Historisch Archief 1877-1940
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 18 JUNI 1927
No. 2611
Rmslamd ee Amerika
In het Verre Oosten
door Dr. BORIS RAPTSCHINSKY
T_T ET eenheidsfront van de mogendheden in
China is niet van langen duur gebleken te zijn.
Wat er achter de schermen gebeurt, blijft natuurlijk
onbekend, maar dat er groote wrijvingen zijn
ontstaan tusschen Engeland en andere mogend
heden, vooral Amerika, is aan geen twijfel onder
hevig. Daarom kon Engeland de politiek van
dreigementen en sancties niet toepassen.
Voor het uitvoeren van de plannen van Engeland
in China was het Engelsche expeditie-leger allén
onvoldoende. Om de eischen kracht bij te zetten
is een veel grooter leger noodig dan Engeland in
staat is op de been te brengen. Zulk een legermacht
kan alleen Japan.leveren, dat bovendien, dankzij
zijn gunstige geografische ligging, in staat is in
korten tijd de noodige troepen over te brengen.
Maar voor den strijd tegen het bolsjewisme"
(officieel wordt er niet tegen het Chineesche volk
gestreden maar tegen de bolsjewiki) is het noodig,
dat Engeland en Japan tot een vergelijk zouden
komen. Onder de vorige Japansche regeering was
een dergelijk vergelijk moeilijk te bereiken; de
vorige regeering voelde zeer weinig voor een oorlog
tegen China, zoolang dit niet door de belangen van
Japan bepaald onvermijdelijk wordt. De regeering
van Tanaka denkt echter anders hierover. Deze
regeering steunt op de militairen en beschouwt
een actieve politiek in China als een van de belang
rijkste punten van haar program. Tanaka heeft,
naar het schijnt, onderhandelingen met Engeland
aangeknoopt en zelfs een overeenkomst gesloten.
Een vergelijk tusschen beide landen werd be
moeilijkt door het feit, dat de belangen van
Engeland en Japan niet alleen niet identiek zijn,
maar zelfs nu en dan met elkaar in botsing komen.
Japan wil zich voorgoed in Zuid-China vestigen,
maar Engeland ziet dat niet gaarne. Japan heeft
al den Engelschen handel uit Zuid-China ver
drongen en een versterking van de positie van
Japan in dat land is niet in het belang van Enge
land. Trouwens, de verdringing van de Engelsche
kooplieden door de Japansche vindt in geheel
China plaats. De Japanners maken dankbaar
gebruik van de heftige propaganda, die de bolsje
wiki in China tegen de blanken voeren. Wel worden
de Japanners ook als vijanden van het Chineesche
volk voorgesteld, maar de Japanners weten toch
rijke vruchten te plukken van de agitatie der
bolsjewiki. In elk geval zijn de Japanners geen
blanken". En wat lachen de Japanners in hun
vuistje, dat een der blanke volkeren, de Russen,
de Chineezen ophitst tegen de overige blanke
duivels" !
Wat kan dus Engeland Japan aanbieden om zijn
steun te betalen? Engeland betaalt het liefst uit
den zak van een ander, en sinds de Russische revo
lutie het liefst uit den zak van Rusland. Japan
zag reeds lang verlangend naar den
RussischChineeschen spoorweg in Noord-Mandzjoerije uit.
De verwezenlijking van dat plan ontmoette echter
tot nu toe verzet van den kant der overige mogend
heden, ook van Engeland. Nu is Engeland, naar
het schijnt, bereid Japan toestemming te geven
tot de bezetting van den Russischen spoorweg in
Noord-Mandzjoerije. Door deze bezetting krijgt
Japan een sterke positie in China. Japan wordt
daardoor niet alleen meester over geheel
Mandzjoerije, maar het beheerscht dan ook het Russische
Verre Oosten. De gevolgen van deze bezetting zijn
niet te overzien.
Er zijn eenige landen, die tegen deze bezetting
zouden kunnen protesteeren, omdat daardoor hun
belangen in meerdere of mindere mate benadeeld
BINGHAM & LUGT
Haringvliet 85
ROTTERDAM
worden. Deze landen zijn: Kusland, Mandzjoerije.
Frankrijk en Amerika. Voor Rusland zou de be
zetting van den Noord-Mandzjoei'ijschen spoorweg
door Japan een voortdurende bedreiging zijn. het
zou een dolk zijn, die voortdurend tegen Rusland
gericht is. Vóór de revolutie /.ouden de andere
mogendheden zoo iets nooit hebben toegelaten.
zoudon zij Japan belet hebben zulk een bevoor
rechte positie ten koste van Rusland in te nemen.
Nu is echter de haat tegen de bolsjewiki overal zoo
sterk, de overtuiging, dat de bolsjewiki en Rusland
hetzelfde zijn (een volkomen onzinnige eri ongemo
tiveerde overtuiging) zoo algemeen verspreid, dat
de mogendheden, en vooral Engeland, bereid zijn
Rusland op te offeren. Rusland is nu met lamheid
geslagen en de bolsjewiki denken alleen aan hun
partij belangen en zijn bereid de belangen van den
Russischen staat en van het Russische volk op te
offeren, indien de communistische beweging daar
door gebaat zou zijn. Trouwens, wat zouden zij
kunnen doen ? Rusland is niet in staat in het Verre
Oosten een oorlog te voeren en de bolsjewistische
diplomaten worden overal met den nek aangezien.
Mandzjoerije, dat door de overdracht van den
spoorweg aan Japan, geheel aan Japan zou over
geleverd worden, dat dan in een Japansch win
gewest veranderd en door Japan uitgemergeld
zou worden, is machteloos en de dictator van
Mandzjoerije, Tsjang Tso Lin, is nu reeds zoo
iets als een vazal van Japan en durft niets tegen
zijn meesters te ondernemen, want bij de minste
poging, zich tegen den wil van Japan te verzetten,
is het met zijn macht gedaan.
Frankrijk heeft financieel belang bij den spoor
weg, omdat de spoorweg voor een belangrijk ge
deelte met Fransch geld werd gebouwd. Vóór de
revolutie, toen Frankrijk de bondgenoot van
Rusland was, toen Frankrijk belang had bij liet
bestaan van een machtig en invloedrijk Rusland,
zou Frankrijk al zijn macht en invloed in de
waagschaal hebben gesteld om dezen aanslag op
Rusland af te weren. Nu is de toestand echter
geheel anders geworden. De Russiseh-Frarische
vriendschap behoort nu tot het verleden. Frankrijk
heeft nu in het Oosten een anderen bondgenoot,
n.l. Polen, en dat is juist een land dat alleen
machtig kan zijn, zoolang Rusland zwak is. Op
aandringen van Polen doet Frankrijk dan ook
mee aan alle avonturen, die ten doel hebben Rus
land te verzwakken. Of dit verstandig is, of Frank
rijk daarvoor vroeger of later niet zal moeten boeten
en zwaar boeten, is een andere vraag, die wij
voorloopig onbesproken laten. Frankrijk heeft dus geen
belang bij de bescherming van de Russische rechten
op den spoorweg. Wordt Frankrijk nog bovendien
een compensatie gegeven (in Indo-China), dan is
Frankrijk zeker bereid niet ten gunste van Rusland
te intervenieeren.
Er blijft dus nog een mogendheid over, die
Japan kan beletten, zich in Noord-Mandzjoerije te
nestelen, n.l. Amerika. Amerika heeft reeds lang
getoond een oprechte vriend van Rusland te zijn.
Amerika was het eenige land, dat niet heeft mee
gedaan aan het zich verrijken ten koste van
Rusland, dat ook niet heeft meegedaan aan de
interventie. Amerika is de natuurlijke bondgenoot
van Rusland, Amerika is het eenige land, dat
belang heeft bij het bestaan van een sterk en onver
deeld Rusland. Dezelfde houding heeft, Amerika
ook tegenover China aangenomen. Amerika /.al dan
ook in geen geval deel willen nemen aan straf
expedities tegen China, Amerika zal de verdeeling
van China in wingewesten niet toelaten. Amerika
heeft zich nu ook verzet tegen het afstaan van den
Oost-Chineeschen spoorweg aan Japan. Amerika
verzet zich tegen dezen roof van den Russischen
spoorweg, omdat het de groeiende macht van
Japan met leede oogen aanziet, omdat elk succes
van Japan, den gevaarlijken tegenstander in het
Verre Oosten, de positie van Amerika verzwakt.
Zoo beschermt het ultra-kapitalistische Amerika,
do belangen van de sovjet-regeering.
Zal dit echter lang duren? De diplomaten van
het andere kamp werken aan een compromis. Kn
bovendien, zou Amerika niet zóó kunnen
redeneereii: als Japan zich in dat Noord-Mand/.joerijsche
avontuur begeeft, dan wordt het minder gevaarlijk
DEN HAAG
AMSTERDAM
ROTTERDAM
3
ZOMER
DEKENS
1.SO x 2.0O
METER
1OMCN
voor Amerika, dan zal het geen krachten meer
bezitten om in andere landen niet de machtige
republiek te wedijveren. De bolsjewiki doen al het
mogelijke om Amerika het nemen van zulk een
besluit te vergemakkelijken. Zij voeren een heftige
campagne tegen Amerika, den natuurlijken be
schermer van de Russische belangen en den eenigen
vriend, dien Rusland nog heeft. En tegelijkertijd
coauetteeren zij met Japan, den vijand van Rusland.
Zij gaan in hun anti-nationale politiek zoover, dat
zij bij hun propaganda tegen de buitenlanders in
China de Japanners zoo veel mogelijk sparen. Ken
dwazer en misdadiger politiek konden zij moeilijk
TABA SIGAREN
~ *- ZIJN TOCH DE BESTE «
**Tentoonstellingen
Metz en Co., Den Haag. Kunstnaaldwerk van
J. Q. van Regteren Altena, Boukje Jelles en
Etty Lanting Haak. Tot 19 Juni.
't Spinnewiel, Hilversum. Schilderijen en Pastels
door Lucie Wittig-Keyser. Tot 19 Juni.
Stedelijk Museum, Amsterdam. Werk van leden
van De Onafhankelijken". Tot 20 Juni.
Kunstzaal d'Audretsch, Den Haag. Tentoon
stelling van bloem-stillevens. Tot 30 Juni.
Pictura, Utrecht. Tentoonstelling van schilde
rijen door oude meesters. Tot 30 Juni.
J. N. deBois, Haarlem. Teekeningen van Moderne
Meesters. Tot 30 Juni.
Ons Huis", Amsterdam. Natuurhistorische
tentoonstelling. Tot 30 Juni.
Toonkamer voor Kunstnijverheid, Utrecht.
H ontsneden en moderne Engelsche textielen.
Tot 30 Juni.
Buiïa en Zoon. Amsterdam. Werken van Prof.
Iv. Tuch en Jan Oregoire. Tot 2 Juli.
Stedelijk Museum (Tuinzaal), Amsterdam.
Beeldhouwwerken van Ij. Zijl. Tot 10 Juli.
Kimstzaal Willem Brok, Hilversum. Schilderijen
van verschillende meesters en krijtteekeningen
dooi' Mevr. Brok. Tot l September.
Kon. Meubeltransport-Maatschappij
DE GRUYTER 6 Co.
eva c\s c\s DEN HAAG Cvs <ro *>
AMSTERDAM - ARNHEM
Internationale Transporten