No.2618 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 6 AUGUSTUS 1927 * i Onder Louis-Philippe door Dn U. HUBER NOODT Pierre Jacomet, Le Palais sous la Mo narchie de Juittet (1830?1848), Paris Pion, 1927. ' Won ouds is de populariteit der justitie inhaerent aan het leven van het Fransche volk. Wie de historie kent van recht en gerecht, kent de geschiedenis der maatschappij en raccourci. Daarom is het werk van Jacomet zoo intelligent van opzet sn, hoewel in den grond slechts een opsomming, zulk een belangwekkende lectuur. Men ziet er uit, Jat 't leven onder Louis-Philippe niets minder was an een behaaglijk vegeteeren eener bourgeoisie jatisfaite", maar een zeldzaam onguur mengsel pan zinnelijkheid en hebzucht, waar idealen slechts tmn uiting vonden in kinderachtige pogingen tot yorstenmoord (gemiddeld een per jaar!), in slappe complotten van militairen of weinig-doortastende geestelijken, in overtalrijke en onbenullige pers processen, en waar de kunst een instrument was bot geldverdienen of het creëeren van benepen, soms tragikomische schandalen. Ik geloof niet, dat ooit een historicus in bewondering is geweest yoor het staatsmansbeleid van Lamartine; maar zijn uitdrukking la révolution du mépris is toch wel de kernachtigste formuleering, van de psycho?(ögische oorzaak der gebeurtenissen van 1848. ' De schrijver zelf splitst de processen dier achttien laren, voorzoover deze hun ontknooping vonden je Parijs (want die alleen bespreekt hij), in twee groepen. Vóór 1840 groepeert hij de gevolgen van \navoxysme: partijstrijd, muiterij, opstand. Het is ^en onsamenhangende vervolging van bonapariisten, legitimisten en republikeinen. De gerechtejijke bladen moeten hun omvang verdriedubbelen !>m weerstand te bieden aan dien vloed van kopij. Aangaande de persprocessen enkele cijfers: Van luli 1830 tot l October 1832 worden er 181 bladen a beslag genomen en 86 veroordeeld (waarvan 41 « Parijs); de som der straffen bedraagt 1226 naanden gevangenisstraf en 347545 francs boete. Cot l October 1834 hebben er te Parijs 520 pers«rpcessen plaats met 182 veroordeelingen, 106 jaar gevangenis en 44000 francs boete. In Juli 1835 s het blad La Tribune aan zijn 114e proces en is Veroordeeld tot bijna tweemaal honderdduizend rancs boete,. Gedurende de Restauratie, dus iestien jaar lang, waren er slechts 181 persdelicten feoordeeld. Het regime van den zoon van PhilippeSgaliténam het blijkbaar met de beginselen van 1789 zoo nauw niet; de aanslagen op den demoiratischen" vorst schijnen ons al niet meer zóó «begrijpelijk, maar is het niet karakteristiek voor leze, burgermonarchie, dat de eerste aanslag op de ;oninklijke familie plaats vond, toen deze wandelde n een der nauwe straatjes, destijds gelegen tusschen jjouvre en Tuileries, bij welke gelegenheid (17 februari 1832) een zekere Berthier de Sauvigny kaar met zijn voertuigje omver wilde rijden? Dan f as tenslotte de helsche machine van den nimmerloorgronden Fieschi een grootscher middel! | -Het fenige proces, dat werkelijk lan heeft en pelks geschiedenis ons nu nog aangrijpt, is dat egen de vroegere ministers van Kar el X, onder biding van Polignac. Terstond na hun val worden JÖ, hoewel officieel in vrijheid, onwettig gearres teerd en 15 Augustus 1830 te Vincennes opgesloten. fp 27 September worden zij door de Kamer in baat van beschuldiging gesteld. Bijna een maand jkter bestormt een volksmenigte de vesting en pacht de gevangenen te dooden. Guizot verklaart | November, weerzin te koesteren tegen de verjolging van vier menschen, die hun plicht deden: frankrijk wil geen nutteloos bloed vergieten. Toch rordt de instructie voortgezet. Pas op 10 Depember 'orden Polignac en de zijnen overgebracht naar iet Petit-Luxembourg. Een journalist als Armand 'arrel zelfs, eerst afkeerig van het proces, buigt ich thans met mystiek respect voor de demoratie", voor den volkswil. Half December beginnen ,e debatten voor de Kamer der Pairs, zetelend als looggerechtshof. Na drie dagen wordt het requisiJ>i* uitgesproken. Polignac wendt zich tot Odilon tarrot om hem te verdedigen, doch deze is tot jrefeet van politie benoemd. Ten slotte aanvaardt jjn voorganger, Martignac, met een edel gebaar de der verdediging van zijn vroegeren tegenVreemdelingen in Amsterdam Teekening voor de Groene Amsterdammer'" door B. van Vlijmen Nederlandsche Munt Holland's beste 10 cents sigaar stander. Zijn pleidooi, tevens zijn zwanezang, is geweldig. Na hem spreekt een jong advocaat, Sauzet, die er met n slag beroemd door wordt. Men vertelt, dat Niebuhr op zijn sterfbed zijn ziekte vergat bij lezing van de rede van Sauzet. Ook Crémieux krijgt het woord, doch valt flauw van opwinding en vermoeidheid. Intusschen bedreigt het razende gepeupel het gebouw en de veiligheid der pairs. De zitting wordt opgeheven, de tuin achter het palais door troepen bezet, terwijl de beschuldigden per rijtuig onder geleide van eenige escadrons cavalerie naar Vincennes zullen worden teruggebracht. Den volgenden dag gelukt dit met de grootste moeite; de eerste minister, Montalivet, galoppeert zelf met den stoet mede op het paard van een onderofficier. Tegen middernacht wordt het vonnis uitgesproken: levenslange gevangenis straf; bovendien verliest Polignac zijn burger rechten. Den ochtend er na ontsteekt het volk opnieuw in woede. Vijf en twintigduizend man beschermen het Luxembourg en de omliggende straten. De studenten plakken daarop een affiche aan, dat Koning en regeering zich verplicht hebben, tot volledige organisatie van^ de vrijheid"; in optocht trekken ze door de straten met de woorden openbare orde" op den hoed. De menigte loopt mee, en nog geen etmaal later wordt de koning op een wandelrit door de volkswijken daverend toegejuicht. Wat een treffend voorbeeld van de -wispelturigheid des volks en van de snelheid, waarmee het zijn afgoden beurt om beurt beleedigt en toejuicht", zucht de auteur. . . . Polignac en zijn collega's worden begenadigd in 1836. Dit proces kenschetst het tijdperk; daarom heb ik de hoofdlijnen ervan even in de herinnering teruggebracht. De batonnier der Parijsche balie, Henri-Robert, zegt in zijn hoffelijke inleiding, dat dit boek ons treft, vermaakt en ontroert A la maniere d'iin vrai roman ou plutötd'unroman nrrti.Zulke vergelijkingen schijnen me gewaagd. Want het wezen van den roman is verbeelding en dat der historie is critiek. H. RAHR MUZIEKHANDEL Violen © Snaren Achter St. Pieter 4 Utrecht © Tel. 443 PIANO'S