Ho. 2618 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 6 AUGUSTUS 1927 17 DE ESKIMO'S MET DE KOPTELEFOON HOE EEN ESKIMO ZIJN WAREN VERVOERT Radio en film bij de Eskimo's door J. ASCOTT 1"~% E groote stilten van het Noorden bestaan niet meer. Naar het land der verbeelding verdrijft de draadlooze alle onvruchtbare woestenijen", die een romanschrijver in den dop verleid zouden hebben om te spreken van de verlaten uitgestrektheden", de grenzelooze eenzaamheden", de wildernissen van het Noorden" en dergelijke. Sommige hebben ongetwijfeld nimmer bestaan, behalve dan in de fantaisie van den mensch, maar zelfs die, welke werkelijkheid waren, zijn aan groote veranderingen onderhevig, die de een zame poollanden tot een mythe van bevroren verdichtsel zullen maken. Jack London en Curwood hebben te dien opzichte afgedaan. ? Nog onlangs maakte Donald S. MacMillan, een : vermaard Poolontdekkingsreiziger, die gedurende ' 19 jaren bij het poolonderzoek werkzaam was, de algemeen geldende begrippen omtrent het Noorden ' belachelijk. Eenzaamheid?" vraagt hij die bestaat ' niet. Verre van zich wreed gescheiden te voelen van. alle beschaving, hebben de poolonderzoekers zelfs nieuwigheden ingevoerd in de poolstreken, waardoor zoowel zijzelf als de Eskimo zich er meer thuis gevoelen. Wij hooren zooveel van den langen donkeren \ nacht maar niets omtrent den mooien maanlichtnacht, die 15 dagen voortduurt. Wij hooren niets van de volmaakte rust en veiligheid, waarmede de \ zwerver zich bij dit maanlicht voortbeweegt. Al ! wat wij ervan weten is het ontzag voor den winter, ! die bij slot van rekening slechts van een zijde j belicht wordt. Menschen uit meer gematigde ge bieden, beseffen niet, dat de Eskimo's ons vermaken en dat ook wij van onzen kant ons gedwongen ; gevoelen hun vriendelijkheid te vergelden door hun i .verstrooiing te verschaffen. ' Men kan nauwelijks beseffen welke middelen door sommige Poolontdekkingsreizigers werden j. gebruikt teneinde tot dit resultaat te komen. Radio j ia, zooals van zelf spreekt, een invloedrijk middel J tot contact geweest, doch de bioscoop is effectiever voor wat betreft het trekken van de aandacht der Eskimo's. In tegenstelling met het radiotoestel, dat een programma van een of anderen stadsomroep -j geeft, heeft hij er geen moeite mede om de belang stelling van de Eskimo's op te wekken bij het 1 vertoonèn van foto's van hun eigen vrienden. ; MacMillan vertelt ons, dat gedurende een enkel : seizoen 25000 voet film onder zijn toezicht in het hooge Noorden werd vertoond. Zoo vurig verlangen ? de inboorlingen de voor hen gemaakte film te zien, dat het niets ongewoons was, wanneer zij van 100 mijlen ver kwamen, bij een temperatuur van 50 of (50°beneden het vriespunt, de kinderen vastgesjord aan de sleden, enkel en alleen om de bioscoop te zien. In de opinie van den Eskimo is dan ook de film de grootste uitvinding van den blanke. Als het groote scherm aan boord van het schip is opgehangen, is het geen ongewoon gezicht de Eskimo's in het want te zien klimmen teneinde een beter gezicht op de beelden te hebben. Aan de spotprentfilm geeft hij de voorkeur; hoewel hij natuurlijk bewogen is op het gezicht van een sedert lang gestorven vriend is zijn gevoel voor humor toch ten zeerste gestreeld bij het zien van een vlieg, die op rolschaatsen rijdt op het hoofd van een kaalhoofdig persoon. De Radio heeft, met de bioscoop, een ommekeer in het leven in het noordelijkste gedeelte, in het poolgebied, gebracht. De excursies in het Peace River district en het Candeesche Hudsonbaaigebied hebben de ingenieurs, die met de leiding van die expedities belast waren, overtuigd, dat geen enkel tot de kampuitrusting behoorend onder deel zooveel heeft bijgedragen tot den moed en de volharding der manschappen als de radio. De Radio werd niet alleen voor amusement gebruikt, doch was ook van belangrijk practisch nut gedurende den tijd, dat de expeditie ver van de bewoonde wereld in het veld was. Het was vroeger steeds gebruikelijk een systeem van communicatie tot stand te brengen tusschen de operatiebasis van den velddienst en het hoofd kwartier te Winnipeg. Met de wisseling van bood schappen gingen echter verscheidene weken gemoeid. Het gebruik van de draadlooze deed deze wachttijden echter geheel vervallen en bevorderde een vlotter verloop der zaken aanmerkelijk. De Radio heeft inderdaad medegeholpen, het gebied bloot te leggen en dit voor de manschappen van den velddienst zoowel als voor de inboorlingen bewoonbaar te maken. De invloed was misschien van psychologischen aard. Door gemakkelijk contact met de beschaafde wereld verdween het gevoel van afgelegenheid, en de manschappen voelden zich aangespoord tot meer krachtsinspanning. Zonder den mantel van afzondering, die vroeger over deze werkers hing en hen drukte, werkte de werkman met minder inspanning dan wanneer hij moest verblijven in de eentonige stilte van de pas ontdekte gebieden. Voor de komst van de radio waren de uiterste wachtposten van de Kon. Canadeesche Bereden Politie ver verwijderd van alle beschaving. Thans heeft het Noorden echter veel van zijn afzondering, welke zoo deprimeerend werkte op de beambten en hen in haar strikken verwarde, verloren. Werkelijke communicatie is thans mogelijk tusschen de voornaamste punten in Baffinland en de omroepstations in de Ver. Staten, hoewel de programma's reeds een jaar tevoren moeten worden opgemaakt, opdat de bereden politie bijtijds weet wanneer zij moet luisteren. Het verschil dat deze nieuwigheid in hun levenswijze heeft gebracht, springt dadelijk naar voren als men bedenkt, dat vroeger de zwijgende forten niet meer dan eens per jaar door een schip werden bezocht. Terwijl de Amerikanen en Candeezen op de wachtposten eenstemmig de introductie van de draadlooze toejuichten, is de houding van de inboorlingen, bij wijze van contrast, des te ver makelijker. Inboorlingen van Groenland bijvoor beeld staan geheel onverschillig tegenover de radio, omdat deze, naar zij betoogen, in hun leven veel meer zorgen brengt, dan anders in hun bewustzijn zouden zijn doorgedrongen. De vraag naar toestellen, sterk genoeg om in de Noordelijke gebieden te ontvangen, heeft de ingenieurs ernstig beziggehouden. Onder leiding van A. R. McEwan, een Amerikaansch Radio ingenieur in dienst van het Canadian National Wireless Dept." dat destijds het toezicht had op de installatie van toestellen voor de spoorweginspectieexpedities,werden de mannen uitgerust met speciaal voor dit doel gebouwde zeslamps superhetrodynes, voorzien van speciaal gefabriceerde droge batterijen die tegen de lage temperaturen bestand zijn. Broadcasting" vindt, onder toezicht van de Canadian Westinghouse Co., plaats op een speciale golflengte. De golflengte in Amerika loopt van 225 tot 500 M., de lange afstandomroep geschiedt op 63 M. Tentoonstellingen Pulchri Studio, Den Haag. Tentoonstelling van Indonesische Weefsels. Tot 10 Augustus. Kunsthandel W. H. Hofstee Deelman, Amster dam. Werken van Manuel Ortin de Zarate. Tot 10 Augustus. Kunsthandel W. H. Hofstee Deelman, Amster dam. Werken van Harrie Kuyten. Tot 13 Augustus. Kunstzaal Willem Brok, Hilversum. Schilderijen van verschillende meesters en krijtteekeningen door Mevr. Brok. Tot l September. CORN VAN DED ÓLUYÓ DEN MAAG