Historisch Archief 1877-1940
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 7 MEI 1927
SPREEKZAAL
Spoed'Films over Amerika's Welvaart.
door Dr. T. GEVERS
De Drie China's
Teekening voor de Groene Amsterdammer" door Jordaan
Amerikaansche Goochelheerlijkheden.
1_T BT is een opmerkelijk verschijnsel, dat de
boeken en geschriften, die ons iets over het
leven en bedrijf in Amerika willen mededeelen,
bijna alle resultaat zijn van bezoeken gedurende
30 dagen, desnoods een half jaar, zelfs nog 6 maanden
langer. Het is alsof men Holland zou willen kennen
in een halven dag.
Ik herinner mij hoe, aan de overzijde van den
vijver, een paar Tsecho-Slowakken afspraken om
Wj hun terugreis over Holland te komen waar ik,
?die vroeger afgereisd was, hun iets van het land zou
laten zien. Toen ze kwamen, werden ze in het
centrum des lands opgewacht en per auto langs den
bekenden schoonen weg gevoerd: Utrecht
Bilthoven?Leusdensche heide?Doorn?Driebergen
terug naar beginpunt. Zij zeiden maar niets dan:
wat een pracht-wegen ! Stel u voor, dat deze heeren
hun indrukken van Holland gaven (innemende
gastheeren, enz.) terwijl men geen dagblad kan
opslaan of er wordt over de slechte wegen in Hol
land geklaagd. Deze vreemdelingen beschouwden
Holland als den hemeltuin van Europa.
Daarom is het zoo verkeerd om oordeelen over
Amerika en Amerika's welvaart uit te spreken, als
?men daarbij afgaat op de bovenbedoelde soort van
boeken en geschriften.
Men vindt daar dan telkenmale gesproken over
reuzenmachines", in den trant van den Amerikaan
die een Schot vertelde over de machines waaraan de
eene zijde een varken inging en aan de andere zijde
worsten, zelfs borstels uitvielen. Zoo," zei de koele
Schot, en wat doen jullie als de boel niet goed
blijkt? Jullie zijn niet ver; wij zijn jullie vooruit;
als er een worst niet goed is, gooien we den heelen
rommel, worsten, borstels, enz. weer van achteren
erin en van voren loopt het varken er weer uit."
Zoo wordt ook in het artikel Amerika's wel
vaart" in het No. van 23 April weder gesproken over
reuzen machine", zonder dat men waarschijnlijk
weet dat, wegens onbekendheid met het systeem
of interchangeable parts", een complex van allerl
machines voor een reuzenmachine" wordt aan
gezien.
Ook het in dit artikel besproken geschrift over
een reis van 33 dagen, waarin 13 fabriekscentra
werden bezocht, is een min of meer bedroevend
staaltje van studie van Amerika's welvaart. Het
is alsof men de textiel-industrie in Holland in een
halven dag zou willen ,afdoen', door ,even' Twente,
Veenendaal en Tilburg te nemen". Gezwegen van
andere bedrijven. Ja, wat weet zelfs de Hollander
die hier jaren heeft geleefd, bijv. van de loonen in
het boerenbedrijf in Friesland, Drente,
ZuidBeveland ?
En als men van die loonen dan studie maakt,
weet men dan iets van de Welvaart?
Om iets te begrijpen van Amerika's welvaart,
dient men wel op langduriger ervaring te bogen.
Zelfs de elementairste steentjes van het gebouw
van die welvaart ziet men in zijn filmreizen van
desnoods l jaar ! over het hoofd. Ook bij een ver
blijf van een paar jaren (indien men door mee
werken er iets van wil zien) komt men tijd tekort,
?wijl men onmiddellijk in zijn gang wordt geremd
door de uitgebreide arbeidsverdeeling (waarvan
men aan deze zijde" nog zoo bitter weinig weet)
welke slechts toelaat, zeer beperkte .hokjes' te
bezien.
Wat weet men aan deze zijde van den grooten
vijver van de Leer van den Verkoop en talrijke
andere practische leervakken ? Naar ik weet zijn er,
bijv. hier te lande, alleen het Alg. Instituut voor
Handel en Administratie te Utrecht en het insti
tuut voor Zelfontwikkeling te Amsterdam, welke
DE BLANKE MAN: WAAR MOET IK NU IN VREDESNAAM MET MIJN NOTA'S NAARTOE?"
OOKTFRED:JftOESKE
ZANDBLAD-SIC AREN dénlOcts.
daarover cursussen geven. Men kan dan ook op
geen enkel kantoor komen (ik spreek nog niet eens
van fabrieksgebouwen) of men verbaast zich over
de omslachtige wijze waarop men hier het vloei
papier, liever: het afvloeien behandelt, hoe bij
eenvoudige werkzaamheden ,als het werken met
duplicator of hectograaf, het papier en sorns andere
ingrediënten minstens 10 of 15 centimeter dichter
bij konden liggen. Welk een enorme hoeveelheid
arbeidskracht wordt daardoor wegge worpen !
Doch eene werkelijke beschouwing omtrent de
verschillende oorzaken van Amerika's welvaart zou
een afzonderlijk artikel vereischen en wellicht meer
dan een.
Het zij hier slechts de bedoeling, erop te wijzen
dat'Amerika's welvaart niet kan worden verklaard
door middel van vliegende tochten, omdat zij, die
Holland's welvaart in de hand kunnen werken,
daar niets aan hebben.
Het verschil is te groot en de toestanden zijn
feitelijk niet vergelijkbaar'. Ken wetenschappelijk
bedrijfsleider hier, bijv. een doctor of docts. han
delswetenschap, kan direct tot aarzelen worden
gebracht door een paar dieper gaande toch
practische vragen inzake de administratie van
een bedrijf; hij wordt stom als hem wordt gevraagd
welke rol bijv. de suggestie in de Leer van den
Verkoop speelt, of hij een Mail Order Organization
voor zijn bedrijf kan opzetten (Reclame en Verkoop
per Post beteekent dit !) En hij drukt mij in een
hoek door aan de hand van een proefschrift (wer
kelijk een heel boek !) dieper gaande vragen te
stellen over de theoretische waarde van een claim,
welke waarde nog nooit werd gerealiseerd en het
nog nooit tot noteering heeft gebracht noch zal
brengen. Terwijl ik uit den hoek slechts kan
roepen of hij weet hoe wij die waarde practisch de
hoogte in kunnen krijgen. . . .
Zoolang men echter zonder kennis van zaken
over Amerikaansche goochelheerlijkheden",
spreekt, moet daartegen worden geprotesteerd
omdat de werkelijke oorzaken van Amerika's
welvaart voor hen, die ons welvaart kunnen bren
gen, daarmede een gesloten boek blijven.
Hotel Duin en Daal" - Bloemendaal
Str. koud en warm water op alle kamers
PRIVÉBADKAMERS Telefoon 22223