DE GROENE AMSTERDAMMER VAN l OCTOBER 1927 No. 2626 Pers en radio door M. S. VAZ DIAS ?A fc ' w-; J\ AN door den trillenden aether ^^ verspreide nieuwsberichten en artikelen over het wereldgebeuren heeft de historie-schrijvende Lamartine zeker niet gedacht, toen de dichter in 1831 voorspelde: Avant que césiècle soit ferme, Ie journaüsme sera. toute la presse, toute la pensee humaine, Depuis cette multiplication prodigieuse que l'art a donnée a la parole, multiplication qui se multipliera mille fois encore, l'humanitécrira son livre, jour par jour, heure par heure, page pour page". Wel vervolgde hij: aussitót concue, aussitót crite, aussitót entendue aux extrêmités de la terre, elle courra d'un póle a l'autre, subite, instantanée, bruiante encore de la chaleur de l'ame qui l'aura fait clore. Elle n'aura pas Ie temps de nmrir, de l'accumuler sous la forme de livre, Ie livre arriverait trop tard, Ie seul liyre possible dés aujourd'hui, c'ëst un journal". Waarschijnlijk onder den indruk van de mogelijkheid gedachten op grooten afstand snel te kunnen uit wisselen door middel van den tele graaf, een uitvinding tien jaar tevoren theoretisch 'vastgesteld, droomde hij zich een krantenwereld, volkomen beheerscht door den electro-magneet, al zou pas 20 jaar later de eerste bruikbare zeekabel tusschen Dover en Calais tot stand komen en weder 15 jaar later de oude en nieuwe wereld door draden verbonden worden. Nog moeten in Lamartines tijdperk, in de dagen van spanning en onrust, de koeriersdiensten te paard en per speciaal gecharterde stoombootjes ge bloeid hebben en een postduivenberichtendienst van de Nieuwe Rotterdamsche Courant moet zelfs nog geruimen tijd zijn nut hebben bewezen. En weder, pas vele jaren later, zouden de eerste rotatiepersen kort na het binnenkomen der laatste tele grammen het geestelijk voedsel over de wereld uitstorten. Dan plotseling al zou ook de telegrafist zijn seintempo vertienvoudigen, de redac teuren, zetters, gieters en expediteurs hun arbeid met nog koortsachtiger snelheid dan zulks reeds geschiedt, verrichten, blijkt alles tevergeefs, het tijdperk waarin de papieren krant" het allereerst het wereldge beuren tot de volkeren der aarde bracht, werd onherroepelijk afgesloten. Daventry Sr. en zijn in aantal en kracht steeds toenemende kleine en groote broers namen de leiding. De lezer begrijpe wel, dat ik mij geens zins verheug in deze verplaatsing van het snelheidsrecord, of dat ik het bijzonder belangrijk vind, dat thans eenige honderdduizenden radio-luis teraars tegen de ettelijke millioenen lezers van de gedrukte couranten een nieuwtje eenige uren eerder weten. Het belang hieraan verbonden is zeer pro blematisch en voor de meeste luis teraars dikwerf van zuiver persoonlijk, in den regel van zakelijk karakter en het welzijn der volkeren wordt er in wezen noch gunstig noch ongunstig door beïnvloed. Het is van breeder standpunt, dat de nieuwe krant beschouwd moet worden. Wat thans avond aan avond over de gansche wereld gebeurt, is m,i, slechts de voorbereiding van de menschheid tot haar grootsche taak. De ontzaglijke waarde van de draadlooze krant" moet nog worden aan getoond, doch vroeger of later, wel licht reeds binnen tien jaren, zal de gesproken courant worden gemobili seerd om haar taak voor het oor dej menschheid te vervullen. Dan eerst zal men dankbaar haar macht en invloed erkennen. Lord Burnham sprak eenige weken geleden, bij de opening der Interna tionale Persconferentie te Genève als zijn meening uit, dat de Volkenbond noodzakelijk rekening moet houden met de groote beteekenis der pers, met name van den berichtendienst, ten aanzien der internationale be trekkingen der volken. De gevaren voor den algemeenen vrede vloeien voort uit een langzame en onvoldoende voorlichting der pu blieke opinie. Slechts door een verre gaande verbetering der technische middelen kunnen zij worden ver meden. Toen tenslotte deze in alle op zichten zoo belangrijke en merk waardige conferentie van experts uit de couranten- en nieuwsbedrij ven, van collega's uit alle hoeken der aarde tezamen gekomen, zes dagen later haar arbeid besloot, werd in een resolutie een eenstemmig pleidooi voor den wereldvrede gehouden. Een dringend beroep werd op de wereld pers gedaan om met alle beschikbare middelen bij te dragen tot ver sterking van den vrede, tot bestrijding van den haat tusschen de naties en tusschen de klassen, als zijnde het grootste gevaar voor den vrede. Toen ik den Right Honourable Viscount op zakelijken, doch gemoedelijken toon zijn overtuiging hoorde uitspreken en hetzelfde eenige oogenblikken later in het naar mijn smaak meer bekorend Fransen door een be wonderenswaardig werk leverenden tolk hoorde herhalen, toen dwaalden mijn gedachten, noem ze droomen, zoo ge wilt, wederom naar tijden van dreigend oorlogs- of binnenlandsch gevaar. Ik dacht aan de landen, waarin fel gekleurde en door de poli tiek der leiders gedrukte en onderdrakte dagbladen zouden verschijnen, waarin de bevolking in. oorlogsroes gebracht zou worden door valsche voorstelling van zaken, door averechtsehe betoogen en waarbij do grenzen van hot land hermetisch ge sloten zouden kunnen worden voor het toelaten van het gedrukte weder hoor". Dan echter zullen ver over de grenzen krachtige zendstations in dienst van het vredeswerk worden gesteld en hun zegenrijken arbeid kunnen verrichten en in de eiyen taal der opgehitste bevolking zal men tot het hart en verstand van don mede mensen kunnen spreken. De strijd tusschen de volken, de strijd tusschen de klassen zal, zoo niet voorkomen, dan toch in elk geval getemperd en verkort kunnen worden. Geen enkele verstandige, op zelfbehoud bedachte regeering zal het meer wagen den. strijd met een volk en een leger, dat niet langer met zekerheid onder den invloed van hare eenzijdige voor lichting staat, aan te binden, de spoedig komende ontnuchtering en de weerzin tegen het oorlogsbedrij f, het verzet tegen den zelfmoord, zal zich in de toekomst spoediger manifes teeren. Menschenlevens zullen worden gespaard, mateloos leed ongeleden blijven en hernieuwde economische ruïneering van een tiental rijken zal niet mogelijk zijn. De gesproken courant werd m.i. 8 jaar te laat geboren! Tentoonstelling van Batiks RAGNHILD D'AILLY STEDELIJK MUSEUM AMSTERDAM 1 15 October, van 10?4 'Zondags van 12.30?4 Toegangvrij Uit n. kaarten worden niet verzonden W. L E T Z E R LAREN (GOOI) Hoekhuis Brink naast Hotel Hamdorff Telefoon 325 FIJNE VLEESCHWAREN COMESTIBLES SCHOTELS VOOR LUNCH DINER SOUPER Uitzending van Diners zeer billijk en smakelijk. - Lijmt ALLES Tentoonstellingen Line Couwenberg Monseigneur" Door plaatsgebrek waren wij tot onzen spijt gedwongen eenige repro ducties, die bij onzen Schilderkunstkroniek der vorige nummers behoorden achterwege te laten. o.a. bovenstaande teekeriing van niej. Couwenberg, die geëxposeerd was bij Kleykamp in Den Haag. Mej. Couwenberg houdt deze zelfde expositie van l?12 October in Arn hem eii van den ISden tot den 2(isten van deze maand bij Gerbrands in Utrecht. Maastricht Op de tentoonstelling in het Stede lijk Museum te Maastricht zullen van l tot 15 October moderne meubelen worden tentoongesteld. De Limburgsche Kunstkring heeft hiervoor de firma H. Pander en Zonen te Den Haag, Amsterdam en Rotter dam uitgenoodigd, die interieurs van hun binnenhuis-architecten H.Wouda en Paul Bromberg hebben afgestaan. Bovendien wordt er weefwerk van Jo de Neeve en Mies van Os (beiden uit Heemstede) getoond, glaswerk van Leerdam (met zeer interessante unica)» aardewerk van de Arnhemsche fa briek Ram, beeldhouwwerk van Jordens (Amsterdam), houtsneden vart Arnold Pijpers en handgeknooptetapijten van Kinheim. Nieuwe uitgaven J vans. De roode Ixian. Amster dam z. j. Srhcltens m <.\' iu\t Men zou De roode liaan" een detective-roman zonder detective kun nen noemen. Behalve den detective zijn alle elementen aanwezig, die in een boek van het genre thuis hooren. Er is een geheimzinnig ..geval": de brand op de hoeve van Peter Jlolzbim en de man die bij die gelegenheid in de vlammen omkomt. Do traditioneele. ezelskop van de officieele politie is eiook. in de gedaante van Staatsanwalt Dr. VonBrueh, en dus ontbreekt even min de man, die een tijdlang ten on rechte voor den dader gehouden wordt-, in dit geval de kunstschilder Leonard van Velzen, die naar Tirol gekomen is-. om te werken, en in de plaats daarvan de mede-belever is van een reeks zon derlinge avonturen. Maar doordat de oer-pienterc detective, die een inge wikkelde geschiedenis als deze zou behooren op te lossen, vervangen is door het nuchtere toeval, is er eigenlijk niet veel aardigheid aan. Ik begrijp ook niet goed, waarom de schrijver ei.maar niet heelemaal een detective roman van gemaakt heeft: voor iemand, die het métier zoo uitmuntend verstaat als hij, zou dat een klein kunstje geweest zijn. Overigens laat het verhaal zich toch wel genoeglijk lezen. Het is weer ge steld in dien gemoedelijken verteltoon, die zoo trouwhartig, rustig en. goedmoedig is, dat men bij I vans vijf en twintig moorden slikt, zonder dat men beseft, dat er iets vreeselijks ge beurt; een schrijftrant, die mi en dan wat erg gemeenplaatsig aandoet, maai' tevens het onmiskenbare talent van den verteller aantoont. HEBMAN MIDDEXDORI