Historisch Archief 1877-1940
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 23 APRIL 1927
No. 2603
Een Schandelijke Wetsontduikinj
Echtscheiding om de Goederen
door Mr. H. G. KOSTER
GOOSEtUWAGEMAN
f~\ NS familierecht opent de mogelijkheid tot drie
r^-' lei -soort scheiding. Twee scheidingen zijn alge
meen bekend: de echtscheiding en de scheiding van
tafel en bed. De derde is minder populair: het is de
Scheiding van goederen. De echtscheiding ontbindt
het huwelijk; de scheiding van tafel en bed laat den
huwelijksband onaangetast, maar heft de samen
woning op.De scheiding van goederen laat n
huwelijksband n samenwoning onaangetast, doch heft alleen
de tusschen de echtgenooten bestaande gemeen
schap van goederen" op.Tengevolge van de scheiding
Van goederen wordt een toestand geschapen, welke
overeenkomt met dien van een echtpaar, dat ,,met
huwelijksche voorwaarden" is getrouwd: ieder heeft
voortaan zijn eigen vermogen. Terwijl de twee andere
scheidingen zoowel door den man als door de vrouw
kunnen worden gevorderd, kan de scheiding van
goederen alleen door de vrouw worden geëischt. Na
tuurlijk zijn ook de gronden, waarop scheiding van
goederen kan worden gevraagd, andere dan die van
echtscheiding en van scheiding van tafel en bed.
Grond tot scheiding van goederen is aanwezig als de
man hetzij het gemeenschappelijk vermogen, hetzij
het vermogen der vrouw, hetzij zijn eigen vermogen
verspilt; in het laatste geval moet de verspilling van
dien aard zijn, dat daardoor de waarborg voor hetgeen
de vrouw rechtens toekomt, dreigt verloren te gaan.
Doel van de scheiding van goederen is: bescherming
der vrouw tegen den verkwistenden, spilzieken man.
De Wetgever heeft zeer Wel begrepen, dat de schei
ding van goederen een gevaarlijke instelling is. Ge
vaarlijk, omdat zij een prachtige gelegenheid schept
tot benadeeling van schuldeischers. Daarom wordt in
art. 241 B.W. bepaald: scheiding van goederen bij
onderlinge toestemming is nietig. Wie hebeen dan be
nadeeling te duchten, indien scheiding van goederen bij
onderlinge toestemming geoorloofd ware ? Het volgend
Voorbeeld kan deze vraag beter beantwoorden dan
een lange uiteenzetting. Een echtpaar (Wij willen deze
echtelieden noemen mijnheer Kaal en mevrouw Kaal
geboren Nul) zit diep in de schuld. Zij zijn gehuwd in
volle gemeenschap van goederen", dus niet met
huwelijksche voorwaarden". Alle goederen kunnen
derhalve door de schuldeischers in beslag genomen
Worden: óók de goederen, die mevrouw mocht ver
krijgen. Nu heeft mevrouw Kaal toevallig een erfoom,
wiens dagen geteld zijn. Als oom dood gaat, valt de
erfenis in het gemeenschappelijk vermogen en wordt
dus de Wisse prooi van de hongerige schuldeischers!
Gesteld nu eens, dat scheiding van goederen bij onder
linge toestemming kon worden verkregen, dan zouden
mijnheer en mevrouw Kaal daar dankbaar gebruik
van maken. Zij zouden in allerijl die scheiding tot
stand brengen. Mevrouw zou dan afstand" 1) doen
van de halve gemeenschap. Zij is daardoor van alle
schuldverplichting ontslagen. De erfenis van oom
blijft dan haar eigen vermogen en de schuldeischers
kunnen daarop geen rechten doen gelden. Gelukkig is
ABONNEMENTSPRIJS
van ,.De Groene Amsterdammer"
per jaar, bij Vooruitbetaling
franco per post:
Voor Nederland .
,, Ned.-Indié' p/mail .
,, ,, ,, p/zeepost
,, ab. binnen Europa
uitgezonderd:
,, Engeland-Italië.
,, Zwitserland e
,, Amerika .,..,, 15.
Zuid-Afrika 13.50
,, Belgiëdirect
uit Holland l50 francs
,, ,, via den Ned.
Bhl. Antwerpen 125 ,,
Postglro No. 72880
Gemeentegiro ,, G. 1000
lië. l
e.a. J
f 10
15
13.50
13.50
15
deze truc onmogelijk. Want, gelijk reeds gezegd: de
scheiding van goederen bij onderlinge toestemming is
Verboden. Meer nog: ook langs een omweg kan men
niet tot scheiding van goederen komen. In art. 810
B.W. is uitdrukkelijk bepaald: de enkele bekentenis
van den man geldt niet als bewijs. De man kan zich
dus niet slechts voor de leus van verkwisting laten
betichten en dat dan maar toegeven. Buitendien zijn
er nog tal van andere bepalingen, die alle de strekking
hebben de benadeeling der schuldeischers onmogelijk
te maken. Zoo hebben dezen het recht om in een
procedure tot scheiding van goederen tusschen te
komen" d.w.z. zij kunnen aan het proces deelnemen,
teneinde den rechter te overtuigen, dat dit proces een
schijnvertooning, een doorgestoken kaart" is en
alleen te hunner benadeeling gevoerd wordt. De wet
gever heeft bij de scheiding van goederen uitnemend
gezorgd, dat de echtgenooten niet door samenspanning
hun schuldeischers nadeel toebrengen.
De wetgever van het jaar 1838 was een brave oude
heer, die geen denkbeeld had van de wonderlijke
Wereld, die negentig jaar later zou verrijzen. De machi
natie, die de wetgever van 1838 zoo zorgvuldig heeft
Weten te voorkomen bij scheiding van goederen,
zien wij tegenwoordig uitvoeren bij de echtscheidings
procedure. Keeren wij slechts even terug naar mijnheer
en mevrouw Kaal. Mevrouw's erfoom zal niet lang
meer leven. Met het geld van de erfenis den schuld
eischers betalen, dat komt niet in de kraam van het
edele tweetal te pas. Scheiding van goederen is onmo
gelijk, gelijk wij daareven hebben gezien. Wat nu?
Wel, mijnheer en mevrouw gaan haastig een echt
scheiding op touw zetten.
Echtscheiding-bij-onderlinggoedvinden is immers practisch mogelijk. De lezer kent
waarschijnlijk wel de sinds jaren door de rechtspraak
gesanctioneerde methode: een van beiden laat zich
van overspel beschuldigen, bekent zich daaraan te
hebben schuldig gemaakt of nog eenvoudiger
verschijnt niet ter terechtzitting. De echtscheiding
wordt bij verstek uitgesproken. Mevrouw Kaal doet
afstand" van de gemeenschap, die Wellicht alleen
uit eenig meubilair bestaat. Oomsterft en laat een ton
gouds na aan mevrouw. De hser Kaal komt bij zijn
gescheiden echtgenoote inwonen en leeft in vrije
liefde met haar verder. Mijnheer heeft zijn meubeltjes
van de hand gedaan. De schuldeischers visschen bij
hem alvast achter het net. Mevrouw heeft een ton,
maar zij heeft geen schulden, want zij heeft afstand"
gedaan. De schuldeischers zijn razend, maar machte
loos. Een recht van tusschenkomst" hebben zij bij
echtscheiding niet.
De kunstgreep wordt in den laatsten tijd dikwijls
uitgevoerd; óók door echtparen, die niet absoluut
oneeilijk zijn, maar op het oogenblik geen raad weten
hoe aan hun lastige schuldeischers te ontkomen. De
wet van 22 Februari 1922 Stbl. 69 heeft de truc voor
dezulken nog aanlokkelijker gemaakt. Bij die wet is
toegestaan om, na plaats gehad hebbende echtschei
ding, opnieuw te trouwen met denzelfden echtgenoot.
Welnu, gaat het den echtgenooten later finantieel
beter en zouden zij hun schuldeischers alsnog willen
voldoen, dan trouwen zij weer !
Wij hebben hier te doen met een geraffineerden
vorm van flesschentrekkerij. Meestal zijn het bejaarde
echtparen, die zich er aan schuldig maken. Jongere
menschen, die nog op meerderen kinderzegen hopen,
bedenken zich Wel even. Het is niet zoo aangenaam
in wilden echt voort te leven, na eerst wettig gehuwd
te zijn geweest. De oudere kinderen zijn dan wettig,
de jongere onwettig. Maar wanneer de nood dringt,
stapt menigeen over zulke scrupules heen. Als het
m'sbruik veld wint, zal de Wetgever moeten ingrijpen.
Op Welke wijze kan dat geschieden? Men zou den
schuldeischers een recht van tusschenkomst" kunnen
geven, evenals in het proces tot scheiding van goe
deren. Doch is dit middel niet erger dan de kwaal?
Mag men vreemden vergunnen zich te mengen in een
zoo teere, intieme aangelegenheid als een echt
scheiding? Krachtdadig en volkomen doeltreffend
ware: het breken met het systeem der tegenwoordige
jurisprudentie en de
echtscheiding-bij-onderlinggoedvinden ook in haar gesimuleerden vorm verbieden.
Wanneer men dan tevens de gronden, waarop echt
scheiding kan worden gevorderd, uitbreidt, kan tegen
dit verbod geen bezwaar bestaan. Hoe het ook zij:
bij een mogelijke herziening van ons
echtscheidingsrecht, mag de hier gebrandmerkte wetsontduiking de
aandacht van den wetgever niet ontgaan.
1) Afstand is een eenvoudige rechtshandeling, waar
door een gehuwde vrouw zich, na de ontbinding der
goederengerneenschap, ontslaan kan van hare verplich
ting tot betaling van haar deel in de gemeenschappelijke
schulden.
SPREEKZAAL
Autorijden met Ouden van Dagen
T~"\ E zomer van '25 was haar einde genaderd,
menig?L>' een had zijn vrije dagen heerlijk buiten doorge
bracht om weer geheel verkwikt en opgewekt de
dagelijksche bezigheden te verrichten, en een avondje
aan het vereenigingsleven te wijden.
Het was al ver in September toen het bestuur van
onze buurtvereeniging vergaderde, waar een der leden
de vraag stelde: Zou het nu zoo moeilijk zijn om 's zo
mers autotochten te organiseeren voor Ouden van
Dagen?
Het voorstel vond algemeen bijval. Een lid wilde
wel al het schrijfwerk verrichten en de anderen
stelden zich voor alles beschikbaar. Ons oudste lid,
die een luxe-auto-verhuurinrichting' heeft, stelde
onmiddellijk een luxe-wagen ter beschikking, om bij
lederen tocht vóór te rijden, een ieder had wel een of
meer kennissen die wilden meerijden en na drie dagen
hadden wij al dertig adressen. Heerlijk was het hoe een
ieder spontaan wilde meewerken.
Ingeschreven werden 1855 verpleegden uit ver
schillende gestichten en zooveel auto's dat we haast
200 zitplaatsen beschikbaar hadden.
Een brief kwam van een winkelier, tijdelijk verblijf
houdende te Lyon, meldende: Uw plan is mij zoo
sympathiek, dat ik mijn chauffeur heb geschreven de
auto beschikbaar te houden voor het goede doel.
pp uitdrukkelijk verlangen van den voorsteller zijn
wij geheel neutraal op Politiek en Godsdienstig gebied,
voor ons bestaan alleen Ouden van Dagen, die in de
Gestichten te Amsterdam hun wintersche dagen
doorbrengen.
Wij rijden niet aalleen door de bewoonde maar ook
door de buitenwijken van Amsterdam, zooals de
Zuidelijke wandelweg, Amsteloevers en Kalfjeslaan.
De talrijke brieven en foto's bewaren we zorgvuldig,
wij hebben al een tamelijk archief. Een schrijven
ontvingen we van een 92-jarige verpleegde:
Hooggeacht Bestuur, Heeren en Damesleden.
Met dezen komen ondergetekende Hun hartelijken
ook een Vriende/ijken Dank betuigen Voor de
genoegeli/ken Dag die Onvergele/ijk is Die Gij
heeft ons doen toekomen. Ons dankbaarheid is zoo
Groot en kunnen dat niet Betuigen dan met dit
schri/fen;zoo is dan de Wensch dat Gij Heeren
enDames vele jaren deze groot op-o/fering en
liefde wogen ter harten nemen voor de Oude van
Dagen nu waf ons aangaat blijft donderdag 27
Mei onvergetelijk zoolang wij in t leven moge zijn
Daarom nogmaals aller hartelijken Dank.
De moeite en kosten om het rijden te organiseeren
zijn gering.
Het rijden met Ouden van Dagen geschiedt nu in
Amsterdam, Zaandam en Leeuwarden. Waarom niet
in elke gemeente hoe klein ook in Nederland? Nu is
het tijd om alles in orde te maken. Wie neemt het
initiatief in de plaats zijner inwoning?
In 1927 moeten alle oudjes naar buiten.
Een autobezitter moet minstens eens per jaar een
zonnetje zijn voor Ouden van Dagen.
AUG. UILKEMA
Noteert onzen naam
en herinnert U dien naam, wanneer
ge Uw woning gaat inrichten.
Meest gesorteerd huis in Neder
land voor AMEUBLEMENTEN,
TAPIJTEN, GORDIJNEN enz.
Heerengrachl 500 Amsterdam.