DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 7 MEI 1927 No. 2605 door ANNIE SALOMONS CCLXI HET zal altijd wel een probleem blijven, wie zich erger aan het leven vergrijpt, de cynicus of de vooze idealist. Op het eerste gezicht zullen we altijd wel geneigd zijn ons hart aan den idealist te verpanden, die om zijn dikwijls zeer aanvechtbare daden ten minste den mantel van zijn vermooiende visie hangt; die, zoo hij anderen al dupe maakt van zijnonwaarachtigheid, in elk geval zelf de meest gedupeerde is; die zich zonder restrictie overgeeft aan zijn fictie en daardoor ook zonder restrictie ten prooi valt aan het leed over zijn teleurstelling. We hebben nu eenmaal de aangeboren overtuiging, dat alles wat de heele persoonlijkheid van een mensch in beslag neemt, en daaraan teert, tot het zijn beste krach ten heeft opgebruikt, door die erg"heid en die heftigheid zelf zich al ge zuiverd heeft; terwijl we den cynicus juist verwijten, dat hij nergens ernst mee maakt, noch met zijn geluk, noch met zijn smart; dat hij altijd zich zelf in de hand houdt en altijd toe blijft zien, hoe er in hem bemind en gehaat wordt; dat hij nooit door de machtige hartstochten gebroken, en daarom ook nooit door hen gelouterd kan worden. Maar als we langer in de wereld hebben rondgezien, dan treft ons, dat de ravages, die het vooze idealisme aanricht, oneindig veel ernstiger zijn dan de oppervlakkige verwarringen door den cynicus gesticht; en we raken erover aan het peinzen, dat wel de cynicus dag aan dag aan de schoonheid en rijkdom van het leven te kort doet; dat hij wel uur aan uur de waarde van het menschelijk hart onderschat; maar dat toch misschien voor elke zonde eerder vergiffenis kan worden gevon den, dan voor die van onwaarachtig heid. De vooze idealist mag dan in zijn onnoozelheid misdoen, hij maakt een caricatuur van onze heiligste goederen. Hij sluit zichzelf alle mogelijkheid af ooit aan een echt sentiment toe te komen, omdat hij zich verbeeldt het al in pacht te hebben, voordat hij er nog aan heeft geroken. En hoezeer hij ook te goeder trouw moge dwalen, er zit toch ook een stuk lafheid in zijn houding; hij durft niet tot den grond te gaan, hij durft zijn ziel niet in het volle licht te trekken, en zijn motieven niet tot hun wortel te ontblooten, omdat hij in een diep verbqrgen hoekje toch wel bang is dan als een jammerlijk slap ventje voor zich zelf te kijk te komen te staan. Een cynicus is altijd bang er in te loopen",of zich warm te maken"; daarom praat hij al over wurmen, wanneer hij een gave vrucht in de hand houdt; daarom zegt hij snel, dat EETKAMER NAAR ONTWERP W. P E NAAT. ? BESTAANDE UIT ? DRESSOIR.TAFEL. THEETAFEL.45TOELEN 2ARMSTOELEN ?.473. UITGEVOERD IN PRIMA EIKENHOUT EN IN ELKE CEWENSCHTE HOUTKLEUR AFBEELDINGEN FRANCO 4MSTEB DAM DEN HAAG METZCCO iM5TER DAM OEN A AC hij bó ven alles van rust en gemakhoudt. als een sterk gevoel zijn beheersching dreigt te overmeesteren: maar de idealist dweept over de schoonheid der vruchten, als ze in de modder liggen te verrotten, en jubelt over allesverslindende sentimenten, als het eigenlijk slechts om wat sentimen taliteit en wat sensualiteit gaat. En die vergissing is gevaarlijker, n om haar schijn-schooiiheid, n om haar verstrekkende gevolgen. Als een mensch zich van zijn jeugd af heeft aangewend zijn bevliegingen voor verzamelingen, voor boeken, voor menschen niet al te zeer au sérieux te nemen; als hij heeft geleerd zich te controleeren, en tegen zichzelf te zeggen: Kalm aan, over drie maanden zullen we deze questie, die je nu van zoo overwegend belang lijkt, nogeens on der de oogen zien; dat luwt wel weer;" dan zal deze levenshouding hem voor veel onberaden stappen en voor het eene uur van onbedachtzaamheid^ dat maken kan, dat men jaren schreit", bewaren. Maar wie in zijn jeugd al begint iedere neiging als de roeping van zijn leven," iedere vluchtige aan trekking tot zijn groote, zijn eenige liefde" te proclameeren, zal, indien hij ouder is geworden en minder streng voor zichzelf, zeker niet meer tusschen hang naar avontuur" en diepe, echte genegenheid weten te onderscheiden; en hiermee raken we dan meteen aan de kern van vele hartverscheurende tragedies. Het is vooral in het gefahrliche Alter", dat de man op zijn hoede moet zijn voor zijn eigen idealiseerende, sentimenteele mooipraterij; dat hij den moed moet hebben zich zelf recht in de verhitte oogen te zien en zich de volkswijsheid van den ouden bok en het groene blaadje niet moet sparen. Het is tenslotte zoo natuurlijk, dat wie de eigen jeugd voelt ontglippen, met al haar lieve vreugden en blije kracht, in een laatste opleving nog eens de handen uitstrekt naar het verlorene, en zich inbeeldt door de jeugd van een ander, zelf nog iets te kunnen terugwinnen.... Het is zoo natuurlijk; maar daar is dan ook alles mee gezegd. Het blijft in de sfeer van de natuurlijkheid"; het heeft met werkelijke liefde, met dieper genegenheid niets te maken; en on danks de bedwelming van zij n wilden geur moet het het jammerlijk afleggen tegen de stille schoonheid van een jarenlange huwelijkstrouw. Het is niets dan een roes; met een walgingwekkenden kater na. Het is een be heksing, waarvan, als de tooverdrank heeft uitgewerkt, slechts verbaasde afkeer overblijft.... Hier zien we het vooze idealisme in zijn gevaarlijksten vorm. Als de man zichzelf (en zoo noodig zijn vrouw) durft te bekennen: Het lijkt wel, of ik bezeten ben; maar als je me tijd laat, zal ik m'n zwijntjes wel de zee indrijven;" als hij, volgens het recept van Couée, ook tegen deze ziekte leert bidden: Qa passé, ca passé, ca passé"; dan is er niets onherstelbaars verloren. Maar als hij zijn poovere al-te-menschelijkheid niet onderscheidt, als hij zijn hondsche hunkering versiert met den konings mantel der eenige liefde", dan is hij in staat het huis van vrede en geluk, dat hij jarenlang met de geliefde van zijn jeugd, met de kameraad van zijn rijperen leeftijd bouwde, niet n slag in elkaar te doen storten; en haar trouwe, sterke, met hem vergroeide hart onder die ruïne te begraven. cfer den J/r. y/iaarten, y/ieubelen. Q)en \Jfaag - ^Tiaariem - (/tmsferdam. EOO/ÏEBBEEK VERZORG M WEINia KOSTEN UWE WOON INUCtlTING VDMOT FOTO/ EN 5E(iPOOTIN4 UW MOOIE ONDERKlEEDiNG moet er helder en frisch uitzien en soepel blijven. DE PELIKAAN" te Gouda behandelt Uw wasch op speciale on schadelijke manier. Meer dan l OU jarige reputatie Vraagt eens om onze prijscourant No. 16 Spoor's Mosterd W. A. Spoor Jr., Culemborg-. Cliché's Van Leer Amsterdam MET OPSTAANDEW BUITENBAND MERSTELT D E/ PLATVOET H O.A.MESSING. -V O.Z.VOORBURGWAL 33* " V6HET BINNENGASTHUIS/ VACANTIEREIZEN NAAR NOORWEGEN Vraagt gratis Inlichtingen en Brochures Bcnnett's Reisbureau -Leidschestr. 25 - A'dam Gezond voor jong en oud