Historisch Archief 1877-1940
Ho. 2616
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 23 JULI 1927
Moderne jeugd
door H. G. CANNEGIETER
De gemeentelijke huurverordeningen
Teekening voor ,,de Groene Amsterdammer" door Joh. Braakensiek
IX. Liefde van nu
T~\ E rechtstreeksche levenshouding doet zich
ook gelden in den omgang tusschen
huisajenooten, tusschen personeel en patroon, tusschen
onderwijzer en leerling. Men maakt elkander
langer geen complimenten.
Met welk een omslachtig ritue'el gingen oudtijds
^huishoudelijke handelingen als opstaan, eten, naar
St>ed gaan gepaard I Goedendag zeggen, smakelijk
-eten wenschen en wel te rusten, bidden vóór en na
?tafel, het is allemaal afgeschaft en vervangen door
?den eenvoudigen groet: Hallo !
Oudtijds moest. een fatsoenlijk opgevoed
jongjnensch met twee woorden spreken, netjes be
danken en eerst op herhaald aandringen mocht hij
aich voor de tweede maal van zijn lievelingsschotel
«bedienen. Welk een oponthoud, maar ook welk een
gehuichel werd hem in deze wellevendheidsvormen
geleerd ! De oude tijd kende de kunst om de sim
pelste dingen zoo omslachtig mogelijk te maken.
Thans gaat alles zakelijk en zonder omwegen in
asijn werk. Het kind spreekt zijn ouders
kameraadschappelijk aan en ook de geweldige kloof, welke
oudtijds leerling en leeraren scheidde, is overbrugd.
J3r is door dit alles een weldadige ongekunsteldheid
«n oprechtheid in den omgang gekomen.
Behalve in den omgang met ouders en leeraren
openbaart de rechtstreeksche levenshouding zich
inzonderheid ook in het verkeer tusschen de
sexen.
Ook dit is bij de moderne jeugd ontdaan van alle
romantiek. De coïnstructie en de coëducatie hebben
den geheimzinnigen sluier van het andere geslacht
?weggetrokken. Jongens en meisjes hebben elkaar
.als doodgewone schepselen leeren kennen. De
gemeenschappelijke school en het gemeenschap
pelijke sportveld hebben een ongedwongen kame
raadschap doen ontstaan, waarbij alle aanbidding
«Is opgeschroefdheid en aanstellerij onmogelijk is
gemaakt.
Het zal menig volwassene met mij een probleem
?zijn geweest, of inzonderheid ten opzichte van den
«ros het verlies van de romantiek het
jongemenschenbestaan niet van iets heeft beroofd, dat
niet door kameraadschap is te vergoeden.
Want kameraadschap heeft de liefde in haar
?ouderwetsche gedaante vervangen. Verloving en
liuwelijk lijken vaak eer een sportgemeenschap, een
.arbeidsgemeenschap, een gedachtengemeenschap
.dan een liefdesverbintenis.
De uitbundigheid ontbreekt; een kalme, ge
moedelijke innigheid heeft de overhand. Er is geen
"weekelijke aanhankelijkheid, geen naïeve
weder?zijdsche idealiseering, en, wanneer de psychologen
geljjk hebben, die de liefde als een pathologisch
verschijnsel, als een tijdelijke uitzinnigheid
beaschouwen, kan van liefde moeilijk meer sprake zijn.
Ook in zijn gevoelens is bezuiniging en doel
matigheid het kenmerk van den na-oorlogschen
mensch; zijn gemoedsinhoud verkwist hij evenmin
.als zijn tijd of zijn geld. Efficiency is ook hier het
?wachtwoord. De jongelui van den tegenwoordigen
iijd maken zich niet aan uitzinnigheid schuldig;
zij geraken niet buiten zichzelf en kennen den roes
niet; wil en verstand beheerschen het niet meer
gelijk vroeger in zijn beteekenis overschatte
gevoel.
Alles wat naar weekhartigheid, omslachtigheid
?en onechtheid zweemt, ergert dit sportieve geslacht.
In de liefdesverhouding heeft iets forsch en
manlijks das ewig Weibliche" vervangen;
de ouderwetscbe schroomvalligheid is verdwenen,
«n men kan ziöh moeilijk een na-oorlogschen
jongeling voorstellen, die ,.errötend ihre Spüre
iolgt" en ,,von ihrem Grusz beglückt" is.
BODE KAN: GEEF MAAR HIER, DAAR WETEN WIJ WEL RAAD MEE!"
Heeft met dit alles het elementaire liefdesgevoel
niet geleden? Ik geloof het niet.
Laten we in de eerste plaats niet vergeten, dat
dit elementaire liefdesgevoel bij de moderne jeugd
evengoed kan zijn blijven bestaan zonder dat de
omstanders het opmerken. De tegenstelling met
vroeger zou dan louter in het opmerken gelegen zijn.
Het vroegere geslacht liep met zijn erotiek meer
te koop. Het was ook in dit opzicht overbelast
met ceremonie en ritueel. Een ouderwetsche ver
loving was evenals een ouderwetsche bruiloft een
familiefeest. Vaak had het den schijn, alsof de
praal en pracht meer de familie betrof dan het
paar. Soms was het dan ook meer een familiezaak.
Maar ook als de verbintenis op zichzelf zuiver
was, ontkwam het paar toch niet aan de wekenlange
vertooning der bruidsdagen na de jarenlange ver
tooning van de verloving. De huisgenooten vlas
ten op de teederheidsbetuigingen van het paartje.
Kunnen openbare teederheidsbetuigingen op
recht zijn? Een actrice heeft mij eens opmerkzaam
gemaakt op de onschadelijkheid van de liefdescènes
op het tooneel. ,,Wat men voor een zaal vol
menschen doet, kan nooit kwaad", zeide zij. ,,Echte
liefdescènes spelen zich af achter de schermen".
Moderne jeugd vindt, dat derden niets met hun
hartsgeheimen hebben te maken. Hoe oprechter de
erotiek is, des te meer schuwt zij de officialiteit.
Er is in het tijdperk der dusgenaamde onschuld
veel voor erotiek uitgegeven, wat niets met liefde
te maken had. Onze voor-oorlogsche schaapjes en
lammertjes hebben van liefde hoegenaamd geen
verstand gehad, al waren ze tien jaar verloofd en al
werd hun huwelijk met een dozijn kinderen ge
zegend.
Hoevelen hunner zijn het slachtoffer geworden
eener vooze romantiek. Zij kenden de liefde uit
sluitend uit boeken en gingen af op verbeelding.
Zij stelden zich de loopgraven voor als een
wachtparade in groot-uniform. En dan vielen de loop
graven tegen ! Zij waren niet voorbereid op den
Hotel Duin en Daal" - Bloemendaal
Str. koud en warm water op alle kamers
PRIVÉBADKAMERS - Telefoon 22223
onverbiddelijken strijd. Zij hadden geen schieten
geleerd, slechts parade maken.
Het na-oorlogsche jongemenschengeslacht kent
de werkelijkheid; idealiseert deze niet, maar aan
vaardt haar met humor en heroïsme. Het is aan de
werkelijkheid van kindsbeen gewend. Wat zaniken
wij over de onvoegzame meisjeskleed ing ! Be
denkelijk is deze voor wie ziet met een
vooroorlogschen blik, als gold het iets vreemds en
bijzonders. Voor het na-oorlogsche oog is zelfs het
naakt niets vreemds en bijzonders. Men is gewend
aan eikaars naakte lichaam en aan eikaars naakte
ziel. En deze werkelijke naaktheid is kuischer dan
de naaktheid, welke de voor-oorlogsche verbeel
ding onder een vracht kleeren bevroedde. En be
trouwbaarder: men heeft tenslotte met de naakte
werkelijkheid immers te maken.
Kan de werkelijkheid bovendien niet roman
tischer zijn dan de verbeelding? Een Amerikaansch
schrijver heeft kortgeleden geklaagd, dat de
jongelui van den tegenwoordigen tijd geen boeken
meer lezen. Al ware men een Shakespeare of een
Jules Verne, men boeit ze niet meer. Dit komt
troostte hij zich, ~- omdat de droomen van Jules
Verne thans werkelijkheid zijn geworden. De
werkelijkheid heeft de verbeelding overtroefd.
Wat is de spannendste historische roman bij den
wereldoorlog vergeleken ? Wat het teederste liefdes
verhaal bij eigen ervaring? Boekeu zijn slechts het
weergegevene, het afgeleide, en de na-oorlogsche
jeugd wenscht de onmiddellijke rechtstreöksche
daad. Zij beleeft de romans, die het voorge
slacht las.
IV
Aanbevolen Hotels:
f HOTEL D'ORANOE
l HOTEL DRIEHUIZEN
r BAD HOTEL
WïT a/7171? ? BAD HOTEL
WiJK a £1^ | ZEE-DÉPENDANCE
SCHEEPSKAMER'
WINKELBETIMMERINGEN
PLANNEN EN
BEREKENINGEN
KOSTELOOS
ZOMEN