DE GROENE AMSTERDAMMER VAN l OCTOBER 1927 No. 2626Indrukken van de Volkenbondsvergadering ? 61 nfi»," H.' IV &' ' ftjf II" 27 September TVB Volkenbondsvergadering gaat niet uit el kaar, voordat er zeer belangrijk werk verricht is. Kwesties van detaillistisch belang buiten be1 schouwing gelaten, zijn er twee agenda-punten afgehandeld die, hoewel ze nog maar constateerend Irt» inhoud zijn, en niet binden, voor den Volken bond tooh van constitutioneel belang zijn. Het eerste punt is het aannemen van de Poolsche motie. Keeds vroeger hebben wij bericht dat de j eerste Poolsche gedelegeerde en minister van buitenlandsche zaken, Sokal, een tamelijk ver! strekkend ontwerp uitbroedden, een motie waarbij 1 de oorlog voor goed buiten de wet gesteld werd. i Het is nu in wat ijler vorm gekleed de, voor dit l doel aan te wenden, middelen aan het Hollandsen ontwerp overlatend maar als declaratie heeft het toch de waarde behouden, dat de Volkenbond aan de principes wordt herinnerd die aan het Pact ten grondslag liggen. Een veel grooter geruststelling voor de toekomst Dgt echter in het tweede punt: de aanneming van de motie betreffende arbitrage-veiligheid en ont wapening, zooals die nu is opgesteld door de derde (ontwapenings) commissie. Eigenlijk het voorstelBeelaerts in zijn nieuwen vorm. *ij£ Het is voornamelijk aan den Franschen gedele geerde, Paul Boncour, te danken, die deze zelfde principes in de derde commissie in een gloedvolle en uiterst heldere rede verdedigde, dat met de ondersteuning van Fransche zijde ook een soort ommekeer in de Britsche houding kwam. Een ommekeer, die echter niet -kwam, dan nadat de scherpe kanten van het voorstel waren afgeveild en het, aan gelijkgezinde ontwerpen getoetst, op nieuw in de ontwapenings-commissie voor redactie ter tafel kwam. Al wordt nu het woord ..Protocol" omzeild, de BATENBURG & FOLMER (G. W. FOLMER) DEN HAAG, HUYGENSPARK 22 BERGPLAATSEN VOOR INBOEDELS MET SAFE-INRICHTING VERHUIZINGEN ONDER GARANTIE INTERNATIONALE TRANSPORTEN principes die nu dus opnieuw bestudeerd zullen moeten worden zijn de zelfde. En dat heeft Paul Boncour dan ook allerminst onder stoelen of banken gestoken, voor wien het protocol als ideaal altijd nog leefde". Behalve van het moeilijke punt van de te ver wezenlijken, bereidverklaring van de verschillende Staten om beslissingen van den Bond eventueel met machtsmiddelen te zullen ondersteunen, bevat het studieprogramma als voornaamste punt: het overwegen van Volkenbonds-bemoeiingen om te komen tot algemeene of bijzondere arbitrage verdragen, garantietractaten en ontwapening. Wellicht dat dan in de toekomst een stelsel ge vonden kan worden, een telefoonnet" van arbi trage en garantieverdragen, dat zooveel aanslui tingen telt, dat practisch de idealen van het protocol bereikt zijn. Dat een programma van dergelijke perspectieven op welwillende overweging van Britschen kant aanspraak kon maken, hebben wij vroeger reeds uiteengezet. Dat deze welwillende houding zoo snel zou blijken, had echter niemand verwacht. Chamberlain was al weg nam vacantie aan boord van zijn yacht op de Middellandsche zee maar hij heeft toch niet nagelaten den plaatsvervangenden gede legeerde. Lord Onslow, in de subcommissie der ont wapeningscommissie de verklaring te laten, af leggen, dat de Britsche regeering met een redactie van bovengenoemde punten, soepeler als aan het befaamde Protocol ten grondslag lag, accoord zou kunnen gaan. Toen het Hollandsch-Fransch-Duitsch-Belgische voorstel (wie zou deze nieuwgeborene niet tot min willen dienen. . . . ?) er in de subcommissie dóór was, kwam het er ook in de voltallige derde com missie door en zoo vanzelf in de Assemblee. Tenslotte: men moet de directe waarde van dit alles niet overschatten. Het resultaat, het directe resultaat is alleen het feit, dat de ontwapenings gedachte, die na het mislukken van de maritieme conferentie die in het begin van den zomer te Genève gehouden werd, onherroepelijk op een dood spoor geloopen scheen, door een nieuwe locomotief is opgehaald en op een nieuwe rechte baan gescho ven. Waarheen? Dat is nog een open vraag. Maar door de aanneming der resolutie, is door de Assemblee aan het voorbereidingscomitc uit de ontwapeningscommissie, het bijeenroepen van een nieuwe conferentie opgedragen. Een conferentie, die spoedig moet bijeenkomen om al deze punten te onderzoeken; niet om een schema van beperking der bewapeningen op te stellen als middel om de vrede te bewaren, maar om dat te kunnen bereiken als onmiddellijke consequentie van een beter en veiliger georganiseerde wereld. Dat alles zal zonder groote en langdurige moei-lijkheden niet bereikt worden. Het gaat het bestek van dit overzicht te buiten een ieder te loven die zijn schouders onder de goede zaak gezet heeft. Evengoed als het, onmogelijk is, op andere zalven, te wijzen, zooals de aangelegenheid van het Volken bondspaleis of de Hongaarsche optanten kwestie, die door Graaf Apponyi verdedigd is met den gloed deigoede trouw mér goede trouw (waaraan niemand twijfelt) dan deze zaak wellicht verdient, -on mogelijk om op de Dantziger aangelegenheid in tegaan. En liet is ook maar beter invloeden, die storend werken op de internationale ha mionie,. maar buiten beschouwing te laten. Maai' men zou in zijn taak te kort schieten, wanneer men. de Xederlandsche delegatie bij haai terugkomst niet de verdienste toekende die haar toe komt, niet alleen de verdienste op een moeilijk oogenblik het raderwerk van den bond over het doode punt te hebben heengeholpen, maar ook in geringer aangelegenheden steeds in de eerste gelede ren te hebben gestreden. Deze; gedelegeerde in de Assemblee, gene in de commissies; de een meer in stilte, de ander meer op den voorgrond. De minister geheel vóóraan, Jhr. joudon, in de vergaderingen der ontwapeningscommissie. Prof. van Kysinga in de budgetaire commissie en Staatsraad Limburg,. die in de juridische van zich doet spreken, maar in de Assemblee niet minder thuis is; hier iemand de hand schudt, het middenpad afwandelt en daar weer met een ander spreekt, aanschuift en confe reert en zich thuis voelt, alsof hij in 't Gebouw van. Kunsten en Wetenschappen was, in Den Haag-, in de pauze van het concert. . . .