" No. 2612 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 25 JUNI 1927 17 Recensenten-Run N hoe werken, jullie nou eigen lijk !" vroeg ik popelend van nieuwsgierigheid en opwinding, mijnen vriend, den film-redac teur. Het was mij n.l. gelukt, na eindelooze moeite en sluwheid, de vriendschap te verwerven van een heuschen film-recen sent zoo een, die tusschen Vrijdagmiddag twee uur en Vrij dagnacht twaalf uur, kans ziet alle, of bijna alle bioscoop-programma's af te hollen en in een uitge breid feuilleton des Zaterdagsmorgens op te dienen. Hij strekte zijn slanke, athletische gestalte (het vak maakt ze allen slank en lenig !) en antwoordde met stille triomf: ,,O, heel eenvoudig. We trainen ons de heele week opz'nMarathonsch enVrijdagsmiddags twee uur, zijn we in voetbal-broekje en shirt, op de redactie present. Onze uitrusting bestaat in een rücksack voor de programma's «en notitie-boekje en een flesch melk met een speen, op de wijze der lange-baan racers om den hals gebonden. Kwart over twee vuurt de hoofd redacteur een pistool af en wij schieten weg als de klassieke pijl uit den boog. En verder? Nou verder loop je maar theater-in theater-uit! Je hebt er, <lie het na de eerste tien al opgeven, maar dat zijn natuurlijk de knoeiers. Ik zelf (hij glimlachte be scheiden) heb er nog nooit een gemist, van Tuschinsky tot Tip-Top". En alles in orde hoor, film beschrijving, bijprogramma, variétéen den lof voor het orkest. Ik heb me maar n keer vergist, toen ik geestdriftig schreef over de bezielde en gevoeh'ge muziek in het Heeby-Jeeby"-theater, in de Pieter Jacobdwarsstraat, alwaar, bij nadere beschouwing, een electrische piano bleek te functionneeren !.. .." Iedereen heeft wel eens een sportieve bui. Bovendien heeft het zijn nut alle systemen te onderzoeken en zoo heb ik getracht op mijn beurt den recensenten-run te beproeven. Helaas het ?was een smadelijke nederlaag, een roemlooze mislukking ! Na drie theaters was ik knock out en moest ik duizelig, bezweet en misselijk de zaak opgeven. Er zal gezien mijn physiek wel nooit een behoorlijk film-redacteur uit mij groeien ! Russische Hartstochten" van Marcel l'Herbier. Roxy" L'Herbier heeft een grooten naam bij de Fransche avant-garde. Gezien dit feit is deze film een van de zeer weinige, die tot ons komen een teleur stelling. Ongetwijfeld helj werk is van goeden huize: beschaafd, dikwijls fijn van toon en licht werking en over het algemeen voortreffelijk ge speeld. Maar l'Herbier is nou eenmaal l'Herbier en ik verklaar hier eerlijk, dat ik nooit bij het zien van deze film aan den grooten Franschen cinegrafist zou hebben gedacht, als ik niet vooruit over het feit was ingelicht. Daarbij komt, dat de monteering iets armoedigs heeft, dat toch eigenlijk niet door den beugel kan. Ik zal niet beweren, dat de ausstattung een film tot een kunstwerk maakt maar zij kan haar wel degelijk schade toe brengen. Bij het lichtspel is het oog van het publiek gliiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiNiiiiii __ l J. B, BENNËR & ZOON l I PIANOHANDEL ^-^'cZ I DEN HAAG 97 NOORDEINDE = tienmaal zoo waakzaam, als bij welke andere gelegenheid ook, daar alle belangstelling op het visueele geconcentreerd is. Dit hoogst belangrijke feit verplicht den regisseur tot verdubbelde attentie, teneinde storende elementen in decor en aanklee ding van te voren onmogelijk te maken. Dit raakt niet de diepere artistieke kwaliteiten van den cinegrafist: het scheppen van zuiver dramatische atmosfeer en stemming door licht en tooneelbouw. Ik bedoel hier alleen de juistheid en de raakheid der milieu-schildering, een factor, die in haar technische nuchterheid toch het beginsel van alle film-wijsheid is. De cinegrafist, die de sfeer der chique Fransche Riviera heeft weer te geven, weet, dat deze opgave beslissend is, ook voor de psycho logische beteekenis van zijn werk. Hij houdt er rekening mee, dat de milieu-schildering van het leven der voor-oorlogsche Russische aristocratie af moet zijn en op pooten moet staan", wil het dramatische gegeven zich rustig kunnen ont wikkelen. Welnu l'Herbier begaat in beide gevallen, voor mijn gevoel, even fatale als onver klaarbare flaters. Een Russische generaal en een garde-kapitein, die slecht zittende, te groote jassen dragen, maken de zaak tot een verkleedpartij, tot een tooneelspelerij, die allerbedenkelijkst is voor de waarschijnlijkheid en aanvaardbaarheid van het drama. Een kleinigheid een bijkomstigheid? Zeer zeker maar een, die als zoovele van vitale beteekenis is. Bij de schildering der Riviera-wereld frappeert weer een andere zonderlinge fout. Eerst krijgen we de realistische opname van een der schitterende hotel-paleizen als een soort voorspel van de gran deur en de weelde der locale situatie. Daarna speelt het drama zich verder af in kennelijk l voor het atelier geconstrueerde interieurs, die aan het geheel een tweeslachtigheid en onzekerheid verleenen een gebrek aan harmonie, welke aan de hechte, vaste basis der waarschijnlijkheid onmiskenbare afbreuk doen. Het merkwaardige nu is, dat l'Herbier, die te kort schiet in deze elementaire technische factoren, de artistieke atmosfeer meesterlijk beheerscht. Het beeld van de rampzalige samenleving der Russische echtelieden in de laatste acte met den onheilszwangeren stormnacht is van een Strindbergsche suggestiviteit. En zoo zijn er vele in de film. Wat verder opvalt in het werk van deze ve dette" is een zekere.... ouderwetschheid in de opvattingen van hetgeen des regisseurs is. Bij een vorige gelegenheid sprak ik over de moderne zienswijze, die de tranches de vie vereenigt in de hand van den cinegrafist tot een geheel, dat in rythme en compositie zijn persoonlijke creatie wordt. In tegenstelling hiermee worden de scènes a faire in Le vertige" breed uitgespeeld een iegelijk krijgt nog ruimschoots gelegenheid om 'em, wat je noemt, van katoen te geven en het gevoel dringt zich sterk op, dat de regisseur bij dit alles respectvol afwacht tot de spelers gezegd hebben, wat zij op het hart hadden. Bij een der gelijke conceptie komt alles op de capaciteiten van de acteurs aan en ik verklaar hier graag, dat die capaciteiten stuk voor stuk uitstekend zijn speciaal van den jeugdigen Jaque Oatelain, die een prachtig cineastisch type mee heeft, dat sterk aan Mosjoukine doet denken. Alles in alles brengt l'Herbier hiermee wel een goede film een werk, dat ondanks zijn drakerig scenario, weet te boeien. Maar het ongeluk wil, dat de artistieke cinematografie nog een andere een belangrijker taak heeft: het experiment! Alles rekt zich, in deze jonge kunst, in een onweerstaanbaren drang tot groeien alles zoekt naar nieuwe wegen, in het sterke bewustzijn, dat de film in de eerste plaats zich zelf moet worden. Waar dit het geval is, werkt een conceptie, als deze, waarvan we er al dozijnen (en goede !) gehad hebben, ietwat ontnuchterend.... met alle waardeering dan. Is dit wellicht een jeugdwerk van l'IIerbier? Wij weten het niet de moderne Franschen en Russen komen niet op de repertoires voor, dan bij ver gissing. Gance, Epstein, Delluc. Chomette, Eisenstein, Kirsanoff, Pudowkin.... wij krijgen ze niet te zien. Goddank zijn daar de habiele Amerikanen, die terugkeeren met de hardnekkigheid van een scheerabonnement. De Zoon van de Sahara" Tuschinsky De tweede etappe van mijn recensenten-run. O, Allah ! hoe lang nog ? Hoe lang nog deze sahara's deze sheik's-inct-europeesche-vrouwen deze opstandige zonen deze légionnaire's .... deze heele tot op den draad versleten en afgekloven OOKTFRED:JftOESKE ZANDBLAD - SIGAREN 8 enIO ets. santekraam? Welk psychisch defect drijft toch jaar-in, jaar-uit de béte kudde met pathologische hardnekkigheid naar deze zanderige nonsens? Aanvankelijk scheen het of de persoonlijke aan trekkelijkheid van Valentino, den oer-sheik, het 'em lapte. Maar nee Valentino of geen Valen tino .... ze komen wel als het maar sheik't. Ofschoon we pas in het zand gebeten hadden met ,,Beau Geste", een (nomen est omen) leeg maar kostbaar gebaar moeten we er nu opnieuw aan gelooven. Welja daar waren ze weer: de ouwe sheik en de jonge sheik en de Europeesche vrouw en de légionnaire en de zandvlakte en de apachen-kroeg.... daar waren ze weer allemaal in blakenden welstand en het sigaren-lebberend of noriko-zuigend, maar niettemin zeer geachte publiek, keek z'n (ietwat glazige) oogen weer uit, met een gedweeheid, die je er vurig naar deed verlangen, dat de film eens achterstevoren mocht worden afgedraaid ! Ik heb tot halverwegen naar den edelen jongen sheik, waarvoor ze ditmaal een type van afstootende gemeenheid hadden uitgezocht, zitten kijken.. Toen ben ik gedrost. Met de vuisten tegen de borst en in den looppas naar.... De mooie Dolores" Rembrandt Theater Ook hier een afgezaagd thema: de beroemde danseres ! De bioscoop zal nog eens maken, dat er een razzia moet worden gehouden onder de sheik's en de beroemde danseressen.... ze gaan iemand r op de zenuwen zitten l Maar, gelukkig - het heele spelletje was ditmaal in handen van een bekwamen en geestigen regisseur (Wolff) die met de stof en de acteurs wonderen deed. Hij is een voortreffelijk cinegrafist, die de materie volkomen beheerscht. Zijn variété-revue, was aardig en frisch, al blijkt duidelijk, dat hij Dupont's voorbeeld gezien heeft.... "kortom het resultaat is een amusante film. Ik heb precies het tegenovergestelde als bij l'Her bier alleenbe zwaar tegen de acteurs. Ellen Rich ter schijnt in Duitschland eengrootheid te zijn?het is mij een raadsel, waarom. Het spel is niet on-knap en vooral van een groote zelfverzekerdheid. Maar het is hard en koud ! Er gaat van dit regelmatig gevormde masker geen grein innigheid of warmte uit zij heeft een mond, die in starheid Swanson evenaart. Haar tegenspeler Bruno Kastner heeft dezelfde stroefheid en het is een merkwaardig schouwspel deze beide houten gezichten te zien zwoegen, om iets van wat daar binnen bij hun om moet gaan, naar buiten te brengen. Gelukkig is daar de weergasche regisseur, die op het juiste moment de hachelijke scènes afbreekt, en over gaat tot de orde van den dag. * * * Ik heb het er bij moeten laten. Na drie groote films vier dans en variété-nummers, vier ko mische films, drie mode-journalen, drie gekleurde landschap-films, drie werelduieuws-films.... was ik murw en moest ik het opgeven, niet zonder een diep respect voor mijn collega's. De muzikale begeleiding was overal prima.... natuurlijk ! 77% J\ Hotel Duin en Daal" * Bloemendaal Str. koud en warm water PRIVÉBADKAMERS op alle kamers - Telefoon 22223