DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 27 AUGUSTUS 1927 Nieuwe Nederl. verzen dóór A. DEFRESNE De ex-Keizer als aviaüek-expert Teekening voor de Groene Amsterdammer" door L. J. Jordaan ' Intermezzo door Henrik Schalie, bij A. A. M. Stols, Bussum, 1927. Voor den waardeerenden, hoewel mij hier en daar tegensprekenden brief van H. Scholte in Nö. 7, 26ste jaargang van De Gulden Winckel" naar aanleiding van mijne bespreking van Erts, mijn dank. Scholte is het met mij eens, dat de toestand der allerjongste Nederlandsche Letterkunde bijna catastrophaal is, hoewel hij beweert, dat de toe komst eer te vergelijken zal zijn met een kinder kruistocht, dan met een kinderhof. Er blijft het allerjongste geslacht niets anders over dan de drang om verzen te schrijven, opdat zij overtroffen zullen worden'3. Zoo ver ben ik zelfs niet gegaan en , ik geloof en hoop, dat meerdere leden van dat ge dacht den iederen dichtdrang moordenden greep dezer onmachtserkenning zullen ontkomen. Het zou mij dan ook niet verwonderen, indien Marsman , of Slauerhof reeds bezig waren naar de scherpste pen te grijpen om Scholte tot eene minder generali'seeren.de en. meer alleen voor zich zelf sprekende houding te dwingen. Ik zal den anderen dichters dan ook niet het mogelijke onrecht aandoen deze uit lating geldende kracht toe te kennen voor nog iemand anders dan voor Scholte zelf. Ik zal haar als zoodanig onderschrijven met de bewering, dat hoogstwaarschijnlijk de eenige zwakte van Scholte als dichter gelegen is in de geringe graad zijner ge voelens. Deze blijkt ten eerste uit het kleine aantal en ten tweede uit den aard der verzen. Het behoeft toch geen betoog, dat, indien iemand in 8 of 7 jaai> tijds slechts 15 maal met goed gevolg door zijne gevoelens tot dichten gedwongen wordt, die ge voelens uitermate zelden optreden en dus zeer zwak zqn. Een sterk gevoel doet zich veel vaker gelden. Daarbij maakt een sterk gevoel, doordat het het bewustzijn in hooge mate in beslag neemt, veelvul dige verstandelijke overweging, van welken aard dan ook, onmogelijk. Een zwak gevoel is voor de intellectueele vermogens van een dichter veel han delbaarder. De gevoelens van Scholte nu zijn zoo zwak, dat zij te handelbaar blijken. Zoo heeft in bijna alle verzen het intellect de overhand, is het aandeel van het weten niet evenredig, maar aan het gevoel de baas. Het rhythme is hier en daar dan ook met een verfijnd raffinement des intellects om zoo te zeggen boven op het vers gelegd. Als voor beeld noem ik De Minnezanger". Ongetwijfeld is dit een goed vers, dat mogeh'jk juist zijne bijzondere charme ontleent aan de toegespitste intellegentie, waarmede rhythme, klankplastiek en andere eigen schappen geregeld bijna geknutseld zijn. Niettegen staande dat is eene dergelijke regeling slechts mogejkbij eenouderen dichter en dan nog na een innerlijken arbeid van jaren. Bij een jongeren dichter kan zij slechts voorkomen, indien zijne gevoelens zoo zwak zijn, dat zich automatisch de vraag opdoet of de beteekenis van den betrokken schrijver wel op het gebied der dichtkunst ligt. Laat mij na deze pijnlijke vraag gesteld te hebben, aanstonds mededeelen, dat ik eene groote waardeering voor het meerendeel der gedichten heb, waarvan ik Nisami wel het beste vind, dat Scholte af en toe met schoon ste verrassing slaat door nog nooit gehoorde, moge h'jk af en toe in te groote uitzonderlijkheid ietwat gezochte" muziek, (Hölderin), dat hij de onder linge waarde van zijne dan wel zwakke gevoelens meestal zoo juist weet te schatten, dat zijne ge dichten voorbeelden van compositie zijn. En mag de techniek hier en daar zwak zijn, hij heeft de bij OOKTFbED:J.ppESKE ZANDBLAD - SIC AREN 6 en10 ds. DE SNATERENDE HOOGVLIEGER uitstek dichterlijke gave om op een gegeven oogenblik zijne geheele geestesgesteldheid toe te spitsen in eene uitdrukking van dergelijke innerlijke pers pectief, dat de geheele constellatie op slag bij den lezer gereproduceerd wordt. Indien Scholte dan ook alleen maar een onmachtsgrwoeühad, zou de be doelde vraag niet bij mij opgekomen zijn. Een onmachtsgevoel toch kan tot overwinning prikkelen, eene onma,chtserkenninc/ echter is het teeken van den verslagene en doemt tot werkeloosheid. Deze overweging in verband met de zwakte der gevoelens en gezien vooral het groote intellect van den dichter doet mij vermoeden, dat zijne beteekenis in de Nederlandsche Letterkunde in de toekomst eer op het gebied van het literair critische essay dan op dat der dichtkunst liggen zal. Ik vrees het oogenblik, waarop de zwakte zijner gevoelens en hun zeldzaam optredenhettoe zullen laten, dat hij over zijn dichter schap in wijsgeerig geworden onmachtserkenning de schouders optrekt, dit gebaar ondersteunend met de vraag, waarom? en al zijn kracht zal gaan geven aan het critisch proza, op welk gebied hij m.i. reeds zeer goede stukken schreef en hem eene groote be teekenis wacht. Zulks in het gelukkige besef, jaren geleden, in zijne jeugd" minstens n vers ge schreven te hebben, dat niet overtroffen zal worden, Hotel Duin en Daal" - Bloemendaal Str. kond en warm water op alle kamers PRIVÉBADKAMERS Telefoon 22223 en waarvan ik een gedeelte aanhaal. Het is doelloos iets over den viitgezongen aard der gevoelens te zeggen. Het laatste gedicht dateert van 1923 en de destijdsche geestesgesteldheid zal den dichter al wel reeds lang verlaten hebben. Nisami: een dier teedre Perzen, Die met den zilvren jlu.it van verzen kloeg om het bronzenrood bederfst van blaadren in den vroegen herfst over den vijver, waar zij vielen als moegezworven kinderzielen waarom een oud geworden zon het bleeke rag der sproken spon. JOB. HARTOG Hoofdsteeg 17 Nobelstraat 28 Rotterdam Utrecht. Alle Fotobenoodigdheden. Nog enkele prima gelegenheidstoestellea. Ook genegen te ruilen (alleen goede toestellen).