DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 11 JUNI 1927 No. 2610 B1JKOMST1GHEDEN door ANNIE SALOMONS COLXXII A LS eenig burgemeester de be^^ naming van burgervader" ver dient, dan is het de burgemeester van. Medan. Ofschoon de gemeente door haar snelle uitbreiding langzamerhand 4e allures van een Groszstadt" be gint aan te nemen, is hij er nog steeds in geslaagd zich om het heil of de rampen van ieder harer ingezetenen te bekommeren, alsof het zijn eigen familie betrof; en het hoorde dan ook geheel bij zijn houding van hoffelijk gastheer van zijn stad", dat, toen ik had bekend de moskee nog nooit van binnen te hebben gezien, hij op een Zondagochtend ons erf kwam oprijden, om nu of nooit" de honneurs van het mooiste bouwwerk van Medan waar te nemen. We traden de groote poort binnen, waaromheen we op warme maanavonden zoo dikwijls hadden rondgeslenterd, opziende tot de hooge koepels, waar het blauwe licht van afdroop. Een hadji, die als poort wachter fungeerde, wachtte ons op toij de hooge trap en verzocht ons onze schoenen uit te trekken. We :schoten in de wijde sloffen, en klom men voorzichtig de vele treden op; toen opende hij de zware, met koper beslagen deuren voor ons en we ston den in. den wijden achthoekigen binnenkoepel. De eerste indruk was een groote, hooge leegheid, waarin onze stemmen wonderlijk resonneerden; toen begonnen we details te onder scheiden: de zoldering beschilderd met Moorsche arabesken; de Moorsche bogen, zóó frisch met rood en goud en groen versierd, dat het leek, alsof het werk pas gisteren was klaar gekomen, terwijl er al twintig jaar niets aan is gedaan (zoo'n tijdsver loop van twintig jaar zegt oen Euro peaan natuurlijk niets; maar bij ons in de tropen is het lang genoeg, om huizen te laten vermolmen, ja zelfs heele steden te niet te doen gaan) en de mozaiek-vloer hier en daar bedekt met matjes en kleedjes, voor de geloovigen, die komen bidden. Eenigszins apart lag een rij Turksche kleedjes, voor kerkmeester en collectanten, als we het in Christelijke terminologie willen overbrengen. Vóór een nis van zwart marmer, die in de richting van Mekka (de Kiblat) is gebouwd, was de plaats voor den priester (den Imam) om te bidden. De eerste rijen achter hem kunnen hem natuurlijk goed verstaan, «a op den juisten tijd invallen met hun antwoorden, of hun amin's, maar verder achterin wordt het contact moeilijker; daarom is daar een estrade van gebeeldhouwd donker hout opge richt, waarop de bilal" het woord EETKAMER NAAR ONTWERP W. P E NAAT. ? BESTAANDE UIT ? DRE.SSOIR.TAFEL, THBETAFEL4STOELEN 2ARMSTOELEN /. 475. UITGEVOERD IN PRIMA. EIKENHOUT EN IN ELKE GEWENSCHTE HOUTKLEUR AFBEELDINCENJ FRANCO METZGC2 1M5TE DA H OEN HAAG neemt, dezelfde functionaris, die ook om zes uur 's avonds van de minaret roept, dat de tijd van bidden is ge komen, eenigszins te vergelijken met den voorzanger" in de protestantsche kerken, ofschoon hij hier meer van een nazanger" heeft, want hij moet herhalen wat de Imam zegt; het volk achterin, en de vrouwen, die alleen maar op de gaanderijen worden toegelaten, kunnen op deze wijze den dienst volgen. We stonden bij den marmeren preekstoel, die een koperen klankbord draagt, en keken naar de groene en de roode vlag,die den opgang flankeerden. Da hadji, die als kostsr fungeerde, legde ons uit, dat groen" de kleur van Mohammed was en rood" de kleur van den vriend van den profeet, die den Islam naar Tndiëhad gebracht, en toen voerde hij ons naar de heilige boeken. Onze entréekaart droeg de meedeeling, dat we de korans niet mochten aanraken en we stonden er, braaf met onze handen op den mig, omheen, terwijl de hadji de bladzijden omsloeg. Het waren groote folianten in rood leer gebonden, en ze bleken geheel in Britsch Indiëte zijn ver vaardigd. Wij zijn altijd geneigd ons Britsch Indiëals het rijk van Hindoes en theosofen voor te stellen; maar deze Arabische tekst bleek heelemaal in Voor-Indiëgedrukt te zijn, en was overal van Britsch Indische kantteekeningen voorzien. Een machtig bouwwerk", zeiden \ve tegen elkaar; en n van ons trok een parallel tusschen de gothische Kathedralen in de Middeleeuwen en de zen grootschen koepelbouw en meende de gevolgtrekking te kunnen maken, dat, zooals het katholicisme in de middeleeuwen zijn hoogsten bloei had bereikt, zoo ook de Islam van zijn innerlijke kracht getuigenis af legde door dit monument ter eere van Allah en zijn profeet; maar toen kwamen we opeens tot wonderlijke ontdekkingen. Want de rnan, die het geheel ontworpen had, bleek een Christen te zijn; het eigenlijke bouw werk was gedaan door heidenen (Chineesche toekangs); het geld, dat voor dit alles was gebruikt, vond zijn oorsprong, zooal niet direct dan toch in elk geval indirect, in de door Euro peanen en door Europeesche energie tot zulk een hoogte opgedreven tabakscultuur; en de Mohammedaansche bevolking had eigenlijk niets anders behoeven te doen dan het gebouw in gebruik te nemen, . . . Het is de majoor van de genie Van Erp, die het geheel heeft ontworpen," zei de burgemeester; dezelfde man, die zooveel aan het uitgraven en den opbouw van den Boroboedoer heeft gedaan. Westersche energie. . . ." En we voelden ons onweerstaanbaar tot een onredelijken hoogmoed over onze superioriteit geneigd, toen we in den tuin een leelijke loods met een plaatijzeren dak ontdekten, dat over het voorloopige" graf van den vroegeren sultan bleek gebouwd te zijn, dat al jaren op een waardiger uitrusting wachtte. Langs de galerij, waar we de statige waschplaats van den sultan konden zien en de kranen, waar het volk zich, vóór het binnentreden, voeten en handen reinigt en den mond spoelt, dwaalden we op onze sloffen naar de trap, waar onze eigen schoenen in het gelid stonden te wachten. De hadji deed ons uitgeleide; maar we voelden ons tot het eind toe vreemd en ver PHOENIX-MEUBELEN" Voor WONING en KANTOOR rijn GOED, GOED KOOP en worden onder GARANTIE geleverd *» *? BEHANGEN - STOFFEEREN - BEDDENMAKERIJ Magazijn Damrak 76 Tel. 48489 <w <**> <*= <K> <*> **> Fabriek-Toonkamer» Warmoéaatraat 141 Tel. 42689 NOVA, s J U N I - N o, bevat weer tal van goed geïllustr. verhalen, schetsen, enz. De laatste novelle van Morie Metz-Konhig *W Monicelli Hanns Heinz Ewers Conan Doyle. Schitterende kleurfoto's enz. van JacquelineRooyaards-Sandberg, Di Moorlag, Lily Bouwmeester, Helene Treep-Vink enz. MEN VRAGE AAN STATIONS EN KIOSKEN NQVfA 3 60 Ct. TE OOSTERBEEK LEVEBT MEUBELEN EN VEB/IECINGEN BOUUTINHET GEn VERSTREKT DE DIRECTIE TELEI:IMT.n2260)& MET OPSTAANDE!» BUITENRANB ) / MERSTELT DE/PLATVOET \\ O.A.MESSING. -£ O.Z.VOORBURSWAL 334-. PfUAl* ^ VfeMET BINMEN6ASTHUISJ Pension 'T MATTHIJSSENHOUT' Blaricum (Gooi). OVERHEMDEN NAAR MAAT FR. SINEMUS 20 Leidocheatraat 22 - Amsterdam Dc Wasch aan huis is niet hygiënisch en dus {jKuuOND ! Laat l)K l'KUKAAA" te GOUDA de wasch voor U behan delen, zij doet 't al meer dan 100 JAAR! Vraagt eens om onze prijs courant No. 16. Aanbevolen door H, H. Doctoren tegenover hem, tegenover de sfeer in de moskee en tegenover de boeken met Arabische karakters. Niet.s van de hartelijke, lachende vertrouwelijk heid van een kleurige, Chineesche tepekong. Hier alles mooi, sober, ernstig, waardig; m aar ons, Christenen, vijandig. Geen blijdschap over onze belangstelling, maar een terughouding, alsof men ons slechts noode toeliet. Kruis tegen halve maan. Zou dit antagonisme ooit uitslijten, vóórdat alles weer ,,én schaapstal" zal zijn geworden? (Wordt vervolgd).