DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 23 APRIL 1927 No. 2603 ?*, * Studie en Vrijheid door Dr. G. H. MULDER NAAR aanleiding van de reis, door zes Nederlandsche studenten ge maakt naar verschillende Engelsche Universiteitssteden, waardoor ik in de gelegenheid- was van nabij wat meer daarover te vernemen, kwam ik tot eenige overdenkingen, die wellicht van meer algemeen belang zijn. Om u terstond medias in res te voeren, voeg ik hierbij een foto uit het Engelsche studentenleven, waarop weergegeven is een student, die in verboden tijd door den proctor" op straat wordt aangetroffen. Voor den student daar geldt namelijk naast vele andere vrijheidsbeperkingen ook deze bepaling, dat hij na zonsonder gang alleen in ,,cap and gown", een eigen aardig hoofddeksel en een schouder mantel, dus direct als student kenbaar, op straat mag zijn. De proctors zijn belast aan deze en andere bepalingen de hand te houden; zij worden daarbij, zoo noodig, geholpen door pro-proctors, die gewoonlijk bulldogs" worden genoemd, en waarvan onze foto er een toont. De schuldige student moet zich onmiddellijk naar zijn kamer begeven, en wordt bovendien met een flinke boete bestraft. Het Compendium of University regulations for the use of persons in statu pupillari" van de Hoogeschool te Cambridge bevat in de eerste plaats regels omtrent het logies der studenten, hetzij in particuliere woningen, op kamers of bij familieleden, en verder, behalve bepalingen omtrent examens, graden en examengelden, een hoofdstuk over Discipline". Daarin komt dan ook voor, wat ik schreef over het dragen van ,,cap and gown". Door de sterke tegenstelling tusschen het Engelsche en het Hollandsche studentenleven ben ik, mede door verder ontvangen inlichtingen, zeer getroffen. Bij ons absolute vrijheid, in Engeland discipline absolute vrijheid met groote voordeelcn, discipline met zekere nadeelen. Maar ook, vrijheid met onbe rekenbare gevaren, vaak met bandeloos heid en losbandigheid. En discipline, zeker met gevaar van hypocrisie, aan Engeland zoo vaak verweten, maar toch ook met duidelijk aanwijsbare groote voordeelen. Al lang heeft het mij verwonderd dat onze Universiteiten, aan wie conservatisme zeker niet mag worden verweten, toch sinds mijn studie tijd (omstreeks 1890, Amsterdam), waar na het maatschappelijk leven zoo ontzaggelijk is veranderd, geen sterkere wijzigingen hebben ondergaan. Ik bedoel hier in het bijzonder de houding dier Almae matres" tegenover haar alumni, de studenten. Nu als toen bemoeien die Lieve moeders" zich eigenlijk absoluut niet met haar kinderen. Bedenken die Almae matres, beden ken de Hoogleeraren, de Curatoren, de Vroedschap van Amsterdam en onze Regeering, bedenken al die ouders, die hun zoons en dochters naar Universi teiten zenden wel, hoe die jongelui, kinderen vaak nog, daar dikwijls leven? En aan welke gevaren, lichamelijk en zedelijk, zij blootstaan? Wat ouders te doen staat mogen deze zelf uitmaken; laat ik alleen zeggen, wat voor de Alma Mater zelve, en voor allen die voor haar gedrag aansprakelijk zijn, plicht mag worden genoemd. Als onervaren schippers worden onze jongelui uitgestuurd op de onbekende zeeën van het studentenleven, en vele van de beste bodems gaan verloren door de onvoldoende bebakening. Is er niet aanleiding voor de reeders te zorgen, niet alleen voor goede uitrusting en proviandeering, maar ook voor eenig convooi op den langen tocht, en voor vaste bakens en veilige vuren? Ik meen, dat de Regulations" en de ,,Discipline" der Engelsche Universi teiten een poging zijn tot dit doel. Be stonden die ook hier, dan zou de studie geregelder kunnen verloopen en het leven veiliger, maar bovendien zou door meer leiding meer uniformiteit worden verkregen. En welke nadeelen de uniform ook moge hebben, men zal niet kunnen ontkennen, dat zij uiterlijk beter lijn en stijl, innerlijk meer orde en richting in het leven brengt, en ook in anderen zin volkskracht spaart en schept. Mijn oudste jongen zei eens tegen mÜ: />Ja> vader, u voedt ons op tot uw kinderen, maar in Engeland worden de studenten opgevoed tot Engelschen". Dit is, meen ik, een zeer juiste opmerking. Welk vermogend man (of vrouw) sticht te Amsterdam een inrichting te vergelijken met een Engelsch College", een Stu dentenhuis? * * * Ik vermoed, dat de student te Am sterdam thans leeft onder vrijwel gelijke omstandigheden als wij destijds circa 1890. Wij leefden grootendeels in De Pijp". Sapienti s'at! Ik zal er niet meer van zeggen. Zeker, wij bezochten ook wel schouwburgen en concerten, enkelen waren lid van het Leesmuseum, maar men kwam veel te veel op andere plaatsen, en leefde in een milieu waar aan alles ontbrak, wat beschaving of verheffing kon aanbrengen. Het Studentenhuis nu zou een com fortabele gezellige woning moeten zijn, geleid dooreen beschaafd man en vrouw, bijgestaan door een staf van ontwikkelde menschen. Er zou meer moeten geschieden. Behalve de oprichting van Studenten huizen schijnt mij een actiever optreden van de Universiteit zelf bij de studie zeer gewenscht. Kunnen de hoogleeraren die leiding zelf niet geven, dan dienen anderen ermee belast te worden. De Universiteit verbinde aan zich personen met voldoende intellect om aan de hoogeschool-eischen te voldoen, doch die tevens buiten de school de leiding van het practische leven op zich kunnen nemen. BOUWT IN HET KINHEIMPARK te Bloenlendaal en in het Oranjepark te Overveen, gelegen in de onmiddellijke nabijheid van Haarlem. Nieuwe Zeeweg door de duinen naar Zandvöort en aan de electrische tram Buiten voorgesteld annexatiegebied Lage belasting Kaarten en inlichtingen op aanvrage kosteloos verkrijgbaar Binnenlandsche Exploitatie Maatschappij van Onroerende Goederen te Bloemendaal, lepenlaan 2 (Telefoon 22504). DE NIEUWSTE MODELLEN VOOR II LENTE EN ZOMER H VAN DE BEKENDE L' KNIPPATRONEN IN AMSTERDAM EN DEN HAAQ UITSLUITEND BU ONS VERKRIJGBAAR PRIJZEN 15 40 60 ZOO JUIST VERSCHENEN DE MODEBLADEN LA FEMME ELEGANTE" . . . 0.30 (VERSCHIJNT IEDERE MAAND) LA MODE DE PARIS" 1.00 VERKOOP EERSTE ETAGEl ^BIJENKORF Firma KRÖNER Nieowendijk 167, Amsterdam TEL. 43186. Speciale aanbieding. Graslinnen lakens zeer solide kwaliteit 150 c.M, breed Gewone Zoom .. ! 2.95 Gefestonneerd.. 3,35 II. a jour 3.35 180 cl Gewone Zoom.. 3.70 Gefestonneerd., 4.20 II. a jour ... 4.20 Staal franco op aanvrage. PUROL ^w wasch behandelen door de STOOMWASSCHERIJ HET ZUIDEN" PIETER AERTSZSTRAAT 68 Droog toe 25 cent per K.G. of per stuk en opgemaakt. Billijk tarief. Aanbevelend, NEIDIG &ZOON.