin een biljet, dat met
de beste moderne Europeesche, affiche
kunst op n lijn mag staan.
Van de jongeren, wier werk treft, noem
ik Josef Binder, een Weener, in den
aanvang hier al aangehaald om zijn
biljet voor Kaiser Borax". Niet minder
kloek is een ander van hem, voor de
Wiener Secession". Dan is er de
jonge Deensche kunstenaar Sven Brasch,
die buitengewoon de aandacht verdient.
Van de 6 reproducties van zijn werk
noem ik vooral het biljet voor C.L.O.C.
(Deensche likeur), dat voor posen
Taendstikker", dat voor het Casino te
Kopenhagen, en die voor de Films
Centralen en het Scala Theater te Kopen
hagen. Het werk van Sven Brasch munt
uit door eenvoud van conceptie, terwijl,
althans voor zoover de zwart-en-wit re
productie een oordeel erover toelaat,
ook in het aantal kleuren groote sober
heid door hem wordt betracht. Hij is
bij uitstek de man, die nieuwen vorm
weet te geven aan reeds dikwijls ge
bruikte ideeën, of, zooals Sydney Yones
het in zijn inleiding zegt:
to raise a common theme far above
the common place".
Zwitserland doet op het gebied van
reclamekunst in de laatste jaren veel
van zich spreken, n door wat er ge
maakt wordt n door de zorgzame be
moeiingen van overheidswege. Zoozeer
trekt deze zorg de aandacht, dat onze
Amsterdamsche overheid een speciale
reis naar Zwitserland heeft gemaakt, om
/e van naderbij te bestudeeren (en, laat
ons hopen, na te volgen !). Op den
voorgrond treden de figuren zijn daar
Hugo Laubi en Robert Stöcklin. Van
Laubi 'vindt.men.hier eenige^biljetten
TOKYO ONTWERPER NIET BEKEND
in kleuren gereproduceerd; met name
dat voor het café-restaurant Rosatsch
in St. Moritz, en dat voor de
Weinhandlung Baur au Lac" te Zürich,
geven een goeden indruk van zijn talent.
Van Rob Stöcklin noem ik vooral
het biljet voor het Quod Libet
Maskenball, dat frappeert door den eenvoud en
het mooie letterschrift. Een derden
Zwitser wil ik hier nog noemen, Nizzoli,
die voor Bitter Ie Coq" een dankbaar
gebruik maakte van den naam: een haan
in rood-wit-en-blauw, met gele letters
daaronder, en alles tegen een zwarten
grond, doen dit biljet mede behooren tot
het allerbeste.
En,de Engelschen? Namen als Torn
Purvis, Aubrey Hammond, Austin
Cooper behoeven feitelijk geen nader be
toog, voldoende bekend als zij staan als
meesters op hun terrein. Minder bekend
nog zijn Stephen Spurriër en Vernon
Hicks, hier beide, vooral Hicks, met
knap gecomponeerde biljetten, tot in de
tails goed verzorgd, zooals dat van een
Engelschman te verwachten is.
* *
*
Rest ten slotte de eervolle vermelding
van de hier aanwezige
zwart-en-witkunst. Engeland en Amerika, het is
bekend, munten vooral hierin uit. Als
voorman van de Engelschen mag gelden
E. Mc. Knight Kauffer; wat hij hier laat
zien, bijv. in die beide advertenties voor
The Shell Mex. Ltd.", nadert aan het
volmaakte. Aubrey Hammond's gees
tige prentjes voor Canadian Club Whisky
(in Victoria's Day's") kent men uit
Punch"; hier, in de sterke verkleining,
komt hunne subtiliteit nog meer uit.
Ik vermeld verder nog Harold Nelson,
bekend door zijn uitvoerige prenten voor
Dewar's Whisky-prenten, zóó-ver door
gevoerd dat het bijna gravures zijn.
In Amerika hebben de namen van
C. P. Helck, W. F. Elms vooral, en
Walter D. Pague een welverdienden
goeden klank.
JOZEF BINDER