Historisch Archief 1877-1940
DE GROENE AMSTERDAMMER VXfo l OCTóëR 1927
No. 2626
K>
fc 4e Natuur:
MEANDER VAN HET LOONER DIEP. OP DEN ACHTERGROND
HÉT BOTANISCH LAANTJE. Foto van Dr. H. G. N. v. d. Sleen
Rijk Drente
door Dr. JAC. P. THIJSSE
, - ui
/"YP een morgen reden wij Assen
^'?uit, in de vroegte, den Rolder
straatweg op, maar al vlak over de
spoorlijn hielden we links, den weg
op naar Loon naar de Drentsche beken.
De vochtige hei was overdekt met
parelende spinnewebben. De
haverhokken waren ineengezakt door de
vochtigheid en jonge roggeplantjes
ontsproten uit de aren. Maar de zon
brak door en gaf een schoone belofte
van mooi weer en die belofte werd
? gehouden, we kregen Drente weer te
zien op zijn aangenaamst. Op de
Looner esch miste ik de driekleurige
viooltjes. Voorbij dien esch stapten
we even uit, om een laan in te wan
delen, die daar lag ha de akkers en
weiden en langs voormalige hei, een
pracht van een laan met statige eiken
en populieren en heestergewas van
allerlei soort, daaronder ook de
Wegedoorn, een van de allermooiste heesters
die het Oosten van ons land sieren.
Hij komt ook voor in het Voornsche
duin, maar overigens zeer zelden in
het Westen. Onder die heesters aan een
stuk weg in de wei groeide ook de
zeldzame Boschpaardestaart, de trots
van ons Busker bosch, maar die hier
in Drente op menige plaats nog voor
komt. En onze geleider noemde nog
een heele rist van planten, die in lente
en voorzomer dit boerenlaantje maken
\tot een waar museum van bosch
planten. Waar de heesters laag zijn,
genieten we een prachtig uitzicht over
de wijde groenlanden van het Looner
diep, die hier meer dan een kilometer
- breed zijn. Ze zien nu ietwat bruinig
van het slib, de beroemde
beekbezinking, want gisteren nog was de
beek ver buiten haar oevers getreden.
Nu loopen er honderden kieviten
rond en een paar reigers stappen langs
de overgebleven plassen.
Een kilometer verder, nadat we de
beek gekruist hebben, stappen we weer
uit, weer naar links, weer langs voor
malige hei, .maar nu met het
Loonerdiepdal aan onze rechterhand, en
links het lavendelkleurige stoppelland.
We gaan juist langs de hoogtelijn van
10 M. boven A.P. Langs den weg zijn
stukjes hei en bosch blijven liggen,
kreupelbosch van hulst en meidoorn
en lijsterbes, soms geheel overgroeid
met kamperfoelie, die nu^zijn derden
bloei begint, een prachtig'stilleven in
de wereld van akker en weide.
Nu dalen we af naar het beekje
langs een stellen rand die bovenop
begroeid is met eiken kreupelhout,
maar op zijn hellingjnet hei en varens,
mannetjesvarens en het fraaie
dubbelloof. Tusschen de hei weer korstmossen
en bladmossen van allerlei soort,
bekermos met fel vermiljoenroode
sporenkussens. En dan staan we op
eens in moeras, trilveen zelfs en een
haastig springen van mosbult naar
buntbult kan ons toch niet redden
van een paar natte voeten. Hindert
niet, want we staan hier toch weer in
een der indrukwekkendste werkplaat
sen van de schepping. De Loonerbeek
liep in vroeger tijd hier vlak langs den
heikant en heeft hier een cirkelbocht
uitgeschuurd. Later heeft de stroom
zijn bedding verlegd, westwaarts en
nu is de doode arm bezig te verlanden.
Zeggen van allerlei soort, haarmos, en
veenmossen, buntgras en biezen, alles
heeft samengewerkt om hier een
trilveen te vormen. Een deel van den
dooden arm is nog min of meer open
water en daar hebben een paar andere,
beroemde planten zich gevestigd, om
van water land te maken: het
waterdrieblad en de slangenwortel; ook
alweer een paar heldenfiguren uit
het verleden, die we ons wel wachten
mogen om weg-te-ontginnen.
De zaden van het waterdrieblad,
half fossiel, vinden we nog onder de
veenlagen, ten bewijze dat deze plant
al duizenden en duizenden jaren
geleden meewerkte aan de vorming
van ons land, hoogstwaarschijnlijk
duizenden van jaren eer hier
menschen woonden, die zijn fabelachtig
mooie bloemen konden bewonderen,
wat wij tegenwoordig wél doen maar
nog lang niet genoeg en lang niet
algemeen genoeg. In een
menschenleeftijd heeft deze plant zijn gebied
eok al wel tot op de helft zien in
krimpen, maar op de goede plaatsen
tiert hij nog welig: Kwakjeswater,
Zwanewater, Texel, Brabantsche ven
nen, Loosdrechtsche plassen,
Boornbergumer Putten, enz.
De Slangenwortel van het
Loonerdiep stond in vrucht,; de bessen, dicht
opeen aan den top van de dikke
stengels begonnen rood te worden,
TSCHARI5LEIPNER
NIEUWE
VERPAKKING
NAAMLOOZE VENNOOTSCHAP
Uurwerk, Goud- en Zilverhandel
v/h-Gcbr. BREEN
NDBUWENDIJK 172
ROZENGRACHT 53
HAARLEMMERSTRAAT 64
Groote sorteering in Trouw-,
Verlovingsen Zegelringen. Zilveren Couverts en
diverse Schepwerk tegen scherp
concureerende prijzen <r^> c^o cvs cvo
uurwerken met Weatminater en diverse goagalagea
RUIME KEUZE HORLOGES
1ste Klas reparatie-inrichting voor Goud,
Zilver en Uurwerken c\o cvs cvo
MENDELS
Kalverstr. 109/111
AMSTERDAM
Heteenigst speciaal-huis.
Het beste adres in Ne
derland voor Béb
-jongens- en Meisjes-onder
en bovenkleeding.
D. OBERINK & Co,
INGENIEURS
Amsterdam, Prinsengracht 456. Tel. 37452
BLIKSEMAFLEIDERS
AANLEG INSPECTIE ONDERHOUD.
op de manier van de vruchten van de
wilde aaronskelk onzer wouden, hun.
naaste verwant. In het voorjaar
bloeit de plant met groengele kolven
van stamper en meeldraadbloempjes,
omgeven door een groot wit schutblad
geheel op de manier van de welbeken
de sierplant, die ook wel Calla ge
noemd wordt en die we in ons leven
meestal eerder zien dan de echte
wilde Slangenwortel, de Calla palustris
van woest Nederland. Hier was hij
een sieraad van den ouden meander
van het Looner Diep.
O, die meanders van de Drentsche
beken. Wie Drente nooit bereisd heeft,
maar wel eens naar Groningen is
gespoord, kent ze toch, want tusschen
Meppel en Hoogeveen moet ge wel
gezien hebben hoe die Drentsche
beken in bijna cirkelvormige bochten
zich door het groenland kronkelen.
Soms wordt de cirkelvorm heelemaal
bereikt, dan heeft de beek een korter
bocht gevonden, de oude bedding
blijft op zij liggen en kan rustig
verlanden en wordt dan veelal totzoo'n
biologische schatkamer als hier de
oude bocht van het Looner Diep,
een halven kilometer zuidwaarts van
paal 6 op den weg van Loon naar
Gasteren.
Het zou al te mooi zijn indien in
dezen onzen tijd de meanders van de
beken ongemoeid zouden worden ge
laten. Daar weten we alles van. Dui
zenden jaren hebben die beken het.
overtollige water afgevoerd, zoo goed
en zoo kwaad als het ging. Dikwijls
ging het slecht en dan zetten ze wijd
en zijd hun oeverlanden onder water
en bedekten die met slib, zoodat het
groenland worden kon. Ook schuurden
ze nu hier dan daar de hooge gronden
uit, daarmee hun vallei verbreedend.
Maar thans vragen de ontginningen.
sneller waterafvoer, dan deze beken
kunnen geven, de beddingen moeten
breeder worden, de bochten moeten
verdwijnen; een breede rechte goot
moet voordeelig het kronkelend beekje
vervangen en van een dooden arm.
gesierd door spontanen
oorspronkelijken plantengroei, is dan geen sprake
meer.
Plannen voor de correctie van
sommige Drentsche beken liggen al
gereed. Laat ons hopen, dat de inge
nieurs hun taak niet al te simplistisch
en niet al te afdoend hebben opgevat.
Gelukkig is het soms ook voordeelig
om kronkelingen en
overstroomingsgebieden te behouden.
Maar de Assenaren zijn voorloopig.
nog goed af, dat ze op n uurtje
wandelens van hun vlek zoo veel
moois en leerzaams kunnen genieten.
En voor ons was dat oponthoud aan
het Looner Diep nog pas het begin
van een zeer langen, onvergetelijken
dag.