No. 2608 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 28 MEI 1927 Naarden's Arsenaal door Ds. F. W. DRIJVER Engeland verbreekt de Betrekkingen met Sovjet'Rusland Teekening voor de Groene Amsterdammer" door L. J. Jordaan C EDEBT in een der eerste dagen van Juni van *"?* 't vorige jaar bij Koninklijk Besluit de Vesting Naarden als zoodanig werd opgeheven, is die oude vesting het onderwerp geweest van heel wat ge schrijf, waarvan verondersteld mag worden dat het voortsproot uit warme belangstelling in een even oud als belangrijk stuk historie. Wat die vestingwerken betreft, zij moeten ten tijde van het beleg door de Franschen in 1672 in meer dan vervallen toestand hebben verkeerd. Wel was te voren uitvoerig beraadslaagd om hierin verandering te brengen, maar de zaak werd gelaten zooals zij was. Eerst nadat den 13 September 1673 Stadhouder Willem III de vesting op de Franschen veroyerd had in de Zuider kruisbeuk van de Groote Kerk is deze overwinning in een marmeren relief vereeuwigd ging men er in het jaar 1683 toe over het herstel ter hand te nemen, onder leiding van den vermaarden vestingbouwkundige baron Coehoorn. Een gedenksteen in den Westbeer der vesting ingemetseld en later in een hoek van het voorhuis van het Stadshuis geplaatst, bewaart de herinnering aan dit feit. Tot dit herstellings werk behoorde ook de bouw van een Arsenaal of Tuighuis. H.et is nog kort geleden dat mij van militaire zijde verwittigd werd dat men aan den binnenkant van een der muren van dit Arsenaal in het wagenhuis een marmeren steen ontdekt had, welke zoo goed als schuil zat onder een laag witkalk. Wel gewaagt Prof. J. A. de Rijk in zijn Wandelingen door Gooi- en Eemland" van de aanwezigheid van dezen gedenksteen, maar door schuld van de wit kwast was hij niet terug te vinden. Na behoorlijk van den witsellaag te zijn ontdaan, bleek hij dit Latijnsche inschrift te bevatten: Armentarium Opere cultuque eximium patriae cum urbe operibus munitionibusque magnificis firmata ac septa tutamen hostium terrorem ex decreto Praepotentium Hollandiae ordinum Harpertus Trompius et Mcolaus Witsius Delphensis et Amstelodamensis Beip. Consules faciundum curaverunt et dedicarunt 10 Aprilis MDCLXXXVIII De beteekenis van dit inschrift komt op het volgende neer: Volgens besluit van de Hoogmogende Staten van Holland hebhen Herbert Tromp van Delft en Nicolaas Witsen van Amsterdam, hoogwaardigheidbekleeders der Bepubliek zorg gedragen dat een voortreffelijk tuighuis gebouwd werd ten dienste van het Vaderland en de met mooie versterkingen en verschansingen voorziene stad tot haar beveiliging en tot afschrik van den vijand, hetwelk zij in gebruik gesteld hebben den l April 1688. Links van het medaillon, waarin de inscriptie staat, zien wij het familiewapen van Tromp, rechts dat van Witsen. De hier genoemde Mr. Nicolaas Witsen was tusschen de jaren 1682 en 1705 dertien maalBurgemeester van Amsterdam, terwijl hij van 1674 tot '78 en nog eens in '87 lid van het College van Ge committeerde Baden was. Voorts bekleedde hij de betrekking van Gezant aan verschillende hoven en moet van invloed geweest zijn op de vorming van Czar Peter den Grooten. Van zijn hand verscheen JOHN BULL: AHA, DAS WAR DES PUDELS KERN l ... IK BEDANK VERDER VOOR ZULKE VRIENDSCHAPSBANDEN.1' in 1671 een werk over Aloude en hedendaagsche Scheepsbouw". Op hoogen leeftijd stierf deze energieke man, wiens lijfspreuk was Labor omnia vincit", Arbeid overwint alles ! Harper Maartenszoon Tromp was lid van de Begeering van Delft en had eveneens zitting in het College van Gecommitteerde Baden. Van hem wordt verhaald dat, toen de Eaadpensionaris Gasper Fagel het plan van den Prins betreffende diens tocht naar Engeland ter sprake bracht, Witsen hem in 't oor gefluisterd zou hebben dat de Prins Monmouthjèscheen te willen gaan spelen". Hij zal daarbij gezinspeeld hebben op de onderneming van den Hertog van Monmouth, natuurlijke zoon van Karel II, die kort nadat Jacob II den Engelschen troon bestegen had, met een aantal uitgewekenen te Dorsetshire landde ten einde den koning te onttroonen, welke ver metelheid hij met den dood bekocht. VULPENHOUDER MICROSCOOP Nieuw lin. vergrooting 20 X fl. 2,25 bij vooruitbetaling. JOS. HARTOG, Opticien Hoofdsteeg 17 Nobelstraat 28 Rotterdam Utrecht. Het Arsenaal bestond oorspronkelijk uit n verdieping terwijl ook de zijvleugel er later bij aangebouwd werd en is, zooals gezegd, gebouwd door Menno Baron Van Coehoorn, die door den Prins benoemd werd tot Opper Vesting Bouw meester. Dank zij de goede zorgen van den Kapitein der Genie te Amersfoort, waaronder Naarden ressor teert, werd aan dezen gedenksteen een waardige plaats gegeven in den voorgevel van het Arsenaal. Voornaamste Kleedinqinrichtin op elk gebied