DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 20 AUGUSTUS 1927 11 COMQEDIA door HENRIK SCHOLTE i l* £ Theater Carré: De Fratellini's T~\ E vrij algemeene teleurstelling, die het optreden der Fratellini's ondanks een krachtige krantenpropaganda gebracht heeft aan hen, die deze clowns voor de eerste maal zagen, kan tal van oorzaken hebben. Men vergete niet de geweldige han dicap om hun act te moeten spelen op een banaal operetten-tooneel tegen een poffertjeskraam-décor aan, terwijl het groote clowns-ensemble, dat' publiek heet, met duurbetaalde fauteuils de eigenlijke circusruimte vult. Buiten de piste", het driedimensionale, auto nome gebied van den clown, zijn zij als visschen op het droge: men ziel ze naar lucht happen. Dan ??en dit kan men hun wel ? eenigszins verwijten hebben zij Holland waarschijnlijk wat te laag aan geslagen. Niet alleen dat zij vrijwel uitsluitend gebruik maken van de traditioneele clownstaai, het Duitsch, maar ook hun spel helt dit keer een beetje naar het vulgaire over. Voor wie de FratellinTs bezig zag in de kleine arena van het cirque d'hiver, onverstaanbaar soms in hun Parij sch argot maar kostelijk van dwaasheid n van geest, was dit wel de grootste teleurstelling. Maar men zal de Fratel lini's wel niet verteld hebben, dat Nederland zelf een paar zeer goede en zeer geestige clowns bezit en dat wy hier, ook door import verwend, terecht maximale prestaties eisenen. Dat daarnaast het publiek de meeste, en de beste, trucs reeds kende, hetzij door imitatie, hetzij door toevallige parallellen, en dat tenslotte de Fratel? lini's niet meer jong zijn.... daarmee raakt men bijna aan de tragische zijde van het circusleven. En al deze eritiek neemt toch niet weg, dat de Fratellini's ondanks alles nog een zeer knap circusnummer blijven. Alberto, de komische spookvogel, de fantastische zwerver, kruising van een aap en een pinguïn, Francesco,de rose-en-witte, Italiaansche clown, en Paolo, de kinderjkverwonderde crétin, staan nu een maal voorgoed als meesterprenten in het livre d'or der zotheid. En een kleine scène van Alberto, krom en stupide ineengegroeidj met zijn mansgroote tuba, ja dat raakt nog aan de bijna sancta simplicitas, die den grooten clown als een allerzonderlingst aureool kan omgeven. Paleis voor Volksvlijt: De Flikflooier". Het gaat om de stroop, wat mis schien een o te veel is, al hoeft het thema voor ten stuk uit en voor de betere kruienierskringen geen ver wondering te baren. Overigens geeft het alles wat men van goede stroop verwachten mag: het is langdradig en zoet en meer iets voor kleine kinderen. Flikflooien is stroop in de pot gooien zoodra de brij dreigt over te koken en dan tenslotte de heele zaak maar laten aanbranden. Volgens dit recept is het stukje toebereid. Er zitten wel een paar aardige momenten in, maar na de'pauze lusten wij deze rijstebrijberg met geen mogelijkheid meer. Hulde daarom aan het keukenpersoneel, dat hieraan nog smaak pro"beert te geven. In de eerste plaats Chrispijn, die de onuitstaanbare wee heid van zijn type zoo tam mogelijk houdt en ons nog menigmaal deed meesmuilen. Dan Oor Hermus en Bets van Berkel als het harrewarrend ouderenpaar, en zeker ook de ondankbare partyen, die voor het grondsop moeten zorgen: Lous Chrispijn en Frits Bouwmeester als twee dooie pierelala's. Het was een karwei! j ^ _ __ _ Vereenigd Tooneel: Knecht van Twee Meesters", door Carlo Goldoni De fout van De Herbergierster", bij hetzelfde gezelschap en onder de zelfde regie, was haar stijlloosheid: een bezwaar waarvan Goldoni, half voor vechter van een natuurlijk, nationaal blijspel en half toch nog altijd aan kloppend bij de traditioneele figuren der commedia dell' arte, trouwens zelf kespeare-imitatie) het zou moeten afleggen. Van het stuk zelf is dan ook geen letter heel gebleven. Ongetwijfeld staat deze Venetiaansche comedy of errors een knecht die zich dubbel verhuurt aan de travesti-figuur van een meisje, wier broeder door haar geliefde in een duel is gedood, en aan den geliefde zelf, dien zij nagereisd was wel weer zeer dicht bij de commedia dell'arte. Teekening voor de Groene Amsterdamnier" door B. van Vlijmen ALBERT VAN DALSUM als Yoean Sing in .,het Chineesche Landhuis" (opgevoerd door het Vereenigd Tooneel) voor een deel de oorzaak is. En in den opgewekten, carnavalesken toon van heldere onschuld is destijds de charme van het stuk toch zeker niet geheel verloren gegaan. Het was ech ter te voorzien, dat bij een eender ge bleven regie-opvatting een zooveel zwakker, wijdloopiger en soms ook plattere Goldoni als de Knecht van Twee Meesters" (een typische ShaTruffaldino, de knecht uit Bergamo, en de namen der bijfiguren wijzen daar reeds op. Maar in deze opvoering, bij een vaak geforceerd-ongedwongen ver taling, scheen er dan ook alleen plaats voor de clowneske sfeer van Masques et Bergamasques" en het natuurlijke karakter der hoofdpersonen, waarbij een paar fijne en speelbare rollen zijn, trad hoe langer hoe meer op den achtergrond. Nu is gelukkig de Truffaldino van Kaart een kakelbonte potsenmaker geworden van het beste allooi. Zie daar onze Cartellini, drie in n t Een gevaar van dit spel is zijn uit bundigheid en zijn gemis aan variatie,. maar die eet-scène, met amusanteassistentie van de koks uit Doa Quichot", en die vrijage waren heer lijke burlesken opzichzelf, de laatstevooral ook door het uitmuntend tegen spel van Hetty Beek als Snieraldina, die al vroeger, als een soort Johannes de Dooper der vrouwen emancipatie, een verdiend open doek je had gekregen. Lachapelle was daar naast een bescheiden, maar vaak ver makelijke Pantalone, Magda Janssenseen levendige, elegante, zij het wat ge jaagde travesti-figuur als BeatriceHaar rol, samen met de zeer sierlijk gespeelde Clarice van Willy Haak,. waren echter de voornaamste slacht offers van de onsamenhangende wijze van opvoeren. Verder mogen nog Carpentier Alting en Kommer Kleijn als twee vlotgespeelde, hoofsche jonge lieden en Huf en Hunsche als ondergeschikte buf fa-partijen vermeld worden. Een nieuwe factor in het gebrek aart ensemble vormden de decors van Valentijn van Uytvanck. Hun pictu rale waarde, die ongetwijfeld belang rijk is, durf ik niet te beoordeelen. Devondst om alle meubelen onnoodig bij een staand" stuk als dit en overige requisieten als appliques opde achterdoeken te schilderen, wasalleraardigst en de geestigheid om den herbergwand met de attributen van een kolossale kruik en gouwenaar te versieren, kwam ook wel met de primi tieve blijmoedigheid van Goldoni over een. Maar het motief voor de poppen kast", waarvan wij trouwens het grap pig encadrement eerst bij de ovaties. aan het slot konden bewonderen, is. mij duister gebleven. En voor de rest misten de interieurs veelal de locale kleur en vooral de tijdssfeer, terwijl de potsierlijke verhoudingen der em blemen te modern aandeden en con trasteerden met het spel eii de costumeering, die ook onderling weer geen eenheid vormde. Maar het meest op vallend waren de laat-XIXe eeuwsche meubelcontouren, een geschilderde stoomboot (!) en de familieportretten: een Beetsiaansche predikant, een Spaansche maintenée en een hedendaagsch Fransch militair. In deze entourage en in deze analy tische regie stierf Goldoni, maar een. bandelooze commedia delFarte vierde er hartjesdag in. Le roi est mort, vive Ie roi ! Tegenstellingen De in het vorig nummer geplaatste moderne armstoel is vervaardigd door de firma Metz & Co. naar ontwerp van den architect Penaat. De be doeling van de plaatsing wij geven deze verklaring omdat er enkele lezers zijn die daaraan een andere, ver keerde uitlegging gaven was: te laten zien het misbruik en het gebruik., die men van een stoel kan maken. CADILLAC Het feit, dat de Cadillac dikwijls voor veel duurder wordt gehouden, dan ze in werkelijkheid is, pleit wel zeer sterk voor de hooge plaats.die de CADILLAC in de algemeene achting inneemt K. LANDEWEER UTRECHT AMSTERDAM Biltstraat 74 ~ Singel 430-432