ir. Groene Amsterdammer. redkblad voor Nederland TRIANON is tóch gezelliger en gedistingeerder ONDER HOOFDREDACTIE VAN G. W. KERNRAMP Redacteuren: H. BRUGMANS, M. KANN EN TOP NAEFF Secretaris der Redactie: C. F. VAN DAM Uitg.: N. V. DE GROENE AMSTERDAMMER KEIZERSGRACHT 333 AMSTERDAM. C Alom verkrijgbaar OPGERICHT IN 1877 No. 2624 ZATERDAG 17 SEPTEMBER 1927 Amsterdam zonder Wibaut t T IT de Amsterdamsche kleuren is het rood verdwenen; in het college van B. en W. zullen Voortaan geen sociaaldemocraten zitting hebbenToen vrij hier de vorige maal over dit onderwerp ehreven, veronderstelden wij dat bij het verschij nen van dat artikel de beslissing reeds zou zijn gevallen, wanneer er althans niet opnieuw een ftink in den kabel kwam. Inderdaad is het touw wederom in den knoop getaakt. De gemeenteraadsvergadering van Vrijdag 9 September werd een reprise van de voorstelling , Van den vorigen Dinsdag. Voor de drie vacaturen treeden, evenals toen, de sociaaldemocraten Wibaut en de Miranda en de vrijzinnig-democraat Abrahams gekozen; voor de tweede maal bedank ten, alle drie voor de eer; de heer Abrahams, die de vorige maal zijne benoeming nog even in beraad had gehouden, behoefde thans geen bedenktijd Keer en kon onmiddellijk in den breede uiteen'fcetten, waarom het voor de vrijzinnig-democraten ?iet mogelijk was een wethouderszetel aan te Hemen. Na voorop te hebben gezet, dat de eisch der Boeiaaldemocraten: drie of niets, onbillijk was, te meer, daar zij het er niet op toelegden een college van- B. en W. te vormen, dat in meerderheid democratisch was, maar alleen hun eigen zetels Verlangden te behouden, achtte hij het niettemin OBgewenscht mede de verantwoordelijkheid te aan vaarden voor de verkiezing van een college zonder ?ociaaldemocratische leden. Op drie gronden: omdat dit college dan een rechtsche meerderheid zou krijgen, wat niet beantwoordde aan de politieke constellatie van den raad; omdat het bovendien, door het ver uiteenloopen van de meeningen der Wethouders, geen democratisch regeeringsbeleid «on kunnen voeren; ten slotte: omdat het noodig tras, dat de sociaaldemocraten, die een derde ge deelte van den raad uitmaakten, ook directe bestuureverantwoordelijkheid aanvaardden. Men moet zich in de politiek niet binden aan ,bepaalde uitspraken; men kan daar altijd ook anders". De heer Ketelaar heeft deze week den teer Wibaut, tegemoet gevoerd, dat het woordje nooit" verboden kost moest zijn voor een er varen politicus; men kan zich begrijpen, dat deze gedachte bij hem op den drempel lag, omdat hij pas had ervaren, hoe lastig het kan zijn, wanneer men zich heeft vastgelegd. Immers, vier dagen nadat de heer Abrahams namens zijne fractie had betoogd, dat de vrijsannig-democraten zich niet op een wethoudersSetel konden neerzetten, hebben zij zich daarop neergevlijd; het is waar, inmiddels was het hun aangeboden aantal zetels van n tot twee ver meerderd, maar van de redenen, die hen eerst fcadden bewogen om het gestoelte der eere aan anderen over te laten, was er geene vervallen, althans geene, die steek hield. Hun bezwaar, dat de omstandigheden in Amster dam deelneming van de sociaaldemocraten aan het dagelijksch bestuur der gemeente vereischten, was onverminderd blijven bestaan; sinds jongstleden ?Dinsdag zitten er in het college van B. en W., behalve den antirevolutionairen burgemeester, <én Katholiek, n Christel.-Histor., twee Vrijheidsbonders, twee vrijzinnig-democraten, en geen enkel sociaaldemocraat. Evenzeer is de politieke samenstelling van dit college zoodanig gebleven, dat er geen meerderheifl zal worden gevonden voor wat men democra tische" maatregelen pleegt te noemen. Alleen aan den eisch, dat het college in meer erheid uit mannen van links is gevormd, is voldaan; maar deze eisch heeft geen wezenlijken inhoud; de vervulling ervan beteekent niets; in de belangrijkste vraagstukken der gemeentepolitiek van thans doet de tegenstelling van rechts tot links zich niet meer gelden; gezwegen van andere rede nen, alleen reeds hierom niet meer, omdat de linksche Vrijheidsbonders en de linksche demo craten niet ne lijn trekken, maar front maken tegenover elkaar. Voor den ommezwaai van de vrijzinnig-democra ten is er maar n verontschuldiging, die aan alle gerechtvaardigde kritiek het zwijgen zou opleggen: de noodzakelijkheid om het dagelijksch bestuur niet langer onvolledig te laten en de gebleken onmogelijkheid om voor de nog onbezette wet houderszetels competente figuren te vinden in de overige burgerlijke" raadsfracties. Deze laatste voorwaarde behoort er bij; de vrijzinnig-demo craten zijn alleen dan verantwoord, wanneer men het buiten hen niet stellen kon; of dit echter het geval was, of de overige raadsfracties, bij weigering van de vrijzinnig-democraten om tot het college van B. en W. toe te treden, niet het vereischte aantal personen konden aanwijzen, geschikt voor het wethouderschap en bereid om dit aan te nemen dit behoort tot het geheim der onderonsjes, die aan de verkiezing vooraf zijn gegaan. De raadsmeerderheid, die het stel van zes wet houders compleet heeft gemaakt, verklaarde, bij monde van den heer Bomme, dat de Vrijheidsbond en de vrijzinnig-democraten elk n hunner wet houders uit het college zullen doen terug treden, zoodra de sociaaldemocraten er weer zitting in willen nemen. Dit hebt gij ons onmogelijk gemaakt, zei de heer Wibaut, door onzen eisch van drie zetels af te slaan. Het is te hopen, dat hij en de zijnen niet bij dit inzicht zullen blijven; zoowel ter wille van zijne partij, die immers door constructieven arbeid ook eigen volmaking bevordert, als omdat het hoogere belang der gemeenschap gediend wordt door deel neming van de sociaaldemocraten aan het ge meentebestuur. Alleszins verklaarbaar is het, dat zij, toen zij eenmaal drie wethouderszetels innamen, getracht hebben deze te behouden; van verkregen macht doet men ongaarne afstand. Dit vroeger verworven aantal zetels was iets abnormaals, wijl niet in even redigheid met de getalssterkte der partij in den raad; maar behalve dat de socialistische gemeente politiek ook veelal door andere partijen of sommige leden ervan werd gesteund en dit aan de sociaal democraten een sterker vertegenwoordiging in het dagelijksch bestuur mocht verschaffen dan waarop zg volgens zuivere evenredigheid aanspraak kon den maken het zijn ten slotte de burgerlijke" partijen zelve geweest, die, uit onmacht, uit onder linge verdeeldheid, aan de sociaaldemocraten drie wethouderszetels hebben ingeruimd en hun daar mede, dank zij den eminenten eigenschappen van den heer Wibaut, een nog veel grooter invloed op het gemeentebestuur hebben gegeven dan alleen uit het aantal hunner wethouders reeds voort vloeide. Hinc lacrymae: vandaar de poging om dien in vloed, dien men had leeren duchten, in te dammen, vandaar het zich vastklemmen der sociaaldemocraten aan de eenmaal verkregen machtspositie. Toen echter bleek, dat de meerderheid van den raad zich niet tot inwilliging van den eisch van drie zetels wilde leenen, had de sociaaldemocratische partij, zoo het belang der gemeente haar marsepein en, framdia. karj. EenBGNBCN 1 heerlijk a/s weinige. ] vóór alles ging, zich met twee moeten tevreden stellen. De heer Wibaut noemde dit onmogelijk, omdat zijne partij de bestuursverantwoordelijkheid alleen kon deelen, zoo haar drie wethoudersplaatsen wer den toegewezen. Eenerzijds schijnt hiermede de invloed onderschat, dien hij in het college kan uit oefenen, ook zoo daarin slechts n sociaaldemo craat naast hem zitting heeft, anderzijds wordt de beteekenis, die de sociaaldemocratie in Amster dam heeft verkregen, hoe groot ook, er lichtelijk te hoog in aangeslagen. Het zal eenigen tijd duren, voordat de verande ring van inzicht, waarop men moet hopen, zich voltrekt. Gemakkelijk zal dit den heer Wibaut niet vallen. Iemand met een heerschersnatuur als hij zal fel toornen tegen wie hem ten val brachten. Niet omdat hij zoo aan zijn baantje" gehecht was zulke overwegingen passen alleen bij kleine menschen, niet bij mannen van zijn gestalte; maar zooals aan een Bismarck, die met alle vezelen van zijn bestaan gehecht was aan het heersenen, de los rukking onnoemelijke pijn deed, zoo zal ook hij lijden onder de verstootenheid uit zijn machtsoefening. En evenmin als een Bismarck zal hij in stilte lijden. Burgemeester de Vlugt zal wethouder Wibaut missen. In het boek van Jezus Sirach vindt men een plaats, die in mijn Lutherschen bgbel luidt: De regeering op aarde staat in Gods handen; Die geeft haar op zijn tijd een bekwaam regent. Het staat in Gods hand, dat een regent voorspoedig zij: Hij geeft hem een loffelijken staatsdienaar". Zulk een loffelijk dienaar was wethouder Wibaut voor burgemeester de Vlugt. KERNRAMP