12 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 23 JULI 1927 Nt>. 2616 i Nieuwe Engelsche boeken door WILLEM VAN DOORN AL Tekst en teekening voor de Groene Amsterdammer" door J. G. Sinid AMERIKAANSCHE DICHTERS I Emily Dickinson. (1830?1886) Selected Poems of Emily Dickinson, Edited by C onrad Aïken. Cape, 1924. 6/ The Life and Letters of Emily Dickinson, by her niece Martha Dickinson Bianchi. Cape, 1924. 18/ Evenals indertijd in Duitsland Annette von Droste, zo is Emily Dickinson in Amerika feitelik ontdekt" na d'r dood. Annette had er veel hinder van, dat ze niet in ruimer kring waardering vond. Zij kwam d'r veronachtzaming niet opzettelik ?tegemoet. Emily Dickinson deed dit wel, en veel jneer dan halverwege. Ze vroeg er gewoonweg om. Wie 'r als dichteres wenst naderbij te komen, lieeft Martha Bianchi's boek niet nodig: Aiken's ieurige selektie wordt voorafgegaan door 'n pracht van 'n inleiding, die oordeelkundig is en tevens vol waarderend begrijpen en vol piëteit. Eigenlik zou ik die inleiding van voor tot achter kunnen (of moeten) overschrijven. Dat gaat evenwel niet met achttien bladzijden druks, weshalve schrijver dezes z'n eigen gang zal moeten gaan en zich, daar condensatie onmogelik is, zal bepalen tot enkele punten. Emily Dickinson was 'n zonderlinge, 'n mensen schuwe, en in d'r angstvallig alleen-willen-zijn stak lieel wat ijdelheid. Misschien stak er nog meer in, ontnuchtering, versmade liefde, of iets dergelijks. Daaromtrent weten we niets, en indien er al feiten zijn, dan heeft de familie zorg gedragen ze tot dusver zeer ter dege te verzwijgen. Omtrent de ijdelheid bestaat geen twijfel, en uit d'r brieven blijkt dat deze bij het klimmen van Emily's jaren nog toenam. En toch is ijdelheid 'n vreemd ver schijnsel bij iemand die 'n sterk gevoel van humor >ezit.... The show is not the show, But they that go. Menagerie to me My neighbour be. Fair play Both went to see. Dit is de soort van humor die ontspruit aan 'n gevoel1 van persoonlike meerderheid. Ze komt vaak voor, en bevat, anders dan de erbarmingshumor van 'n Dickens, geen element van warmte. Ten enen male zonder erbarmings-humor is Emily Dickinson niet: Drowning is not so pitiful As the attempt to rise. Three Unies, 't is said, a sinking man Comes up to face the skies, And then declines for ever To that abhorred abode Where hope and hèpart company, N. V. KUNSTZALEN DE SIRKEL" Laan van Mcerdcrvoort 53 D DEN HAAG TEL. 36518 WERKEN VAN MODERNE MEESTERS Kunstboeken, Sieraden, Glaswerk Leerdam Unica Aardewerk &K Reproducties naar oude mee*ten Uit een dagbladbericht verneem ik, dat er plannen bestaan om te Den Passar, hoofdplaats van het rijkje Badoeng op Bali, een hotel te bouwen, waarin ruimte is voor zestig bedden en mijne gedachten gaan weer terug naar het jaar 1906, toen ik deel uitmaakte van de Bali-expeditie. In September van dat jaar rukten onze troepen Den Passar binnen, nadat de vorst aan het hoofd van zijne getrouwen den heldendood gezocht en gevonden had. De mooie poerie (vorstenverblijf ) stond in brand, de trotsche hanenklopbaa,n was een paar malen door het geschut van de 'marine getroffen en gedeeltelijk vernield en overal lagen dooden en gewonden. Weldra bleek echter, dat de eigenlijke bevolking ons niet vijandig gezind was en een paar dagen, nadat Den Passar genomen was, kon ik reeds onverzeld en ongewapend het schetsje maken voor de hierbijgaande teekening. Of het er daarginds nu nog zoo uitziet? Ik vrees er voor, want wel moet Den Passar de laatste jaren geweldig veranderd zijn en een meer Westersch aanzien gekregen hebben. For hèis grasped of God. The Maker's cordiul risage, However good to see, Is shunned, we must admit 'd, Like an adversity. Toch is zo'n gedicht dat tevens rebellie bevat tegen de Puriteinse opvatting van de godheid 'n uitzondering in de Selected Poems". Maar de dichteres toont de mooiste kant van d'r humor in 'n groot aantal natuurgedichten; humor ver smolten met extase is werkelik iets allesbehalve alledaags: E V EN ING. She sweefis with many-coloured brooms, And leaves the shreds behind; Oh, housewiie in the evening west, Come back, and dust the pond ! You dropped a purple ravelling in, You dropped an amber thread: And nou' you've littered all the .Kast With ditds of emerald \ And still she plies her spotted brooms, And still the aprons fly, TM brooms fade softly into stars And then I come away. Er is evenwel nog 'n soort humor, 'n humor ten opzichte van eigen pijnlike ervaring, 'n in-'t-ootjenemen van zichzelf. De sonnetten van Shakespeare bieden hiervan menig voorbeeld. En in Emily's werk zoekt men er vergeefs naar. Zij kon niet wat Shakespeare kon; zij blijft in eigen ogen steeds interessant en gewichtig en orakelhaftig. JJdelheid der ijdelheden.... Niet zo haastig. Emily Dickinson was onge twijfeld 'n interessante figuur, anders zou 'r littéraire nalatenschap ons koud laten. En koud laat ze ons niet. Ze zal vaak ergeren door onbe holpenheid van uitdrukking welke gemakkelijk te vermijden ware geweest; door malle grammaticale, of liever anti-grammaticale, constructies; door wonderlike surrogaten voor rijm en er zullen er zijn die zich blijven ergeren. Maar d'r zullen er ook zijn die aan dergelijke groteske eigenaardig heden wennen, en alsdan oog krijgen voor moois dat niet vlak voor 't winkelraam ligt; erg krijgen in veel kernachtigs en oorspronkeliks; meevoelen (in Shelley's woorden) met hopes and fears they heeded not. Er zullen er zijn die dit boek liefkrijgen en 't niet anders zouden willen hebben dan het is, die het vol afwisseling en verscheidenheid vinden waar 'n oppervlakkig beschouwer eenvormigheid meent te bespeuren. Daar zit voedsel voor hart en geest in die hoekige kwatrijnen. . . . They sai/ that 'time assuages', Time never did assuage ; An actual suffering strengthens, As sinews do, with age. Time is a test of trouble, But not a remedy. If such it prove, it prove too There was no malady. Tentoonstellingen De Lakenhal", te Leiden. Tentoonstellingen van oud Tin. Tot l Aug. De Bron", 's-Gravenhage. Perkament Batiks van F. van der Hoef?Van Rossem en Grafisch werk van G. van der Hoef. Tot l Augustus. Voor de Kunst", Utrecht. Teekeningen en Grafisch werk van Floris Verster. Tot l Augustus. Pulchri Studio, Den Haag. Tentoonstelling van Indonesische Weefsels. Tot 10 Augustus. Kunstzaal Willem Brok, Hilversum. Schilderijen van verschillende meesters en krijtteekeningen door Mevr. Brok. Tot l September.