DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 15 OCTOBER 1927 ,jChineesche Theater i Xj, " Schets uit de Californische moving picture wereld door Dr. C. SERRURIER Aan het strand Tekst en teekening voor de Groene Amsterdammer", door J. O. Sinia ?1 f Hollywood telde bij haar & Woecoop-gebouwen al -t ' ^^ OOIT heeft het menschdom in "jj de wereldgeschiedenis zóó naar ??d» Waarheid gehongerd. De Weten?chap heeft verklaard: er is een God. En een zoekende, verlangende Wereld toept: hoe kunnen wij Hem vinden? , Het antwoord ligt 2000 jaren achter ons, bij een Man die met een kleine groep havelooze volgelingen, te mid den van afgoderij, wreedheid en on wetendheid verkeerde en ons door «en verheven Offer, door Dood en Opstanding, onze eigen onsterfelijk heid toonde". Dit is niet het begin van een dier traktaatjës die hier in Amerika voortdurend la onze handen 't «f auto gestopt worden, maar de voorMfde (ie vertaling) van het programma , d»t den bezoekers bij de opening van ,, b»t Chtaeesche (ja, lezer: Chineesche) Bioscoop-Theater werd aangeboden. tallooze een zoogen. JBgypttech Theater; thans is Graunaan's Chinese Theatre de nieuwste "attractie. Laat ik er duidehjkheids&tttre bijvoegen, dat het Egyptische «B Chineesche alleen van uiterlrjken 4Mtd te en den stijl betreft waarin de gebouwen zijn opgetrokken en van Wnnen versierd. Het Egyptian Theatre, «u weer overtroffen door de weelde van liet Chtneesche, is op zichzelf al merk waardig genoeg, vooral wanneer men '?avonds, wandelende over den vrooItyken Hollywood Boulevard, met zijn dansende lichtreclames en pralende >L winkels, plotseling daartusschen dat ?l «trenge bouwwerk ziet staan: de " «ware zuilen torschen een breed, laag v'dak en daar bovenop loopt plecht«ttatig af en aan, met zwarten baard en sierlijk golvend gewaad, een Egyp tische wachter. De man verdient er -. oqn acht-uren loon aan, met daar ' maar steeds langzaam en waardig heen en weer te schrijden ! Tegen den '' donkeren sterrenhemel of bij midi f dagvoorstellingen tegen de strak blauwe lucht, maakt hij met zijn kleurig, in wijde plooien neervallend gewaad, werkelijk een goed effect. Op ' het pleintje vóór het theater prijkt op een- podium een schoone, Egyptisch wtgedoschte Israeliete; naast haar gt een foliant opengeslagen en elke bezoeker van het theater, of nieuws'?.* gierige voorbijganger, mag daar zijn ; -naam in schrijven: een voorrecht '\ waarvan ijverig gebruik werd gemaakt. >, De muren die het voorplein omringen i, «UB, versierd met niet onverdienstelijke J Egyptische teekeningen en hierogly'. phen. V v De heer Grauman heeft zijn Chi- i aeesche motie-paleis ? de vijfde '* bioscoop die hij in Los Angeles heeft 1; «ipgericht ??willen inwijden met de Vertooning van een gloednieuwe film l»The King of Kinys", een voor het \ doek bewerkte voorstelling van Jezus' t leven en lijden. Dat dit onderwerp eenigszins zonderling contrasteert met ' de tot in de kleinste bijzonderheden Chineesch gehouden omgeving, schijnt r'hem niet bezwaard te hebben. Men . 4 houdt van onverwachte en origineele combinaties in dit merkwaardige land: profiteerende van het succes dezer rolprent, heeft een Hollywoodsch banketbakker zich gehaast een nieuw i soort roomijs met den naam Koning , der Koningen" te bestempelen en geen sterveling, in het overigens zeer godvruchtig Californië, neemt daar aanstoot aan. Wij Hollanders, in wier leven de bioscoop geen groote plaats inneemt, jv; kunnen t>ns niet voorstellen welk een gebeurtenis een dergelijke première een nieuw stuk, in een nieuw gebouw voor het Amerikaausche publiek is. Natuurlijk was van te voren voor de meest uitgebreide reclame gezorgd. Een pers-première, waarvoor Amerikaansche en buitenlandsche journa listen van heinde en ver waren uitgenoodigd, zoodat de enorme zaal ? bijna geheel gevuld was, ging aan den eigenlijken openingsavond vooraf pnaar op de officieele opening bleef de aan dacht van heel Hollywood al dagen te voren gespannen. Op de hoeken der straten geplaatste zoeklichten wierpen reeds vóór het aanvangsuur hun stralenbundels in alle richtingen ;een woelende menschenmenigte verdrong zich op denboulevard tot zoo dicht mogelijk bij het theater. Daar was de opeenhooping bijkans ondoordringbaar en soms bijna angst wekkend, ware het niet dat de grappen dei' immer vroolijke Californiërs den moed erin hielden. Vóór het gebouw een radio-opstelling waarvan de louds-peakers naar rechts en links de namen verkondigden der sterren" die in hun fraaie auto's kwamen aanrennen om de gebeurtenis door hun tegenwoordig heid nog grooter luister bij te zetten. Wipte een bijzonder beroemd, mooi en elegant sterretje het theater binnen, dan ging onder de toeschouwers een daverend gejuich op, en de politie had de grootste moeite de opdringende, bewonderende menigte in bedwang te houden. Wij stapten uit onze simpele Chevrolet (het bevoorrechte merk van hen die een Ford al te erg vinden) en volgden de stars" op eerbiedigen afstand. Vóór ons verheft zich licht en sierlijk de veelkleurig versierde, in pagode-stijl opgetrokken voorgevel. Maar eerst treden wij in een soort voorhof, dat door een 40-voet hoogen muur omsloten is. Het is beplant met palmen en vele andere exotische ge wassen; aan weerskanten twee monu mentale fonteinen met goudvisschen. In dezen sprookjestuin wandelen eenige rijkgecostumeerde Chmeezen, met lange snorren en puntbaarden zooals wij ze ons van oude prenten herinneren rond en wijzen met koninklijke waardigheid het publiek den weg. Het cement waarmee de voorhof geplaveid is heeft, toen. het nog week was, de voet- en handaf drukken, met begeleidende vriendelijke woorden, opgenomen van eenige der beroemdste sterren. . . . alweer een origineel verzinsel van den onuitputtelijken Sid Grauman. Zoo toont de nu harde steen ons de afdrukken van Mary Pickford's hand en voetje, met, als onderschrift erbij gegraveerd: Greetings to Sid". Fairbanks voegde bij de reproductie zijner voetzolen en handpalmen de woorden: Good luck, Sid". Gloria Swanson liet in. het cement een hart kerven, waarbinnen een pijl wijst naar de bekentenis: Love always to Sid". Tegen den voorgevel van het gebouw kronkelt een groote, in steen gehouwen drakenfiguur, waarop een verborgen lamp een griezelig rooden schijn werpt. Daarvóór troont een door gouden vlammen omgeven dofzilveren beeldje, dat het genie der dicht- en tooneelkunst symboliseeren moet. Treden wij het theater binnen, dan zien wij in de hall en de aangren zende vestibules n warreling van zilver, goud en rood, tot onze oogen er van knipperen. En in de zaal zelf een nog kostbaarder herhaling van Tot mijne meest geliefde uitstapjes in Indw behoorde altijd een tocht naar het strand. Niet het slijkerige, met mangroven en andere, het zilte nat brekende, ge wassen begroeide strand, dat, hoe interessant ook in vele opzichten, mij om tal van redenen slechts matig kon bekoren, maar het, laat ik het maar noemen, echte strand, met zijn blinkend wit zand en zijn wonderlijke schelpen, waar witgekuifde rollers hun donderend lied zingen en slanke klapperboomen statig heen en weer wiegen. Uren vaak heb ik er doorgebracht en genoten, niet het minst van de vele merkwaar digheden, welke zoo'n tropisch strand altijd te aanschouwen geeft. kleurencombinaties en rijk versierde paneelen, waarin altijd weer het Chi neesche steenrood den hoofdtoon heeft. De muren zijn van roode baksteen, beschilderd met fantastische vogels en gewassen, in mat zilver. Aan de met zilveren draken en gouden medaillons getooide zoldering hangt, als een lichtend kleinood, een reusachtige, gele lampion-vormige lantaren waaruit het licht in verblindende straling neerstroomt. De in halve cirkels opgestelde, eindelooze reeksen steenroode fau teuils, waarvan de ruggen met bloemschilderingen versierd zijn, bieden plaats voor 2200 toeschouwers. Het met Chineesch lakwerk bedekte electrische orgel, indrukwekkend van af meting, beslaat links en rechts een gedeelte der zijwanden. Aan weers zijden van het tooneel twee gouden pagoden. Het brandscherm imiteert kunstig de gelakte deuren van een Chineesch kabinet .Want de Amerikaan is dol op imitatie: een scherm moet op een kastdeur, een kastdeur op een scherm gelijken, tegels moeten er uitzien als leer en leer als tegels, ijzer als hout, hout als ijzer. Oogen schijnlijk machtige, steenen zuilen zijn vaak samengesteld uit kippengaas met opvulsel en het marmer blijkt papier of louter verf. . . . Hier en daar, in zaal en vestibules, op sym metrisch berekende afstanden staan, als levende poppetjes, in zwaar Chi neesch brocaat gekleede, geverfde vrouwtjes, elk in een kring van licht. dien een onzichtbare lamp rondom hun kleine voeten toovert. Onbewegelijk staan ze in hun stijve zijden gewaden: alleen de behaagziek glinsterende oogjes toonen ons dat zij leven. Ook die Chineesche vrouwtjes zijn imitatie: Amerikaansche meisjes in Oosterschen tooi. Terwijl de zaal zich vult tot geen plaats onbezet blijft, gaat langzaam het brandscherm in de hoogte en daar achter ontplooit /iel i een kostbaar zijden, met teere bambous beschilderd gordijn. De eigenlijke kleui' ervan is riiet vast te stellen: het wordt kunstmatig verlicht in groen, paars, fel rood, goud of zilverblauw, in voortdurende afwisseling. Rechts, op zij van het tooneel, klinkt plotseling harprnuziek op. Een rij dames in witmet-zilver gewaden (imitatie-engelen) grijpen in haar decoratieve instru menten en met een smeltend Stille Nacht, heilige Nacht" wordt de pre mière van het Chineesche Theater ingeluid. Als deze muziek, na nog eenige wijsjes -ten gehoore gebracht te hebben, zwijgt, begint het groote orkest aan den voet van het tooneel, met begeleiding van het orgel, zijn repertoire af te spelen en volgt met toepasselijke symphonieën de nu aan vangende voorstellingen op het too neel en daarna op het doek. Zooals het de gewoonte is in de groote Amerikaansche bioscopen, be gint de avond met een reeks pro logen", d.z. revue-achtige vertoon ngen die eenigszins betrekking hebben op hetgeen vervolgens op het doek wordt voorgesteld. Een met iinitatieChineesche letters bedrukt, afzonder lijk programma had het ons al aan gekondigd: men vergastte ons eerst op een aantal gezongen of gedanste tooneeltjes, die ten doel hadden; de atmosfeer voor het eigenlijke stuk bij voorbaat te scheppen. Zoo zagen wij een Oostersche volksmenigte in gebed verzonken,; religieuse dansen en een Oosterschen slavendsris (én Ver zilverde neger sprong lenig als een elastiek over het tooneel; het verband met The King of Kings" ontgiQg mij hier geheel); we hoorden- en zagen een koor van Israëlitische hoogepriesters en een kleinen jongen, niet een hel deren sopraan, diéeen -loflied op Jeruzalem zong en nog vele dingen meer.. Hierop volgde een serie tabteautc vivaids aan de Bijbelsche geschiedenis ontleend: Jozef en -zijn, broedei's, Daniel inde leeuwenkuil, De Ster van Bethlehem, De "Vlucht naar 'Egypte enz. ?..':' Toen dit alles afgoloopen .-was, begon eindelijk de fihn-y.ertóoning. Ik zal niet in vele bijzonderheden van'het stuk treden, dat zekev .binnenkort ook in Holland te zien zal zijn-'en stellig . mooie tafereelen-, bevat. Dit laatste is trouwens ;te verwachten van een film.wier-samenstelling onge veer-2.000.000 dollar heeft gekost., Het leven van Jezus ?! Menig-getrouw bioscoop-bezoeker zal 'wellicht opzien tegeri zulk een ernstig onderwerp. Inplaats van te kunnen popelen bij stukken als ',,De beroofde Moeder"', ???(Zie.piag.'20). i