«..-l' tó-*: V-:ï' J-' Hetfstvacaetie door Dr. JAC. P. THIJSSE "p R zijn drie gebeurtenissen, die de vierde week van October ma ken tot een der belangrijkste perioden Y»n het jaar: het vallen der bladeren, de groei der paddestoelen, de herfsttrek der vogels. Natuurlijk zijn deze gebeurtenissen niet beperkt tot die eene week, merkwaardig genoeg be ginnen ze alle drie reeds merkbaar in Juni. Doch omstreeks 23 October hereiken zij hun hoogste intensiteit en dat is ook een der redenen, waarom ik een ijverig voorstander ben van een herfstvakantie, al duurt die maar vijf dagen. Wanneer de vacantie wordt ingesteld niet op grond van ontoelaatbare vermoeienis-verschijn selen, maar om de grootschheid en heerlijkheid van den herfst op zijn best, dan kan dat niet anders dan een uitmuntenden invloed hebben op de ontwikkeling van jeugd en volk. De exodus der Amsterdammers in den tijd van den bloei van tulpen en hyacinthen geeft ons een zeer bemoedigend voorbeeld van een massaal contact van stad en natuur en evengoed als naar de tulpen kunnen zij uittrekken naar de gelende berken, de koperroode beuken, naar de aardsterren in het dennenbosch. En onderwijl kunnen zij het treffen, dat zij stroomen van kraaien langs den hemel zien snellen, of vlucht bij vlucht van vinken, lijsters, leeuweriken, spreeuwen zien voortsnellen langs de boschjes. Ze zullen wel veel paddestoelen meene men en vertrappen misschien, maar dat is nu juist een van de dingen, die niet deren. Het eigenlijk paddestoellichaam zit onaantastbaar in den grond of in het hout en de vertrapte of weggeworpen paddestoel rijpt meestal even goed nog zijn sporen. Als het lij den kan gaan we een paar dagen logeeren of kampeeren langs den duinkant of op de Noordzeeeilanden of in den Gelderschen Achter hoek en in Zuid-Limburg. De lange donkere avonden zijn geen bezwaar, eigenlijk hoe donkerder hoe beter, de maan in zijn laatste kwartier, de lucht bewolkt en liefst windstil. Je hebt alle kans dat dit zoo uitvalt omstreeks 23 October. Dan is het een lust om te kuieren langs den duinrand en in de lucht, niet hoog, de geluiden-te hooren van de trekken de vogels, den weibekenden roep van de koperwieken, het fijnere geluid van de zanglijster, een korte malsche kreet van een leeuwerik, fijn getjingel van moeilijk te bepalen kleine zang vogeltjes, de schreeuw van een snip of een scholekster en allerlei vreemd gerucht, dat zelfs de kenners doet vertwijfelen. Op Terschelling, Ameland of Schouwen bij de vuurtorens, maar vooral bij den Brandaris op Terschelling, kunnen wij den nachtelijken trek in volle grootschheid be seffen, wanneer de honderden vogels krijschend rondvliegen met de draai ende lichtspaken, die van den toren Abonneert U op De Groene Amster dammer, Weekblad voor Nederland uitstralen. Misschien ook kunnen we er de nieuwe maatregelen bewonderen, die daar om de veiligheid der vogels worden genomen: krachtige lampen, die den toren zelf beschijnen en hem zoo voor de vogels maken tot een duidelijk, vast staand voorwerp, dat zij kunnen aanschouwen en ontwijken. Doch ook overdag is er van den grooten vogeltrek genoeg te zien. Ik sprak reeds van de kraaienzwermen. Die zien wij het meest hier tusschen acht uur en twaalf uur in den voormiddag. Het zijn gemengde troepen van bonte kraaien, roeken en kauwtjes en die kauwtjes maken zoo'n misbaar dat de troep eigenlijk nooit ongemerkt kan voorbijgaan. Zelden telt een enkele troep meer dan een paar honderd vogels, maar hij wordt dadelijk gevolgd door een nieuwe bende. Wanneer ge een gtmstigen dag treft, dan kunt ge in een paar uur tijd tienduizenden van die zwarte vogels voorbij zien trekken. Bij mooi weer vliegen ze heel rustig en ze geven den indruk van zelf het grootste genot te hebben van dit reizen en trekken. Misschien krijgen we voor afwisseling nog een mooien breeden troep van kieviten te zien, of zelfs de eerste benden van grauwe ganzen. En tusschen deze groote benden sprankelt het telkens van troepjes van klein gevogelte; vinken, meezen, ringmusschen, gewone musschen, zanglijsters, koperwieken, kramsvogels, leeuweriken, piepers, soms overvloedig, soms schaarsch en sporadisch, altijd aangenaam. Als ik de kramsvogels en groote lijsters op zijn mooist wil zien, dan maak ik er nog eens nachtwerk van. Dat wil zeggen, ik zorg, dat ik een uur voor zonsopgang in het duin ben, waar de kardinaalsmutstwijgen door buigen onder de prachtige roode vruchten. Er is altijd wel een hoekje te vinden, waar je onopgemerkt kunt blijven. Dan hoor je soms tsjak, i;sjak" en trèrrr" en opeens zitten de kardinaalsmutsjes vol met prachtige vogels, die fel aan de vrachtjes rukken. Vooral die kramsvogels zijn prachtig, veel en veel mooier dan het opgezette beest in het museum of het mooiste plaatje van Thorburn. Op Texel lukte zoo'n morgenexpeditie altijd eerder dan hier in Kennemerland, want daar waren maar weinig bosch jes met besheesters en die hadden daar alle hun vaste klanten, de nachte lijke reizigers, die hongerig aanvallen op hun ontbijt. fc Wanneer, eenmaal de duinen van de Amsterdamsche Waterleiding flink en doelmatig beboscht zijn, niet met het doel om het duin vast te leggen, of om een productief houtbedrijf te stichten, maar met den opzet om voor de millioenen bevolking van de hoofdstad en haar satellietoorden (ik bedoel Haarlem en de Zaanstreek) een waardig natuurpark te scheppen, dan zullen de brave Amsterdammers met nog meer kans op succes dan nu, in de vierde week van October daar kunnen gaan kijken naar de trekkende kraaien, het bont beweeg van de kleine trekvogels, de kleurenpracht van het nieuwe duinwoud. Dan krijgen de jonge lui herfstvakantie cm ze bijtijds opmerkzaam te maken op dit hoog genot en op het eerbied wekkend verschijnsel van den vogeltrek, nog onbegrepen. Hier is de Kachel!!! een vulkachel,U kent toch het nieuwe systeem CENTRALE VERWARMING. Zoo niet, vraagt nog heden onze brochure: IN DEN WINTER.... DE ZOMER IN UW HUIS Tel. 11966 18970 HERINGA & WUTHRICH, HAARLEM. Voor den Haag: C. OLDENBURO Jr., Rijswijk. Tel. Den Haag 1 Veor 't Gooi: W. SEIBERT, Oranjelaan 3 A, Bussura. Tel. 1516. WONDER DAT \ D/RECT SLAAPT OP VI-SPR/NG MATRAS ? Alles overwogen, is het geen wonder dat diegenen die een Vi-Spring Bovenmatras bezitten, altijd genieten van nachten vol heerlijke rust. Stelt U zichzelf voor het verrukkelijke comfort van te rusten op een matras welke zoo zacht is en zoo heerlijk souple als maar eenigszins mogelijk is om te maken. Meer dan 1000 van de fijnste springveertjes welke voor stoffeering worden gebruikt, maken de Vi-Spring. Elk van deze springveertjes heeft een werkelijke sympathie jegens vermoeiden elk speelt zijn rol om den vermoeiden slaper in een gezonden en verkwikkenden slaap te sussen. Het zijn duizend medewerkers voor comfort zachtjes wiegende, doch tevens verzekerende die juiste lichamelijke ondersteuning, welke de uren van rust maken tot uren van herstellende gezondheid. Geen wonder, dat men direct in slaap valt op een ViSpring Matras, want wie kan grooter mogelijkheid scheppen, voor een nacht van gezonde weldoende rust. De Vi-Spring" is een bovenmatras, welke gebruikt wordt op een Vito", Springbak, Ketting-of geweven staaldraadmatras of op elke gebruikelijke ondermatras. Haar constructie is gepatenteerd en aan staande koopers worden gevrijwaard van het betrekken van minder waardige namaaksels, door er SPECIAAL op te letten, dat de matras ons etiket draagt, waarop de gedeponeerde naam Vi-Spring" als Handelsmerk. Vraagt een eerste klas Bedden- of Meubelzaak U een Vi-Spring" matras te toonen. Een geïllustreerde catalogus wordt U op aan vrage gaarne toegezonden. Geniraal-Ageit TOOI Holland: B. M. L. A, WILLEMSE, ALB. THIIHSTEAAT 32, AMSTERDAM, Teler. NO. 29432. Benige Fabrikanten: THE MARSHALL PATENT MATTRESS Co. Ltd. 15, Vi-Spring Works, Victoria Road, Willesden Junction, London N.W. 10. Vi-Spring Matrassen zijn te bezichtigen en tevens verkrijgbaar bij de firma KOLDEWEY & CORBIÈRE Leidschestraat 30 Amsterdam» Een nieuw boek van ANNIE SALOMONS BALLINGEN DOOR Annie Salomons Ingenaaid f 2*50 Gebonden £ 3.25 VAN HOLKEMA & WARENDORF'S Uitg.-Mij. Amsterdam