No. 2611 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 18 JUNI 1927 Moderee Jeud Bespiegelingen van een Voor'Oorlogsch Man door H. G. CANNEGIETER IV. De Crisis^in het Gezin f~~\ E verhouding tusschen ouders en kinderen in ^~^ het moderne gezin heeft herhaaldelijk tot tgegeven gediend voor dramatische of humoris tische bewerking in roman en tooneelspel. Ik denk -aan twee stukken, die kortgeleden op het répertoire liebben gestaan. Moderne jeugd" of The rising .generation" en Jap, de Amerikaanschebakvisch". (Laatstgenoemd blijspel, door een landgenoot geschreven, handelt in schijn slechts in de Verlenigde Staten; deze Jap is op en top een Haagsche, Amsterdamsche of Haarlemsche jongedame. Het aanstootelijke in dit kind is haar moreel overwicht -op de haar bedillende en bevoogdende ouderen van dagen, die tegen het overmoedige, wereldwijze meisje zoo weinig .opkunnen, dat de bezadigde "veertigjarige medicus, die voortdurend van ergernis over de ongezeglijkheid van deze pupil vergaat, tenslotte haar.. .. trouwt! ^ ? \s \ Deze onverwachte afloop brengt mij op twee dragen, die met de hier behandelde puzzle in nauw verband staan. Allereerst: hoe lang blijf t men kind ? En. daarna: wanneer is men oud? i ^; De Haagsch-Amerikaansche bakvisch, die oude .ïieeren het hoofd op hol bracht en een oude dame "van jaloezie deed verteren, was zestien jaar. Is een ?zestien-jarig meisje een kind? Maar ons Burgerlijk "Wetboek, toch voor den drommel geen na-oorlogsch product! acht een zestienjarig meisje een huw>are vrouw. Kan het hier behandelde conflict in verband staan met de hedendaagsche gewoonte, onze kinde:rea te lang klein te willen houden? Voorbeelden uit -vroegere eeuwen, ik gaf in een vorig hoofdstud ?er eenige bewijzen, dat men oudtijds spoediger ?rijp was als maatschappelijk mensch. In een vol gend hoofdstuk kom ik op de oorzaak van deze wijziging in de maatschappelijke zeden uitvoerig terug. Laat ik thans volstaan met het verschijnsel ie constateeren. j, Eens kreeg ik naar aanleiding van het een of ander, dat ik geschreven had, een brief van een mij persoonlijk onbekend man, die een onhandel bare dochter bezat. Hij meende, dat ik hem raad geven kon. Zijn klacht was, dat de dochter er een -eigen meening op na hield, haar eigen gang ging en zich onttrok aan zijn vaderlijke leiding. En het verdrietige was, dat zijn vrouw de dochter in haar opstandigheid steunde. Zoo zat de arme man in ?conflict met twee vrouwen. Natuurlijk vroeg ik hem allereerst om concrete gegevens. En daaruit bleek, dat het kind in kwestie.... dertig jaar oud was ! Tweede vraag: wanneer is men oud ? Antwoord: ?de moderne mensch wordt niet meer oud. Wie kan zich nog voorstellen, dat er eenmaal een tijd is geweest, waarin vrouwen van amper twintig jaar zich als echtgenoot en moeder in een soort ambts gewaad staken en daarmee afstand deden van de genietingen der jeugd? Een getrouwde vrouw ibehoorde niet meer mede te doen, noch aan dit, noch aan dat. Een moeder behoorde achter den ^kinderwagen, een echtgenoote in de huishouding. Afgeloopen l Thans heeft zich de echtgenoote en moeder uit ?de huishouding geëmancipeerd. Zelfs grootmoeders ?zijn er niet meer. Gezwegen van vaders en groot vaders, die zich in de ouderwetsche gemeenschap immers ook reeds iets van de eeuwige jeugd plach ten voor te behouden. ** Terwijl vroeger het kind in de kleederdracht der -volwassenen werd gestoken, richt zich thans de volwassenheid naar de mode der kinderen. Lang jong blijven bij de ouden, snel rijp worden bij de jongen, van weerszijden werkt het mee tot een verwikkelde verhouding. Want die uiterlijke vervloeiing van leeftijdsgrenzen is de afspiegeling van een innerlijk streven naar levensgelijkvormigheid. |De volwassenen laten zich de liefhebberijen der jeugd niet uit de hand nemen; zij sluiten zich aan bij de levensgewoonten en het taaleigen van de benijde kinderen, die tot geluk zijn geschapen. Zuigeling en grijsaard tuffen samen, tennissen samen, dansen samen en zoo wordt de wereld n genoeglijk pêle-mêle, waarin men geen leeftijd meer onderscheidt. Teekening voor de Groene Amsterdammer" door L. J. Jordaan ZIJ TRACHTEN ELKANDER VLIEGERS AF TE VANGEN Ouders en kinderen zijn kameraden geworden en deze kameraadschappelijke omgang gaat natuurlijk ten koste van het ouderwetsche gezag en de ouder wetsche gehoorzaamheid. Van de veel-in-de-melkbrokkerij heeft de tegenwoordige jeugd geenszins uitsluitend de schuld. Eén der oorzaken, waardoor het kind ontijdig zijn beteekenis overschat, is het kleine gezin. Het eenige kind is het slachtoffer van de overmatige aandacht, welke zijn ouders, vooral zijne moeder, aan hem besteedt. Vooral wanneer in onzen tijd, met zijn broken homes", de moeder voor het kind of de kinderen alleen staat. Kenmerkt de zoon van een weduwe van ouds af zich door een vroegtijdige zelfstandig heid, de jongen van een gescheiden moeder krijgt het besef, haar beschermer en ridder te zijn, in nog sterker mate. Dit wel zeer representatief exemplaar van de moderne jeugd is een typisch na-oorlogsproduct. Dat de echtscheiding als massa-verschijnsel met den oorlog in verband staat, leeren ons populaire romans als die van Hutchinson of Wassermann, waarin immers de uit don oorlog teruggekeerde mannen en de in den oorlog vereenzaamde vrouwen over hun onderlinge verhouding en over hun per soonlijkheid aan het piekeren zijn geraakt. Huise lijke catastrofen zijn hot onvermijdelijk gevolg van economische catastrofen. De revolutie in den makrokosmos wreekt zich in den mikrokosmos van het gezin. En zoo hebben we ook daar die univcrseele omwenteling gekregen, die ontsproot aan het door breken van het beginsel der autonomie op alle terrein. Do persoonlijkheid wilde zich met de volkeren bevrijden; de persoonlijkheid stond op en streed mee met den opstand en den strijd in de loopgraven. De ontwrichting ginds en de ontwrichting thuis hebben het kind eon schokkende levenservaring gebracht, waarop het met zijn gevoeligen aard of onstuimig luidruchtig reageert, dan wel in zwijgend mokken of heimelijke droefgeestigheid voortmijmevt. In beide gevallen rijpt de jonge ziel voor haar tijd en manifesteert zich weer in dat onzen tijd zoo merkwaardig kenschetsende gebaar van zelfstandigheid. VAN NELLE'S TABAK KWALITEIT ALOM VERKRIJGBAAR