Historisch Archief 1877-1940
20
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 18 JUNI 1927
No. 26 L l
Jerome K. Jerome
door D. A. M. BINNENDIJK
Radio'Rubriek:
r~\ E bekende Engelsche schrijver
Jerome Klapka Jerome, in de
laatste dagen van Mei door een be
roerte getroffen na een auto-ongeval,
is op 14 Juni te Northampton, 68 jaar
oud, overleden.
Jerome K. Jerome.... en de
gedachte, beter: de herinnering aan
,,three men in a boat" dringt zich
onafwijsbaar aan ons op. Ieder onzer
heeft het gelezen en Jerome werd om
dit boek in West-Europa een der
meesters van den humor, van dien
echten Angelsaksischen humor, die
weliswaar niet voldoet aan
Schopenhauer's schematische definitie, maar
die en Jeronie hanteerde het genre
zeer persoonlijk uit litterair oog
punt scherp te onderscheiden is van
geestigheid". Want humor",
humoristisch schrijven is een soort
scenische kunst; humor, litterair ge
sproken, schuilt in de wijze van con
trasteeren en aaneenschakelen der
gebeurtenissen, in een volgehouden
objectiviteit van stofbehandeling, te
genover geestigheid", die, subjectief
geheel aan den schrijftrant, aan de
manier van zeggen van den tusschen
beide tredenden auteur gebonden
blijft.
Jerome nu was volop humorist, en
7;ijn humor ontwikkelde zich uit om
standigheden en situaties, die hij
a.h.w. regisseerde. Er stak een
tooneelschrijver in hem; in hem, die be
halve spoorwegambtenaar, leeraar en
journalist vooral acteur was. Zijn
carrière van tooneelspeler leverde
behalve aan ons zijn boeken On the
stage and off" (1885) en Stageland",
aan hem planken-routine en de dra
matische visie, die hij zich in zijn
tooneelstukken, o.w. The passing of
the third floor back", ten nutte
heeft gemaakt.
Uit de lange reeks van zijn werken
blijkt hoe een ijverig auteur Jerome
is geweest; maar geen zijner boeken
heeft dat succes gehad, waarop Three
men in a boat" kan bogen. Jerome
had de hachelijke neiging al zijn
wezenlijke aanleg en zijn
onomstootelijk vaststaande kwaliteiten te doen
?ontaarden, zoowel zijn humor als zijn
gevoel. Bovendien vermocht hij geen
gelijken tred te houden met de wisse
lende smaak van het publiek en zoo
bleef hij in zijn naïviteit een typisch
humorist uit de tachtiger jaren.
? *
*
In My life and times", beschreef
Jerome de afschuw, die Londen's
East-End, waar hij in zijn jeugd
langen tijd verblijf heeft moeten
houden, hem inboezemde. It was
these surroundings in which I passed
my childhood that gave to me, I
suppose, my melancholy brooding
disposition", verklaart hij zelf, de
humorist, die van nature zoo zwaar
moedig was. Deze melancholie dreef
hem eenerzijds in de richting van den
humor, en anderzijds tot het
sentimenteele, pathetische, het melodrama
tische, waarmee hij zelf den spot
pleegde te drijven.
Hoofdzakelijk, of feitelijk alleen
aan Three men in a boat" (1889),
heeft Jerome zijn litteraire roem te
danken. Het boek ontstond uit een
ernstig voornemen om een historisch
werk te schrijven The story of the
Thames". Maar zijn ingeschapen
spotlust maakte zich van de materie
meester en hieraan dankt Three
men" zijn succesvol ont- en bestaan.
Als een soort vervolg publiceerde
Jerome Three men on the bummel".
Van zijn tooneelstukken zijn be
halve het reeds genoemde Fanny
and the servant-problem" en The
master of Mrs. Chilters", waarin het
vraagstuk van het vrouwenkiesrecht
wordt behandeld, de bekendste.
Tijdens den oorlog diende Jerome
K. Jerome als ambulance-chauffeur
aan het Pransche Westfront, een
periode, die de gevoelige psyche van
dezen melancholischen humorist niet
zonder kwetsuur heeft gelaten.
MIJN FILM
TC" EN heer in een der groote steden
in het centrum van ons land, werd
gekozen tot lid van den gemeenteraad
in de stad zijner inwoning. Hij leefde
daarna lang en gelukkig zoo zou
het verhaal gevoegelijk kunnen eindi
gen edoch de heer geraakte na de
verkiezingen in een kleine
moeielijkheid, en was trouwens in dat opzicht
de eenige niet. Men ziet dit wel meer.
Om het nu maar ronduit te zeggen, de
heer Zooenzoo had gebruik gemaakt
van zijn positie bij het Burgerlijk
Armbestuur, om aan alle bedeelden,
of zij die het wel wenschten te worden,
strooibiljetten te doen toekomen, die
niet zoozeer een aanmoediging be
vatten om vooral scheutig te zijn met
het aanvragen van bedeeling, maar
een aanbeveling van den heer Zooen
zoo als candidaat voor den gemeente
raad inhielden.
Oppervlakkig beschouwd zou men
zeggen dat dit alles slechts de bedeel
den aangaat. Een bedeelde is iemand
die bedeeld wordt. Wordt hij goed
bedeeld, dan zal hij geneigd zijn zijn
bedeeier eveneens alle goeds te
wenschen. Wordt hij slecht bedeeld, dan
zal hij probeeren van bedeeier te ver
anderen. Hij is, mét zijn
medebedeelden, een groep, en bij de ver
kiezingen heeft elke groep een groeps
belang. Ik zie niet in waarom de leuze:
goede bedeeling", een kwalitatief
mindere leuze zou zijn dan: De win
kels open na acht uur", of dansen op
Zondag", of vrij zwemmen voor alle
menschen met rood haar". Waarom
alle die -andere
groepsvertegenwoordigers nu boos zijn op den candidaat
der bedeelden, is een weinig onduidelijk
vooralsnog.
Het is natuurlijk niét onduidelijk.
De chte leden van den raad zijn boos,
omdat zij vreezen dat de bedeelden in
den waan zijn gebracht bij een
nietstemmen op den heer Zooenzoo in
hunne bedeeling getroffen te worden
en dus wél op hem gestemd hebben.. .
JOHAN L.
De Korte Golf
Wat kunnen wij hierop hooren?
door J. P. FREDERIKS
"^ U de zender van Philips te
Eindhoven, die met de korte golf 30,2
werkt, geregeld belangrijke uitzendin
gen doet deze week: Dinsdag en
Donderdag van 0.20 tot 9.20 en heden,
Zaterdagavond van 8.20?10.20 de be
speling van het carillon op het Ko
ninklijk Paleis te Amsterdam door den
heerVincent wordt door verscheidene
luisteraars overwogen een toestel voor
ontvangst van korte-golf uitzendingen
in gebruik te nemen. Een schema voor
een dergelijk toestel gaven wij reeds
eenige weken geleden; daarop kan
met succes de korte golf worden ont
vangen.
Maar wat kunnen de luisteraars op
zulk een toestel nog meer ontvangen?
Alvorens deze vraag te beantwoorden,
is het gewenscht, en ook om eenige
vragers, die daaromtrent hebben ge
nformeerd, van antwoord te dienen,
enkele mededeelingen omtrent
electrische golven te doen.
Wanneer wij een stok verticaal bewe
gen in het water, waarvan het opper
vlak volkomen in rust is, dan zullen aan
dit oppervlak golven ontstaan, die zich
in steeds wijderen kring bewegen; naar
mate zij zich verder van den stok af
bevinden, nemen zij in sterkte af.
Veronderstellen wij nu, dat in den
verticalen draad van de antenne van
een zendstation de electriciteit voort
durend op en neer stroomt, dus heen
en weer trilt. De kleine bewegelijke
electriciteitsdeeltjes, de electronen,
zijn als het ware aan den aether ver
bonden en wanneer zij bewogen wor
den, komt er dus ook beweging in den
aether. Wanneer wij de in den
antennodraad op en neer stroomende
electriciteit met den op en neer
bewegenden stok vergelijken, dan krijgt
men eenigszins een voorstelling van
de regelmatige beweging van de
electrische golven in den aether.
Hoe sneller de electriciteit in den
draad op en neer trilt, hoe korter de
golven worden, evenals men dicht op
elkaar bewegende golven op het water
oppervlak krijgt, wanneer men den
stok met haastige bewegingen han
teert.
Met een snelheid van 300.000 K.M.
per seconde planten de electrische
golven zich voort; deze snelheid geldt
voor lange en korte golven. De electri
citeit iri den zender van Hilversum
bijv. trilt met een frequentie van
283.000 per seconde, waardoor er
283.000 golven per seconde in den
aether ontstaan, die in dien tijd een
afstand van 300.000 K.M. afleggen.
Wanneer wij nu den weg deelen door
het aantal seconden (300.000: 283.000)
dan komen wij op de golflengte:
1,000 K.M. of 1000 M. Omgekeerd.
wanneer de golflengte van een zend
station bekend is, is de frequentie van
de trillingen in den zender te vinden
door de voortplantingssnelheid te
deelen door de golflengte. De frequen
tie der trillingen in Philips antenne be
draagt dus ten naastenbij 10.000.000
per seconde (300.000 : 30.2).
In de antennedraden, die de golven
op hun weg ontmoeten, zullen de daar
in voorkomende, aan den aether ver
bonden, electronen in beweging worden
gebracht.
Behalve het kortegolfstation van
Philips en van Malabar kunnen wij de
volgende zenders op ons toestel voor
korte golven ontvangen. Dat dit toe
stel met een fijnregelingsknop niet
zeer groote overbrenging moet zijn
uitgerust, is een eerste vereischte.
Wanneer wij, draaiend met dezen
fijnregelingsknop, omstreeks midder
nacht, meenen contact te hebben,
draaien wij den knop een weinig
terug, en dan klinkt ons toeteren en
een klagend geblaat in de ooren. Nu
zijn wij op het juiste spoor. Bij
eenig verder draaien kan men vele
amateurs-zenders in Amerika hooren en
wanneer men de beteekenis van de
uitgezonden teekens wil weten, is het
noodig met de morse-code volledig op
de hoogte te zijn. Verder draaien: met
scherp zuiver rhythme klinken dan de
geluiden van de rijkstelegraafzenders,
die Oost- en West-Indiëoproepen. Het
is ook mogelijk dat de zender van een
der groote passagiersschepen wordt
gehoord.
Dan volgt, bij doordraaien, het
kwetterend geluid als van een kanarie;
dit wordt veroorzaakt door de
beamstations, met sneltelegrat'ie werkend
met Australië,Canada of Britsch-Indië.
De volgende handeling brengt ons
in de draaggolf Here 2 x a.f.,
Eperimental Stations of the C. E. C. at
Schenectady" zegt een omroeper met
zwaar Amerikaansch accent, gevolgd
door Jazz-muziek die in minder dan
een seconde uit Amerika is overge
bracht.
Wanneer wij deze geluiden, woorden
en muziek op ons toestel kunnen vin
den, dan mogen wij ons tot deskun
dige luisteraars rekenen. Het is een
gemakkelijker kunststukje om de
Hollandsche en Indische omroepers
aan de koptelefoon te krijgen.
HOTEL GROOT-BADHUIS", ZANDVOORT*
Kamers met
volledig pension
vanaf f 8.50