DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 16 APRIL 1927 No. 2602 B1JKOMST1GHEDEN Hieris deKachel!!! een vulkachel, door ANNIE SALOMONS CCLXIV NU er van alles statistieken worden aangelegd, is het eigenlijk wel curieus, dat er nog steeds geen statistiek bestaat over de soort" lezers van romans en lyrische gedichten. Ik ben er bijna zeker van, dat 79 pCt. zou blijken ongehuwd of ongelukkiggetrouwd te zijn. De ongehuwde staat exalteert onze geestelijke aspiraties. De Katholieke Kerk, met haar onvolprezen menschkundig inzicht, heeft zich door het coelibaat van haar priesters, haar broeders en haar kloosterzusters, een surplus aan geestelijke energie verzekerd, dat wereldsche instellingen op geen manier kunnen inhalen. Maar de menschin-de-wereld, wien de tweezaamheid bleef ontzegd, richt de daardoor zwer vend gebleven krachten veelal op andere Spiritueele preoccupaties: op de schoon heid in haar diverse uitingen, op muziek, schilderijen en vooral literatuur. Wat zal de gemiddelde, gelukkig-getrouwde vrouw lezen over de meestal ongelukkige liefdes van haar medemenschen? 't Kan haar niet schelen; ze denkt liever aan haar man en zet zijn pantoffels vast klaar, en maakt thee, opdat hij alles klaar vindt, als hij straks thuiskomt. Er is een gespannen veer uit haar wezen weggenomen; haar leven is goed van minuut tot minuut. Ze begeert niet mér te weten, of naar andere dingen te reiken; ze heeft er integendeel een afkeer van in eigen of anderer zieleleven te roeren, omdat het, wat haar betreft, toch niet beter kan worden dan het is. Maar de ongelukkig getrouwde, ge middelde vrouw leest wel, leest veel. De teleurstelling, het verdriet van haar eigen leven heeft haar een nieuw orgaan gegeven, waardoor ze de kunstwerken begrijpt, die vroeger, toen haar hart nog gaaf was, aan haar yoorbijgegleden zouden zijn, zonder haar innerlijk wezen te beroeren. Ze herkent haar eigen leed In de liefdestragedies der romans, en voelt zich door de gemeenzaamheid getroost; ze zoekt, evenals de ongehuwde, den eigen onvervulden droom in de, na veel strijd, tripmfeerende liefde van een dichteres; voor al die ontberenden, wien de werkelijkheid het volle geluk onthield of ontnam, is de lectuur Wunscherf llung"; en een hebzuchtig auteur zou den Hemel moeten bidden, toch maar veel huwelijken te laten mislukken, opdat er vele boeken tot heul noodig zouden zijn, als niet de Hemel (of meer waarEETKAMER NAAR ONTWERP V/. P E NAAT. ? BESTAANDE UIT ? DRE5SOIR.TAFEL. THEETAFEL.4STOELEN 2ARMSTOELEN ?.475. UITGEVOERD IN PRIMA EIKENHOUT EN IN ELKE CEWEN5CHTE HOUTW.EUR AFBEELDINGEN FRANCO AM5TER DAM DEM HAAG METZ&CO 1M5TEP1 DAM DEN A AC schijnlijk: de duivel) die bede al van te voren in vervulling had laten gaan. Ja, kunst is zoowel voor den schepper als voor den lezer Wunscherfüllung", en daarom geloof ik, dat Mevrouw Roland Holst zich vergist als ze zegt, dat in onzen verscheurden tijd geen groote kunstwerken geboren kunnen worden, maar dat de gróóte kunst pas uit de gróóte harmonie in de samenleving kan ontstaan. Ik geloof juist, dat, als die maatschappelijke droom werkelijk waar heid zou kunnen worden, als (tegen alle natuurlijke en bovennatuurlijke wetten in) de aarde in plaats van een tranendal, een hoogvlakte der vreugde zou zijn geworden, waar iedereen goed gekleed, goed gevoed en goed gepaard leefde, de moeder misschien wel een lief wiegeliedje zou bedenken met haar eerstgeborene op de knieën en de land man, die zijn ploeg door de voren dreef, op een mooien ochtend wel eens den lof zou zingen van de zon en van zijn vreugd aan het werk, maar dat de groote kunst zou hebben afgedaan, omdat zij in zekeren zin surrogaat is voor groot leven"; en omdat de groote motor, die haar drijf t, het heimweh is: heimweh naar voldoening van onze aardsche verlangens en behoeften,heimweh naar ons,,eeuwig vaderland". Wie voldaan bij de vieeschpotten neerzit, verleert te zingen. De draak, wiens levensspreuk was:,, Ich liege und besitze", kon niet meer scheppen, alleen verslinden. Maar het Beati non possidentes" geldt voor iederen idealist en voor iederen kunste naar, voor wien alle bezit, bezit van geld en goed, bezit van eer en aanzien, bezit van huiselijk geluk, een aanranding is van zijn geestelijke vrijheid; die alleen in de ontbering de volheid van zijn talent zou kunnen geven. Indien dus het gelukkige huwelijk al fataal is voor de levendige belangstelling van den lezer, van den kunstgenieter, den kunst-consument in het algemeen, nog veel gevaarlijker is het voor den kunst-producent, den kunstenaar. Hoe veel geniale, hemelbestormende droomers hebben zich door zachte vrouwen armen te slapen laten leggen; door armen, die zich toch juist uit bewon dering voor dien hemelbestormenden drang hadden geopend ! Hoeveel zangers hebben, als de Rattenvanger van Hamelen, eerst hun liefste uit haar veilige huis en van den warmen haard weg ge zongen en zijn er daarna met haar toe teruggekeerd; zijn soliede en gezet en geschikt-in-den-omgang geworden, maar hebben nooit meer dien wonderen klank in hun hart gehoord, die verlangen was en verlangen wekte... Maar de natuur is oeconomisch, en heeft daarom wijselijk haar genialen zonen meestal met een zoo onverdraaglijk tempera ment begiftigd, dat een gelukkig samen leven op den langen duur onmogelijk met hen is, zoodat ze telkens weer in de eenzaamheid en in den wijden nacht te land komen, waar ze in vertwijfeling zich op hun eeuwige roeping bezinnen en uit tranen en bloed hun nieuwe kunstwerk scheppen.... Voor den armen zoon der goden" en vooral voor zijn meestal normaler echtgcnoote, die uit haar verdriet niet eenige gedichten als compensatie puurt, maar er alleen rimpels en grijze haren van krijgt, is dit een droevig verschijnsel. Wij echter, die er ons niet om bekom meren, hoe duur de schoonheid wordt gekocht, kunnen voor deze ongunst van zijn lot niet dankbaar genoeg zijn. U kent toch het nieuwe systeem CENTRALE VERWARMING. Zoo niet, vraagt nog heden onze brochure: IN DEN WINTER.... DE ZOMER IN UW HUIS HERINGA & WUTHRICH, HAARLEM. Tel. 11966 Voor den Haag: C. OLDENBURO Jr, Rijswijk Tel. Den Haat; R 410 Voor 't Gooi: W. SEiBERT, Oranjelaan 3 A, Bussum. Tel. 1515. JPHOENIX-MEUBELEN" Voor WONING ca KANTOOR rijn GOED, GOED KOOP en worden onder GARANTIE geleverd c* ** BEHANGEN - STOFFEEREN - BEDDENMAKERIJ Magazijn Damrak 76 Tel. 48489 e* oo eva evs oo (w A Fabriek.Toonkamera Warmoeastraat 141 Tel. 42689 n TÉ005TEPBKK LEVEDT MEUBELEN EN VEB/lEBINCiEN MET OPSTAANDEN BUITENRANO HERSTELT D E/ PLATVO ET \\ .A.MASSING. V O.Z.VOOR8URGWAL 334. flTD " V6HET BINNENGASTHUIS) EERSTE KLAS WERK l tegen billijken prijs, is onzespeci aliteit.Wij behandelen Uw wasch Beter dan U verlangt! Stoom- Was scherij DEPELIKAAN", GOUDA Opgericht l Juli 1825 Vraagt eens om onze prijs courant No. 16 OVERHEMDEN NAAR MAAT FR. SINEMUS 20 Leidschestraat 22 - Amsterdam Aanbevolen door H, H, Doctoren (Jncler den 5? Wen \jfaag - (JCaarlem - QlmsterJam. VICTORIA-WATER Heeft gunstigen invloed OBERLAHHSTEIH op de spijs vertering Voornaamste Kleedinqinrichtin op elk gebied