De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1927 15 oktober pagina 20

15 oktober 1927 – pagina 20

Dit is een ingescande tekst.

20 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 15 OCTOBER 1927 No. 2628 i U"' HET CHINEESCHE THEATER (Vervolg van pag. 19). Roode Hartstocht", De Vloek van ,den Medeminnaar" enz., een heelen Avond te turen op de lang niet altijd dramatische tafereelen uit het leven i van Jezus En toch moeten de bioscoopdirecties 't hebben" van die 'getrouwe bezoekers, van het groote .publiek, dat nu eenmaal liever ver. maakt en geboeid dan gesticht wil ; worden. Dit heeft de samenstelster i van het stuk het is een Trouw begrepen en er wijselijk voor gezorgd dat er voor elk wat wils te kijken valt. Zij heeft bijv. de handigheid gehad ons de boetende Magdalena flink aan den gang te toonen vóór haar bekeering. We zien haar, be' tooverehd en zér luchtig gekleed, om ringd door een menigte ongure aanbidders, of ia een romantisch landschap voortjagende in een door zebra's ge trokken wagen. En heel piquant be dacht ook is de liefdesgeschiedenis tusschen deze zelfde schoone boetelinge en Judas, die de'schrijfster er bq heeft gefantaseerd. Zoo kan ieder iets van zijn gading vinden in die voorstelling, mits hij wete te geven n te nemen en het Mensch argere dich nicht getrouw in acht neemt. De geloovige zal dan met ontroering de aan het N. Testa ment ontleende en vol stemming weer gegeven tafereelen aanschouwen, de kunstzinnige . zal ? -genieten van de schoonheid m de ' vete-tooneelen die Zich als levend geworden- schilderijen Voor onze oogen: ontrollen, de his toricus zal de wijze waarop de geschied kundige gegevens verwerkt zijn op prijs stellen en , Jan. Alleman het ,;costuum" van Magdalena (vóór haar 'bekeering) en de zebra's. En stellig *al iedereen die nog maar een greintje kinderlijkheid -bewaard heeft-, gerild ea gebeefd hebben (een genoegen op Zichzelf) bij de bliksemschichten, zóó getrouwelijk op het doek nagebootst, tfat onze eogeni er door' verblind \ werden en bij het donderend geweld dat het orgel maakfe, toen, na den Kruisdood, de tempelvoorhang aan flarden sloeg en de aarde openscheurde. - Aan het-einde dezer première had, als gewoonlijk bij zulke gelegenheden, de presentation of the east en van de aanwezige stars plaats. De personen die in het sfcuk zijn opgetreden en de bij die eerste -vertoOning tegenwoordige andere sterren, werden achtereenvol gens ten tooneele geroepen en met een huldigend of grappig woord voorgesteld aan het publiek, dat hen dan met luid ruchtig applaus begroette. Vlug be klimmen zij hefe; podium, de vrouw tjes elegant coquet in fraaie shawls of avondmantels gewikkeld, de man nen vrijmoedig, of--'met hun figuur ? verlegen, al naar hun. aard: een bui ging, een glimlach, eea geestig woord en zij Verdwijnen weer-haastig van het tooneel om plaats te maken, voor hun Opvolgers. Buiten weer hetzelfde gedrang, dezelfde menschenzee die al die uren geduldig wachtte tot het eind der lange voorstelling, in de hoop een glimp je op te vangen va^i 4e in hun auto's wegsnellende sterre». de afgoden der Amerikanen. * En zoo was dan hefc glansrijke Chinese Theatre glansrijk ingewijd. Ik heb verteld van de kleurenweelde eu de kostbare inrichting van het gebouw, maar is het werkelijk mooi te noemen ? Ik meen hierop niet een hartgrondig heen te mogen antwoorden. Vooral van buiten maakt het, niettegen staande de enorme kosten die er aari besteed zijn, een indruk van lap- en knutselwerk, alsof het maar even was neergezet voor een tentoonstelling. De osterache stijl, toegepast op zulk een moderne en zuiver West-ersche RIJM.KRONYCK Sky-writing De hemelsche reclamevlakte door MELIS STOKE De aardeHhangt vol met gekleurde biljetten, (jeen schutting is kaal en geen muur onbesmeerd. In treinen en trams zie je schreeuwrige leuzen. Op den top van. een berg wordt in letters als reuzen iets van zeep, chocolade of pudding beweerd... . Ze roepen den lof van verduurzaamde groenten, kunstmatige boter en vruchten in glas. In Schouwburgprogramma's ('t genot van de pauze) bevelen gemeentebedrijven (?vertrouw ze want 't gaat om Uw centen l U koken op gas.... En toen er geen huisje meer was te beplakken, geen muur of programma, geen schutting of trein, geen alp en geen postkar, geen gletscher of gevel, bevond men voor nóg meer reclame, met wrevel, de aarde, vol koop- en vé.rkooplust, te klein.... Toen sloeg men de blikken vertwijfeld naar boven, en zag daar, nog maagdlijk van prenten en schrift. den hemel. ... de wijde. . .. de wijdsch-onbeplakte. . de immer-vacante en lokkende vlakte, object voor den waren-verkoopenden drift. . . . De mensch naar hij snoeft heeft het luchtruim veroverd. . maar maakt tegelijk van de aarde een hel.. . . De dichters-reclame stijgt op naar de wolken om den roem van parfum en tabak te vertolken, in den vorm van een dwingend reclame-bevel. . . . Waar moet, ik mij bergen.. 'i Waar kan ik nog wijlen, dan in mijn gesloten en veilige huis. . . . ? Straks schreeuwen 't plaveisel, hei zwerk en de muren: ,, Drinkt Ranja C.IV en Cohen's Confitnrcn", Electrische Ontharing" en ..Stemt op Jan Duys"... Waar moei ik nog kijken om niet te ontmoeten den lof van iets eetbaars of voor-mijn-toilet. . . . ? ....nu de menschen mijn hemel, waarop ik mocht turen, voor geschreeuw en profijt en misleiding verhuren... . .... Zelfs op Petrus z'n poort zoo'n perfide biljet...Ml TELEFOONTJE door CEL 2 inrichting als een bioscoop, doet meer Ohineezerig dan Ohineesch aan. Het Egyptische theater, eveneens door Grauman opgericht, is soberder van kleur en lijnen en heeft daardoor meer werkelijke bekoring, maar weggedoken als het staat achter in een te nauwe doorgang, omgeven door geheel uit den toori vallende winkeltjes en kermis-achtige reclame, kan men er eigenlijk ook niet anders dan schouder ophalend naar staren. Toen ik op een avond dwaalde door de Mexicaansche wijk. het vroegere centrum van. Los Angeles, waar do lommerrijke pluzu nog herinnert aan die eerste Spanjaarden, die iri 1781 de stad gesticht hebben, kwam ik; plotseling te staan in de kloostergang naast het oude Hpaansche kerkje. De mis was juist afgeloopen, de kerk gangers stroomden naar buiten, op het pleintje dat door die kloostergang omsloten wordt. In groepjes bleven zij staan onder de palmen en den knoestigen plataan, die y.i.jri takken wijd boven hen uitspreidde, liet waren uitsluitend Mexicanen, dus Spanjaarden van afkomst: de mannen niet hun schilderachtige breedgerande puiithoeden boven de bruine gezichten, de oude vrouwen het hoofd gewikkeld in zwarte doeken, de jongere pronkend niet haar donkere vlechten of kleurige mutsjes; daartusschen krioelden de koffie-kleurige kindertjes met git zwarte haren en oogen. Uit de verte klonk muziek: koorknapen oefenden zich voor den volgenden Zondag. Lang bleef ik staan om maar steeds te kijken naar dat afgelegen pleintje niet de groepen wandelende en pra tende Zuiderlingen. Het was alles heel armoedig en eenvoudig, maar het had kleur en stijl en het was echt. Het deed me herademen na het aanschouwen van al die imitaties. Menschen en omgeving hoorden bij elkaar, ge bonden door verleden en traditie en deze innerlijke, harmonische schoon heid kunnen de bioscoop-directies niet koopen rnet al hun klinkende dollars; zij blijven gedoemd tot navolging: op z'n Chineesch, op z'n Egyptisch. INHOUD: 1. Prof. Dr. G. W. Kernkamp, De door luchtige school. 2, Prof. Dr. H. Brugmans, De Universiteit van Amsterdam H. Middendorp, Boek bespreking. 3. Joh. Braakensiek, De burgeroorlog in China?J. J. Bekiar, Nationaal inkomen. 4. J. Oderwald, De schoonheid vanhet schip. 5. A. Plasschaert, Schilderkunst - De FrancoAmerikaaneche tariefjazz. 6. Annie Salomons, Bijkomstigheden. 7. Dr. Jac. P. Thijsse, Uit de Natuur. H. Scholte, Comoedia. 9. Red. Elis M. Rogge, Voor vrouwen. 10. Prof.Dr. J. Prinsen J.Lzn., Boekbespreking. II. W. van Itallie?v. Embden, Prof. Dr. Otto Lanz, met teek. door B. v. Vlijmen. 10. Top Naeff, Dramatische Kroniek. 13. Cornelis Veth, Weleer en Nou C. van Wessem, Muziek. 15. Jhr. Mr. H. Smissaert, Op den Econ. Uitkijk C. K., Beursspiegel. 16. C. A. Klaasse, De Pruissische dollar emissie. 17. Alida's Craqaante Croquetjes Charivarius, Charivaria Kladschrifl v. Jantje. 18. J. D. White, Achter de schermen der radio. 19. Dr. C. Serrurier, Het Chineesche theater J. G. Sinia, Aan het strand. 20. Cel 2, Telefoontje Melis Stoke, Rijm. Omslag: Spelproblemen. Bijvoegsel: Joh. Braakensiek, Het feest der Amsterd. Universiteit. Spreek ik met huis van den predikant-brandwacht? Er is toch geen brand, hoop ik? O, is u daar zelf, dominé? Een vreemde kwestie, wat? Dat ze u tot brandwacht ge promoveerd hebben ! Hoewel, als men de zaak goed beschouwt.... Ik wou zeggen dat er tusschen beide bedieningen toch wel eenige overeenkomst bestaat. Ligt anders nog al voor de hand, brandwacht ! Als er iri een menschenziel een binnenbrandje ontstaat of een zware uitslaande wie roept men dan te hulp? Precies. En als bij uw naasten buur het vet in de pan slaat, wie haalt men dan? Ziet u wel, dat ik gelijk had. En hoe bluscht u een brand naar de ziele? Door de sluizen van uw wel sprekendheid open te zetten. En hoe bluscht u straks het schoorsteen brandje bij den boer aan den overkant bij u ? Door de spuit open te draaien. Ziet u veel verschil? Dat is juist. Een geestelijke is vrijgesteld van den werkelijken mili tairen dienst maar is dat billijk? Mag men een geestelijke berooven van het Voorrecht voor zijn vaderland te sneuvelen in de ure des ge vaars en waar zouden uw talenten als brand wacht beter tot hun recht komen dan in den oorlog waai' alles wat zt voor de voeten komt. meestal in vlammen opgaat? Dus eigenlijk komt u niet aan de pomp te staan maar is uw functie die van ..brandschreeuwer" Maar wie is .daar in uw dorp nu beter voor geschikt dan u? Wie heeft er zooveel geluid als u? Wiens ambt is het de menschen wakker te maken als er gevaar dreigt, zij het dan Zondags op den kansel voor de ziel en het gemoed en in de week voor geld en goed? Maar wat. een prachtige oefening voor de stem. dominé! Er wordt tegenwoordig nog al eens geklaagd dat bij de meeste predikanten de stem zoo zwak is dat het aantal slapers onder de godsdienstoefening zienderoogen en hoorenderooren toe neemt en nu zou men zoo'n oefening voor de stem in de open lucht nog wel en onder alle weersgesteldheden, on mogelijk willen maken? Kent u de oud-Hollandsche uitdrukking niet: hij heeft een stem om er ,,brand" mee te roepen? en van hoeveel domino's kan men dit zeggen? En dan, dominé, de brandpremie is in deze dagen toch ook niet om af te poetsen. Ik las nog niet zoo heel lang geleden van een dominédie. als hij uit wou gaan, van zijn buurman een bovenbroek moest leenen en aangezien de brandpremie varieert van een kwartje tot een rijksdaalder.... Gauw maar, dominé! Gauw ! En vergeet uw helm niet ! (lauw ! . . .. TYP.: AMST. BOEK- EN STEENDRUK.KERIJ, V/H ELLERMAN, HARMS & CO.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl