roene Amsterdammer eekblad voor Nederland l Hotel HAMDORFF LAREN ZELFDE DIRECTIE ALS RESTAURANT TRIANON" AMSTERDAM ONDER HOOFDREDACTIE VAN G. W. KERNRAMP Redacteur^. H. BRUGMANS EN TOP VAN RHIJN-NAEFF Secretaris der Redactie i C. F. VAN DAM KEIZERSGRACHT 333 Uitg.i N. V. DE GROENE AMSTERDAMMER AMSTERDAM TOE ANP HEEL. OPGERICHT IN 1877 No. 2609 ZATERDAG 4 JUNI 1927 Engeland's Zorgen ohn Buil is een machtig heer; het Britsche Rijk strekt zich over alle werelddeelen uit en tan dus door zijne vijanden op vele punten worden bestookt. ? Zijn verbitterdste vijand is wel de Sovjet republiek. Toen de bolsjewieken de nationalistische be weging in China in hun eigen banen wilden leiden ?en den haat tegen de vreemdelingen aanhitsten, vas het hun er ook om te doen, Engeland's macht in het Verre Oosten te fnuiken. Of zij er in geslaagd zijn, op de Chineesche Tevolutie een stempel van het communisme te ?drukken, kan nog worden betwijfeld. De ge beurtenissen in China nemen dikwijls een verTassenden keer. Nog niet zoo heel lang geleden «chenen de Noordelijken aan de winnende hand ie zijn; thans drijven de Zuidelijken hen weer terug ?en schijnt zelfs Peking gevaar te loopen,blijkens ?de maatregelen, die sommige, groote mogendheden ^ten opzichte van de daar gevestigde legaties heb ben genomen; Engeland en Japan zonden reeds troepen naar Noord-China om, zooals het heet, hunne onderdanen te kunnen beschermen. Maar terwijl vroeger de Zuidelijke nationalisten igemeene zaak maakten met de communisten, is ?er thans verdeeldheid in de gelederen gekomen; <de gematigden onder de nationalisten hebben het heft in handen gekregen en zijn een strijd tegen ?de communisten begonnen. Of nu de Noordelijken de hand zullen reiken aan de roode broeders in het Zuiden, dan wel of ?zij den oorlog tegen de Zuidelijke nationalisten ^zullen staken en gezamenlijk met hen het com munistische gevaar zullen helpen afwenden, moet de toekomst leeren. In China blijven nog altijd vele dingen mogelijk; van de zorg over China zal met name Engeland voorloopig niet worden be vrijd; en de Sovjet-regeering zal er zeker het hare toe bijdragen om die zorg nog te vermeerderen. Vooral na wat in de laatste weken gebeurd is: ?de huiszoeking in het gebouw van de Arcos te Londen en de daarop gevolgde opzegging van de handelsovereenkomst en het afbreken van de ?diplomatieke betrekkingen met Sovjet-Rusland. Schijnbaar was de Arcos een Engelsche maat schappij, maar de kantoren er van waren gevestigd In hetzelfde gebouw, dat de Russische handels?delegatie te Londen bewoonde en dat door de Londenaren dan ook met den naam van Sovjet House" werd aangeduid; de vertrekken van de ?delegatie dienden tegelijk voor de bureaux van de Arcos en dezelfde personen vertegenwoordigden ?zoowel de Arcos als de delegatie. De Engelsche regeering had de bewijzen in fanden gekregen, dat de Russische handels delegatie of de Arcos men kan die twee niet uit elkaar houden -?de haar gegeven rechten misbruikte voor het uitoefenen van spionnage en voor het bevorderen van de zaak van het com munisme in Engeland. Door de huiszoeking zelve heeft zij geen be langrijke documenten opgespoord, die het schuld register van de Russen verzwaarden; ongeveer alles, wat zij hun later ten laste legde, was haar reeds bekend voordat zij den inval in de Arcos liet doen; in zooverre moet de huiszoeking een mislukking worden genoemd. Bovendien moest zij enkele, op zijn zachtst gezegd: informaliteiten begaan, toen zij hare politie naar het gebouw van de Arcos zond. Om er slechts eene te noemen: volgens de tusschen Engeland en de Sovjet-republiek aangegane over eenkomst moest de Engelsche regeering, wanneer zij reden tot beklag meende te hebben, een ver zoek indienen tot het verstrekken van inlich tingen of het herstel van misstanden". Dit verzoek nu is niet gedaan, ook niet in de waarschuwing, die zij in hare nota van Februari 1.1. tot de Sovjet republiek richtte, waarbij zij deze beschuldigde hare belofte, om de haar in Engeland verstrekte faciliteiten niet te misbruiken voor communistische propaganda, te hebben geschonden en reeds dreigde de overeenkomst als geëindigd te zullen beschouwen, wanneer Rusland niet tot inkeer kwam. Maar al had de Engelsche regeering misschien wijzer gedaan, de heele huiszoeking achterwege te laten en alleen op grond van de haar reeds be kende feiten de handelsovereenkomst op te zeggen, niemand kan haar het recht betwisten, de relaties te verbreken met een mogendheid, die zich zelf ontslagen rekent van de verplichting om het ge geven woord na te komen en voortdurend revo lutie stookt. Het is echter de vraag, of de bolsjewieken voor Engeland niet nog gevaarlijker zullen worden, nu dit openlijk met hen heeft gebroken. Deze overweging schijnt ook enkele leden van het Engelsche kabinet te hebben aangespoord om zich te verzetten tegen het afbreken van de diploma tieke betrekkingen. De overhand behielden echter zij, die hard tegen hard willen gaan; die de over winning, welke de regeering het vorige jaar, bij de algemeene werkstaking, heeft behaald, willen voortzetten; die den strijd tegen de bolsjewieksche elementen, welke zich in de Engelsche arbeiders beweging meer en meer doen gelden, zoo krachtig mogelijk wenschen te voeren en daarbij heil ver wachten van het verbannen uit Engeland althans van de officieele agenten van Moskou. Zooals door den liberalen woordvoerder in het Lager Huis de vorige week werd gezegd: het zijn ten slotte redenen van binnenlandsche politiek, die de regeering hebben bewogen tot de allerbelang rijkste daad op het gebied der buitenlandsche politiek, welke sinds den oorlog is verricht. Een van de gevolgen ervan kan zijn, dat SovjetRusland het heeft het Duitsche Rijk reeds be reid gevonden, voortaan zijne belangen in Enge land te behartigen nog inniger betrekkingen met Duitschland tracht aan te knoopen, dan het daarmede reeds onderhoudt. De uiterste partijen van rechts in Duitschland hebben vroeger her haaldelijk getoond, niet terug te deinzen voor een verbond met de uitersten van links. De meerder heid van het Duitsche volk zal echter niet gediend zijn van een alliantie met de Sovjet-republiek, die immers altijd het gevaar inhoudt van een wederopleving van het communisme in Duitsch land. Want het doel van de Sovjet-republiek blijft onveranderlijk: het bevorderen van de wereldrevolutie. Nog dezer dagen riep het uit voerend comitévan de communistische Inter nationale het proletariaat van de geheele wereld op om de Chineesche revolutie te bevorderen en de Sovjet-Unie te steunen. Dat de breuk tusschen Engeland en Rusland een teeken is van dreigend oorlogsgevaar, zooals in dit manifest wordt verkondigd, is slechts een uitlating pour Ie besoin de la cause, n.l. om het proletariaat op te zetten tegen de bedoelingen der Engelsche politiek. Engeland zal zeker geen oorlog zoeken tegen Sovjet-Rusland, zoo min als dit laatste rijk hem zal trachten uit te lokken. Maar wel zal het den toegeworpen handschoen oprapen door Engeland in het geheim nog feller te bestoken. Een nieuwe gelegenheid daartoe biedt zich al dadelijk aan in Egypte. Toen Engeland in Januari 1922 zijn protectoraat over Egypte ophief, be hield het zich voor, Egypte tegen eeu aanval van buiten te verdedigen en zorg te blijven dragen INHOUD: Dr. Jac. P. ThlJsse.'Een ZomerVogel. r. E. Wiener, met de Slamat op reis, met teek. I. Prof. Dr. O. W. Kernkamp, Engeland's zorgen. 2. Ds. W. Mackenzie, De Profeet Prof. Dr. J. te Winkel f 3. H O. Cannegieter, Moderne jeugd?Joh Braakensiek, Duymaer van Twist en het Dansverbod. 4. Felix Timmermans, Het Haaske, met teelten, d. Fred. Bogaerts ??L. J. Jordaan, De gestoorde Hemelvaart. 6. Y., SnelheidswedstrIJden. 7 Prof. Dr. H. Brugmans, De Hortus. 8. Dr. H. van Loon, Hit tooverboek Parijs, met teeken, d. S. L. Schwarz, 10. Annle Salomons, Btjkomstigheden. 11. Dr. * ~ 12. Dr. d. K. van Sebén. 14. H. Scholte, Comoedia J. Voskuil, Toegepaste Kunst. 15. Melis Stoke, Modern Heldenleven, 17. Top Naeff, Dram. Kroniek. 19. L. J, Jordaan, Bioscopy. 21. Ari, Studentemoeiwedstrijden, met teeken, door W. Heskes. 22. A. Plasschaert, Schilderkunst H. Middendorp, Boekbespreking. 23. J. Casorti, Over het Glas. 25 en 27. Red. Elis. M. Rogge, Voor Vrouwen, met teeken, d. H. Pieck. 29, Paul Sabel, De Indische Stoomvaartlijnen C.K., Beursspiegel. 30. C. K., Financierings-Amphibieën. 31. Corn. Velh, Schrille tegenstellingen. 32. A. Tsjechow, De zwarte Monnik, met teeken, d. George van Raemdonck. 33. A. Dubois, Radio L. J. Jordaan, Op het (,,luister" J-vinketouw. 34. Uit het Kladschrift van Jantje Cel 2, Telefoon. 35. Barbarossa, Uit den Gemeenteraad, met teeken. van Jantje. 36. Melis Stoke, Rijm Charivarius, Charivaria. Bijvoegsel: Joh. Braakensiek, Engeland's moeilijk heden. Rjngc Kersen Pralines Büzondenfrissc* Aangename J £ltf>dlmt aa* voor de veiligheid der verbindingswegen van het Britsche Rijk, d. w. z. Engeland hield bezettings troepen in Egypte en een Engelschman zou Sirdar (opperbevelhebber) van het Egyptische leger blijven. De Egyptische nationalisten bleven echter ijveren voor volkomen onafhankelijkheid van hun land; in November 1921 werd de Sirdar, generaal Lee Stack, door dweepzieke patriotten vermoord. De krasse maatregelen, waartoe de Engelsche regeering toen besloot Baldwin was juist Mac Donald als premier opgevolgd hebben den voortgang van het nationalisme wel vertraagd, maar niet tegen gehouden. Nu roert het zich weer; in het Egyptische Parlement, waar de nationalisten de meerderheid hebben, is een voorstel ingediend om den post van Sirdar af te schaffen; als antwoord daarop heeft de Engelsche regeering oorlogsschepen naar de Egyptische wateren gezonden, zooals zij zegt om de Engelschen in Egypte te beschermen tegen eventueel geweld, van de nationalisten, maar vermoedelijk vooral om te doen blijken, dat zij Egypte niet los wil laten uit haar militairen greep. Een machtig heer is nog altijd John Buil; maar een gemakkelijk leven heeft hij niet. KERNRAMP