Historisch Archief 1877-1940
No. 2607
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 21 MEI 1927
13
Toegepaste Kunst
door JAN D. VOSKUIL
De Nederlandsche Bond voor Kunst
en Industrie in het Stedelijk Museum
te Amsterdam
In eenige benedenzalen van het Stedelijk
Museum heeft de hierboven genoemde vereeniging,
die, zooals in den catalogus vermeld staat: een
bond van industrieelen en uitgevers is, die in
samenwerking met kunstenaars streven naar de
voortbrenging van een fabriekmatig vervaardigd,
schoon en deugdelijk product, en van die lichamen,
welke de distributie daarvan bevorderen", een
tentoonstelling ingericht, waarbij naast een menigte
middelmatige, ook belangwekkende sier- en
gebruiksvoorwerpen worden geëxposeerd, zoodat
er, althans voor het groote publiek, veel te leeren
valt. Tusschen het werk, dat reeds meermalen in
deze rubriek besproken werd, treft men er ook min
of meer nieuwen arbeid aan, welke in het bijzonder
d^ aandacht vraagt. De expositieruimte zelf is
zeer eenvoudig en rustig gehouden en getuigt van
goeflen smaak. Eenige interieurs geven voorbeelden
van verzorgde binnenhuiskunst, al had men hierbij
gaarne nog meer vooruitstrevend werk gezien.
Wouda'a eikenhouten meubels, uitgevoerd bij de
meubelfabriek Pander en Zonen trekken mij het
meest aan door hun frissche kleuren, (waaronder
een prachtig rood,) en hun flinke vormgeving.
Willem Penaal toont een ingetogen en vooral
bruikbaar ameublement in donker bruin en zwart
gebeitst eikenhout, waarvan de grootere stukken,
zooals een dressoir en een paar fauteuils, geslaagder
van model zijn dan een paar stoelen, welke door
hun gesloten rug wat dor van conceptie blijven.
Bijzonder passend bij dit milieu is het uit hout vezels
samengestelde behangsel, dat door zijn goudachtig
gelen glans in dit vertrek een warmen en levendigen
toon brengt. Evenals de meubels werd deze
wandbedekking bij Metz en Co. gefabriceerd. J. A.
Muntendam is stemmig in zijn, bij de meubelfabriek
L.O.V. vervaardigde serie meubelen voor huis- en
eetkamer van donker getint, gerookt en gebeitst
eikenhout. Vooral het bureauhoekje draagt, door
het combineeren van de schrijftafel met boeken
planken, een intiem karakter. Op de tafels, gedekt
met de damasten van Lebeau, uitgevoerd bij E. J.F.
van Dissel en Zonen, en langs de wanden vinden
wij het gebruiks- en sieraadewerk van de
plateelbakkerijen Ram" en Zuid Holland", ontworpen
o.a. door Gidding, Jansen van Galen, de Lorm en
Muller. De glasfabriek Leerdam" etaleert haar
mooie keurcollectie glaswerk, gemaakt naar de
reeds meer dan eens hier beschreven ontwerpen
van de Bazel, Berlage, Gidding e.a., terwijl Copier's
Unica" met zijn bonte verscheidenheid een
levendig aspect aan het geheel schenkt. Zijn
glasin-lood ramen, die wij voor het eerst zagen, brengen
nieuwe vooruitzichten.
* *
*
Met zekerheid kan men vaststellen, dat er de
laatste jaren steeds meer zorg besteed wordt aan
de gebruiksvoorwerpen en versieringen. Ook hier
zijn voorbeelden genoeg aanwezig. Wij noemen de
vele artistieke behangsels van de N. V. L.
GoudsmitHoff en Zoon's Eerste Ned. Behangselpapier In
dustrie, vervaardigd naar ontwerpen van vooraan
staande kunstenaren, de sterk sprekende reclames,
welke door Jac. Jongert voor de Erven wed. J. van
Nette ontworpen werden, de tapijten van Lion
Cachet bij Metz en Co. uitgevoerd en die, welke naar
de ideeën van verschillende artiesten in
Stoomiapijtenfabriek v. h. Thijmen, de Wit en Zonen het
licht zagen.
Verschillende bekende firma's exposeeren boeken,
boekbanden, diploma's, kalenders, illustraties en
affiches. Wij memoreeren de fraaie lettertypen van
S. H. de Roos en J. van Krimpen, de gevoelige ver
luchting van een rijmprent De Kinderkruistocht"
door A. van der Vossen, van wiens levendige
houtsneeletters men toch nog meer rust verlangt en de
bonte en forsch geteekende reclamebiljetten door
S. L. Schwarz.
Onze Koloniën: Batavia
Tekst en teekening voor de Groene Amsterdammer" door J. G. Stnia
f-fef stadsbeeld Ie Batavia moet de laatste jaren ongetwijfeld veel veranderd
zijn en zoo stel ik mij dan ook voor, dat de taüooze sado's" en ebro's",
vroeger ,,de' verkeersmiddelen, thans wel. zooal niet geheel verdwenen, toch
voor een groot gedee/le het veld zullen hebben moeten ruimen voor de auto.
En zoo zal er we/ meer zijn, doch wat wel nimmer verdwijnen zal, dat zijn al
die In/andsche gaarkeukens en sfal/efjes langs den weg, waar de gaande en
komende man voor een luttel bedrag zich kan spijzigen ot vergasten aan een
van de vele lekkernijen, die daar op aanlokkelijke wijze zijn uitgestald.
erkmest
door Mr. M. F. HENNUS
Veiling G. Mak. Moderne Schilderijen
en Aquarellen, 17 en 18 Mei
Diverses collections et successions". Dat wil
zeggen een bazaar, een. allegaartje, een chaos. Geen
verzameling, maar een uitverkoop. Zoo zag het er
ook uit. Een hopelooze opeenhooping door schutten
in secties verdeeld: poging om orde te brengen in
wat zich nauwelijks ordenen liet. Toch was het
aardig wandelen in dit oerwoud. Als de
Ifagenaavsop-hun-best ontbreken (een Jaap JMaris daar
gelaten) komen de minderen uit hun schuilhoeken
te voorschijn. Daar is een hoekje voor Hadée ge
reserveerd. Zijn groote tentoonstellingsstuk ,,la
distribution de pain" eens in de collectie
Larigerhuizeii doet het niet en de zorgvuldige uitvoering
kan het niet redden. Maar daarnaast iets kleiners,
een vertelling: de raderboot uit Zaandam is zoo
juist aan de de Ruijterkade aangekomen. De ..op
varenden" komen naar u toe. liet is grijs weer.
Begrijpelijk voor den tijd van het jaar. Hadée heeft
het erbij geschreven: l October 1S!)0. Die datum
schraagt het -stuk. Ge weet nu precies wat ge koopt.
En dan Sadée zou het niet genoteerd hebben als
hij niet tevreden was geweest. Hij kende zich zelf.
Het is een allergezelligst schilderij, fijn van toon,
van observatie, van compositie. En zooals die rook
de pijp ontsnapt, dat is luchtig, dat is brio, dat is
bravour. Wie zoo onbewimpeld, zoo eenvoudig, zoo
vanzelfsprekend schildert, heeft misschien niet de
onsterfelijkheid, maar zeker onze waardeering ver
diend. Ook een aquarel van Rochussen is aardig,
de kaasmarkt in Alkmaar (1870), luchtiger nog en
geestiger dan Sadée, meer uit de hoogte bekeken,
maar minder goed geconserveerd. Zijn latere
teekeningen uit 1881 zijn minder. Dan is er Roelofs,
wiens Hollandschc polder hier zorgvuldig in 't
fransch omschreven is, een mooi vroeg schilderijtje
van J. II. Weissenbruch, Akkeringa wat somber,
Allebéwat laat (1900), Monnickendam in deze om
geving en misschien ook daarbuiten wat
luidruchtig. Tenslotte eori gesigneerde teekening1
van Odilou Hedon en vele Toorops, lang niet alle
belangrijk.
VAN NELLE'5 TABAK
KWALITEIT
ALOM VERKRIJGBAAR