Historisch Archief 1877-1940
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 30 APRIL 1927
No. 2604
BIJKOMSTIGHEDEN
door ANNIE SALOMONS
CCLXVI
EIGENLIJK had ik al een tijd lang
onder het schrijven een zekeren hinder
gevoeld, zonder dat nog tot me was door
gedrongen, wat er eigenlijk aan de hand
was. Toen' opeens onderscheidde ik het
snerpende, kijfachtige zingen van een
ronggeng 1) en snel m'n papieren ter
zijde schuivend, riep ik om een pajong
en liep, op het geluid af, ons achtererf
op. En jawel, daar stonden ze rustig en
gezellig samengegroept: Chineesche
soekangs 2) met hun bloote bovenlijven,
een paar paardeboeven, leuke kindertjes
met half geschoren bolletjes en sado
koetsiers met wagentje en al. Een waar
dige, oude Bengalees met een
oud-testamentischen kop bood mij met gracelijk
gebaar zijn plaats aan, omdat ik in de
zon stond; een donkere slagersjongen
trok zijn fiets een eind voor me opzij,
en nu konden we allemaal van de scha
duw van den reusachtigen
ramboengboom 3) genieten en naar hartelust naar
de twee kleine, donkere wezens kijken,
die zich langzaam in den kring bewogen en
mei scherpe, doordringende stemmetjes
almaar hetzelfde domme deuntje zongen.
Dit was ongetwijfeld Inlandsen leven
op zijn slechtst: de magere meisjes, kin
deren eigenlijk nog, in hun kleurige
lappen, droegen het merk der verwor
ding op hun zwaar gepoeierde gezichtjes.
Hun dans bestond uit niet veel meer dan
een zwikken van de fijne polsjes en
hun krijschende zingen had iets zóó
navrants, dat ik eigenlijk maar onmid
dellijk een dubbeltje had willen offeren
en weer weggaan. Maar toen ik er een
minuut had gestaan, was ik al in
den toovercirkel gevangen; het deuntje,
dat me eerst zoo onnoozel had toegeleken,
kreeg door de onophoudelijke herhaling
macht over me; als tegen mijn wil bleef
ik, al griezelde ik van den ouden kerel
met n toegevallen oog, die op een in
strument, dat een combinatie leek van
een doedelzak en een piano, den schellen
zang begeleidde; al griezelde ik eigenlijk
ook van de kleine dégénérées, zwaar
met gouden sieraden behangen, die de
donkere handjes geheven hielden en
de broze polsjes zwikten,. alsof ze zóó
zouden breken
Toover der herhaling! Wie iets van
Oostersch leven heeft gezien, weet, hoe
het de herhaling is, die de harten murw
beukt, die de zinnen ontvlamt, en de
geesten op n punt spant. Zooals de
Klingen zichzelf tot extase zweepen door
de eindelooze herhaling van fanatiek
tromgeroffel en handgeklap; zooals de
Mohammedanen met al maar wilder
uitgestooten amin, amin'"s een sfeer
van godsdienstige verrukking over zich
weten af te dwingen, zoo stond ik
daar, temidden van Chineezen en Java
nen, betooverd door een deuntje, dat
geen einde wou nemen en toen het
donkere kind nogeens vol verwachting
naar mij keek, greep ik weer in m'n
beurs en bood haar nogeens m'n tribuut;
ze knielde, diep gebogen, in het stof van
den weg, om het van me aan te nemen; en
opeens tot mijn redding, waarschijn
lijk ? ontdekte ik, op de wortels van
den boom geklommen, om zich een beter
uitzicht te verschaffen, onzen kleinen,
Japanschen waschbaas, die zijn mandje
zeker maar vast op onze acntergalerij
had neergezet, en nu volop genoot van
de vertooning. Zijn aanblik bracht me
tot 't besef, hoe licntzinnig we hier beiden
onzen tijd stonden te verdoen, en ik
maakte me snel uit den kring los. Met
n sprong was hij van den boom af, en
volgde me. Hij droeg een zwarten band
om zijn witte mouw; hij draagt dien al
vijftig dagen. Want vijftig dagen geleden
is hun keizer gestorven en heel het volk
rouwt, ook zij, die in de verstrooiing
zijn, ook zij, die niet mér van het vader
land merken, dan dat ze er belasting
voor moeten betalen Hoe sterk
moet een land zijn, dat zulke trouwe
zonen heeft; voor wie het symbool van
hun eenheid, hun keizer, zoo'n persoon
lijk bezit is !
Vandaag wordt de keizer begraven",
zei het waschmannetje, terwijl hij met
onwaarschijnlijke snelheid lakens in
elkaar slingerde en jassen sorteerde.
Ik was blij voor hem, dat 't nu tenminste
met de rouw gedaan was, maar vergat
zijn mededeeling het volgende oogenblik,
omdat er een gezellige, dikke Chinees
voor de voorgalerij hurkte, die zijn
bundeltje begon te ontknoopen, waaruit
ik wist, dat allerlei mooie zijden kleedjes
SPIDER
TORPEDO.
CABRIOLET SPIDER
Cond. Intérieure, Laken bekl.
» » » Leder ,,
Type 509'/,2P.K.
fl 2200.
2,400.
2500.
2600.
. fl. 3000.
,, 3050.
,',' 3450.
3550.
Compleet uitgerust met 4 schokbrekers, 5
volballonbanden, n reservewiel en benoodigde accessoires
Vierwiel-remmen Afneembare wielen
J. LEONARD LANG
STADHOUDERS
KADE 114
A'DAM.
PHOENIX-MEUBELEN"
Voor WONING ca KANTOOR «fln GOED, GOED
KOOP en worden onder GARANTIE geleverd «*> *?
BEHANGEN - STOFFEEREN - BEDDENMAKERIJ
Magazijn Damrak 76 Tel. 48489 e* <^> <?« <*>o <f* **>
Fabriek.Toonkamer» Warmoêsstraat 141 Tel. 42689
UW INTEBIEUK lEEf
JAGEN MET U MEDE
IMF HET DOOP DE
n CO/TEMEER
VERZORGEN ?
l JULI 1925
l
l
HONDERD M oud geweest,
en gedurende al dien tijd met succes de
wasch behandeld van Particulieren. Hotels
enz. DE BBHANDtLING IS DAN OOK f
PK1MA, en de prijs zal U meevallen.
Vraagt aan ,.DE PELIKAAN" te GOUDA
Prijscourant No. 16
OVERHEMDEN
NAAR MAAT
FR. SINEMUS
20 Leidachestraat 22 - Amsterdam
MERSTELT DE/PLATVOET\\
U. A. MESSING. £
O.Z.VOOR6URSWAL 334-. /VDAI»
-^ " 'T BINNENSASTMUISl
NS
G El BOUW
HOOGSTRAAT l6,DEN HAAG
LIBERTY A G E N C Y
VICTORI A-WATER
Opwekkend en
gezond
OBERLAHNSTCIN
Natuurlijk
Bronwater
en lappen en mantels te voorschijn zou
den komen. Ik noteerde haastig de
kussensloopen en de spreien, en begon
een vroolijke en uitvoerige bespreking
met den lacherigen koopman, die na
tuurlijk probeerde te overvragen, maar
aan den anderen kant zoo
allerbeminnelijkst goed van vertrouwen bleek, dat
hij me de gekozen zijde graag zonder
betaling achterliet. Daarvoor zou hij
dan de volgende week nog wel eens
langs komen....
Maar toen we dien avond gingen wan
delen, bleven we in een stille achter
straat opeens van verrassing staan:
het Japansche kerkje was hel verlicht
en een mooie, donkere stem, die luid
de gebeden uitsprak, klonk wijd uit
door den stillen nacht.Toen herinnerde ik
me de woorden van den kleinen wasch
baas en we traden eerbiedig nader:
daar zaten ze, rij aan rij en mannetje
aan mannetje, met stille, geheven ge
zichten en aandachtige oogen. De vrou
wen zaten opzij langs den muur; geen
hoofd bewoog; het was, of ze in een
verstarring van wilskracht het lieve
vaderland naar zich toe trokken en
mee wilden treuren met de duizenden,
die dien dag den keizer naar zijn rust
plaats hadden zien brengen.
Op een verhooging knielde de priester
voor een laag tafeltje, waarop een ihai"
4) stond. Hij boog zich en hief de
gevouwen handen tot de hoogte van
zijn voorhoofd, eerbiedig en ingetogen.
Hij droeg een smetteloos witten broek
en aan zijn voeten witte tabi 5). Zijn
zwarte kimono was wit gevoerd en aan
den hals omgeslagen, zoodat het scheen,
of hij een witte stola om had.
Zijn donkere stem, beschaafd en rijk
van klank, hield niet op, de onverstaan
bare woorden te moduleeren, die ons
toch wonderlijk ontroerden.
Wij stonden in den zoelcn tropennacht.
Hoog boven ons fonkelden de sterren.
We keken in de kleine, lichte kerk,
waar menschen van vreemden stam,
in vreemde taal, tot een vreemde god
heid baden. En toch in liefde voor
het eigen land, de eigen gemeenschap.
hoe na stonden we elkaar !
1) dansmeid.
2) eigenlijk deskundige, gebruikt voar
timmerlui, schoenmakers, enz. met de
bijvoeging ,,/wut", schoenen", enz.
om aan te toonen, waarin ze deskundig
zijn.
3) ficus elastica.
4) een recht opstaand plankje, waarop
de naam van den overledene vermeld staat.
5) tiissclienvorm tnssclien wanten, sok
ken en schoenen, van achteren met gespen
gesloten. De groote teen heeft een apart
huisje; de zolen zijn van dikker stof.
Dracht van de Japanners thuis, als ze op
de matten loopen.