DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 8 OCTOBER 1927 19 Bij Léon Daudet door MELIS STOKE *.-?« ?a * £ F"y AAR zijn, mogen .we Léon Daudet ^"^ gelooven, honderdtachtigduizend JPranschen die wachten op den legimitiemen vorst, die als een goed admi nistrateur (Ment eischt Daudet be slist niet) het koninkrijk der Bour bons zal overnemen, en dertigduizend mannen te Parijs die met de kracht van hun lichamen en hun overtuiging het argument van de her-wenschelijkheid der monarchie willen steunen. Twee van die vele duizenden, en zeker niet de minst representatieven daarvan hebben wij bezocht in het Haagsche Hotel des Indes: Léon Daudet, den leider, en zijn trouwen volger, in- en uit-gevangenissen, den gerant van de Action Frangaise.... Er hing gén vlag met leliën voor het bordes van Nederland's meest representatieve hotel; de vorige week, toen het legitieme staatshoofd van Liberia daar als gast van onze re geering vertoefde, wapperde er daar' entegen een dundoek. De directie van het hotel des Indes put alleen uit haar rijk-voorziene vlaggenkamer wanneer een legitiem staatshoofd afstapt.... of hij rose, geel of zwart is (niet de vlag, maar het staatshoofd). Maar men mag niet van haar ver wachten dat zij voor het béte noire" van een republiek dezelfde eerbewijzen zal kiezen als voor het hoofd van een république noire", al is die dan ook de vertegenwoordiger van een Orleans met rechtmatige pretenties. Maar het milieu is hetzelfde als dat waarin zich de zwarte president van de vorige week bewoog; de ex-ge vangene uit de Santéhad een van die kostelijke vergulde salons, waarbij geen royalistische cel kan halen, en hij bewoog zich daarin alsof het een antichambre van de Tuileriën was, en alsof Orleaiis zelf in heb belendende vertrek, gehuld in purper en hermelijn, gereed zat om, op een wenk van zijn impressario, binnen te schrijden. Het type ? Ben klein man, buikig maar vol temperament, eigenlijk n en al hoofd. Het hoofd is intellectueel. Een soort charge-hoofd eigenlijk. Een soort Napoleontische grime, die bijna .geslaagd mag heeten, en die feitelijk alleen mislukt is waar de natuurlijke groei- en stofwisselingsfactoreu onoverwinbaar zijn. Een Napoleonmasker uit materiaal dat zich niet bijzonder leent tot boetsceren: zwaarkneedbaar deeg, of niet-meer-soepele, brokkelige stopverf. De gelaatsmimiek en de gebaren zijn van een geraffi neerde bestudeerdheid.... zóó zelfs dat de groote spiegels van het vertrek maar een zeer enkele maal diensten bewijzen. Léon Daudet is een verbazing wekkende materialisatie van intellect. Er is eigenlijk niets menschelijks meer aan dezen aartsposeur. ledere actie is opzet en iedere reactie de vrucht van een aantal bliksemsnelle overwegingen. Zijn ontmoeting met de Hollandsche pers werd aan het slot van de zitting gesymboliseerd door eene afgrijselijke omhelzing. Dat was, toen een bekend politiek journalist, nadat hij vruchte Kenners zeggen: MIJ smaakt allén ee> BROCHES Cigaret' l Uit het kladschrift van Jantje loos getracht had de waarden van de constitutioneele monarchie een kansje te geven, en daarmede een werkelijk verbluffend royalistisch-anti-constitutioueel vuurwerk bad aangestoken, den dank der aanwezigen overbracht. Daudet stelde zich, tot het in ontvangst nemen van deze rede voering, in een ruimte tusscheri twee fauteuils op. De redevoering was kort, zakelijk en welwillend: nuchter Hollandsch en eerlijk. Er hoorde op zijn hóngst een handdruk achter. Mér zeker niet. Tot aller schrik liep het echter heel anders af. Nauwelijks was het woord van dank gesproken of de heer Léon Daudet sprong, tot veler ademloozen schrik, als een kanonskogel naar voren. Geen der aanwezigen had zich rekenschap gegeven van de mogelijk heid dat deze pose van rust zoo zonder eenigen overgang of zichtbare in spanning kon overgaan in een aanval. Want plotseling sloeg de heer Daudet twee korte armen om den hals van den zich verschrikt maar om-'s-hemelswil-niet- onbeleefd afwijzenden Hollander, en drukte hem een klappenden zoen op elke wang. Toen de groep zich losmaakte, keek de heer Daudet alsof hij van een verrukkelijken wijn geproefd had, en de Hollander alsof hij een lepel lever traan zoo-maar-puur had ingeslikt. Er vormde zich een ruimte om de plaats van de worsteling en ieder deinsde bedremmeld achteruit. Er vielen echter niet meer kussen. Deze hartstochtelijke omhelzing van een onbekend en wellicht lichtelijk vijandig gestemd organisme is te vergelijken met de wijze waarop dit teugelloos royalisme het organisme van den modernen staat met alle geweld wil omstrengelen met de gebruiken van een vervlogen tijd. . . . Midden onder de séance ratelde woedend de telefoon. De impressario greep den haak en ieder vreesde reeds dat grappenmakers zich een onbe hoorlijke toespeling op het bekende telefoontje met de Santé-gevangenis zouden veroorloven. De impressario wist echter met typisch royalistische telefoon-techniek het toestel tot zwij gen te brengen. Van de verbijsterende requisieten die de heer Léon Daudet met zich medevoert, willen wij er twee op noemen, en wel ten eerste: een geldig paspoort dat, naar hij verklaart, de eigenschappen bezit om hem, op elk oogenblik dat hem zulks believen mocht, als vrij man in Frankrijk toe te laten, en, ten tweede: den gerant van de Action Francsise, die met hem in het gevang heeft gezeten, en weer met hem is vrij gelaten. Deze schildknaap die, mocht ooit de Fransche monarchie hersteld wor den, o.i. ten volle aanspraak kan maken op een warm hoekje in de Koninklijke stallen, is een klassieke Sancho Panza. Zoodra zijn meester begint te spreken, duikt hij in een zee van zaligheid; hij schijnt een bijna lichamelijke voldoening te onder vinden bij het vernemen van diens gemoduleerd stemgeluid, wringt zich behagelijk in fauteuils, knikt telkens van ja, als een zestigjarige maagd die onverhoeds ten huwelijk wordt ge vraagd, wa,ndelt in de voetstappen van zijn meester rnee het vertrek rond en herhaalt half luid telkens het einde van diens zinnen. Nu on dan blijft hij in de rondwandeling voor een aanwezige staan om met een woord of gebaar 's Mees ters laatste beweging te onderstreepen, knijpt dan als een spinnende kater zijn oogjes dicht en maakt, met de duimen in zijn vestgaten, een sprong om den meester weer in te halen. Voor hen, die Daudet zullen hooren bij zijn .stellig hoogst belangrijke letterkundige voordrachten, is boven staand beeld van den politieken Daudet wellicht aardig. Wat wij te genieten kregen was een verbluffende simultaan-séance. Onze volksaard is koel en afwach tend, onze politieke gedachte vast ingesteld op het moderne parlementarisme, en onze luxe is een sausje van pan-europeesch pacifisme met middeleuropeeschen slagroom versierd. In dezen solieden puddingrand sprong Daudet rond als een woedende kever met glanzende vleugels; en elke maal dat hij tegen den hechten wal van onze journalistiek chargeerde, gaf die be leefd mede en drilde weer kalm terug. Ten slotte ontstond er een sfeer van sympathie toen Daudet-de-letfcerkundige in hoogst bewonderende woor den gewaagde van onzen veelbetreurden Byvanck. Maar toen drong de Jazz-muziek van het hotel al in de vergulde antichambre tot het konink rijk binnen en was de bijeenkomst a-fgeloopen. HERSTELT DE/ PLATVOET1 .A.MASSiNG. ; O.Z.VOOR6URGWAL 334. A H.MET BINNENGASTHUIS) MENDELS Kalverstr. 109/111 AMSTERDAM Heteenigst speciaal-huis. Het beste adres in Ne derland voor Béb -jongens- en Meisjes-onder en bovenkleeding. Spoor's Mosterd W. A. Spoor jr., Culemborg: Cliché's Van Leer Amsterdam BADKAMERINRICHTIIIGEN zoowel eenvoudige als betere uitvoering. G. J. DE KONING 6 ZOON Keizersgracht 447, A'dam Tel. 43688. Opgericht Ao. 1730.