Historisch Archief 1877-1940
AMSTERDAMMER VAR 5 NOVEMBER 1927
NIEUWE UITGAVE
"?f
15
Vertalingen
Bernard Show: De
vuiatveehter. Vort. v. P.
Roeefcin. Amsterdam g. j.
Schetten» en GiUay.
een vermakelijke inleiding, die
"Ongetwijfeld voor de kennis van
ontwikkelingsgang van
beteeis, vertelt de schrijver van de
* lotgevallen zijner jeugdromans, waar
toe ook. Cashel Byron's Profession
befü" boort. Het boek is van 1882. Het wou
in 't eerst niet goed met die boeken;
gelukkig maar, zegt Shaw nu. Telkens
« «b ik aan Cashel Byroris Profession
J?-"? terugdenk, bekruipt mij nog altijd een
f huivering bij de gedachte,
ternauweri; aood ontsnapt te zijn aan het gevaar,
reeds op zes-en-twintig-jarigen leeftijd
iaën beroemd romanschrijver te zijn
Een ondernemende uitgever
voor mij zeker mijn ondergang
- beteekend hebben".
?' Shmr -.mag sollen met zijn
jeugd?werk ? hij doet het met alles en
Iedereen, zichzelf niet uitgezonderd,
* «tt in d»t laatste ligt voor een niet
deel zijn satyrieke kracht
roman ia zeer onderhoudend en
Cashel Byron, jongen van
"" Ifoede familie, van school weggeloopen
v in Australiëbokser geworden,
: .;l*rejigt de Londensche kringen in
beL'rroering met zijn vuisten en met zijn
k- r«[lond. Want Cashel is niet alleen een
bokser, luj weet zijn beroep
'«jok welsprekend tegen de
vooroordeelen van de algemeene opinie te
BBBNABD SHAW ALS
JONGLEUR
TeeJceninff van Bernard Partridge
r
R
? rx
lverdedigen, zoo zelfs, dat hij de felste
tegenstanders van de bokssport be
keerd zou hebben, als de auteur niet
Op het juiste oogenblik naar zijn
\-gewoonte, want hierin is de jonge
? Shaw al gelijk aan den ouderen
* «en dompertje op de geestdrift van
den lezer kwam zetten. Het boek is
* rijk aan dramatische momenten, die
"den tooneelschrijver van later al
aan- kondigen.
T De heer Baeskin, die de laatste
jaren weinig van zich laat hooren,
, vertaalde den roman in uitnemend
' Nederlandsen.
' _ ' ' HEBMAN MIDDENDORP
Fransch
Gilbert Mauge, Fonctlon deX.
Les Cahiers nouveaux," Pa
rijs, Kra.
Of zij reizen, beminnen, lezen, deze
r jonge man en dit meisje, levend in de
' overwoekering der beschaving en
zoekend naar den oorsprong: altijd
blijven ze functie van X, afhankelijke,
veranderlijke grootheden.... X is
onkenbaar maar ook onvergetelijk.
Ben kleine, wel geschreven fantazie
die het tekort van alle leven als met
zacht gesproken woorden in 't voor
bijgaan aanwijst.
AndréBeucler, Entree du
désordre. Les Cahiers duMois,"
Parijs, Emile-Paul, 6 fr.
Een droom, een hallucinatie. Hij die
ha kalmte leefde, zich verheugend in
het cijfer van zijn renten, in zijn toilet
artikelen en zijn verfijnd-gemeubelden
geest, ontvangt bezoek van een stillen
man uit de Stad. En het tumult treedt
'bij hem binnen, het auto- en het cine
ma-leven. ... Twee psychologische
realiteiten tegenover elkaar. De taal
is die van een verteller, ze heeft de
allure .van een trein die ons meetrekt
door velden, over wissels en langs
stadjes, en geen uitputting kent.
Les Cahiers du Mois" Les
Cahiers nouveaux": kleine keurige
deeltjes die reeksen vormen. Die van
de maand" worden geredigeerd door
de jonge gebroeders Berge. Eén hunner
nummers was het bekende Cinéma.
Elk deeltje bevat behalve den hoofd
tekst een cahier de la rédaction" en
korte recensies. Frisch en smaakvol.
Maurice Barrès, Le Mystère
en pleine lumière, Parijs. Pion,
12 fr.
Dat hij ha deze verhalen en medita
ties nog steeds de ontroering prijst als
hoogste levenswaarde, de intuïtie ver
heft boven het verstand, het levend
gevoel een dialoog laat houden met de
traditie, bewijst de eenheid van dit
menschenleven. -Dat de oude
Chineesche aanvoerder Phing in La
musique de perdition zich melodieën laat
voorspelen, die hem door haar ver
helderende melancholie achtereenvol
gens de schoonheid van zelfonderzoek,
van actie en van communie met het
bovenaardsche doen herdenken, be
wijst dat Barrès, eindelijk en tot zijn
verlichting van een groot deel zijner
politieke actie bevrijd, in zijn laatste
levensjaren tot zichzelf is ingekeerd,
tot zichzelf teruggekeerd is zooals
trouwens uit Un jardin sur l'Oronte
ook al gebleken was.
En zijn taal behield tot het laatst
haar magisch vermogen.
JOH. TIELROOY
Verzen
Brekende Wolken, door Jan
J. Zeldenthuis bij J.
Emmering. 1927, Am
sterdam.
Jan J. Zeldenthuis is een zooge
naamd natuurpoeet, d.w.z. dat het
meerendeel zijner gevoelens de natuur
tot object hebben. Nu dienen wij bij
de juiste beoordeeling van eene derge
lijke innerlijke constellatie en hare
dichterlijke gevolgen te bedenken, dat
de zee in werkelijkheid niet meer is
dan eene groote hoeveelheid water,
een bosch een massa dicht op elkaar
groeiende boomen, regen verdichte
waterdamp neervallende in al of niet
groote druppels. Eerst dan krijgen die
natuurverschijnselen in het leven der
menschen grootere beteekenis dan
practisch nut of hinder, indien zij
gezien worden als symbool van inner
lijke verhoudingen of gevoelens. Zonder
verder bewijs kunnen wij wel aan
nemen, dat voor ieder mensch de
natuur min of meer als symbool van
eigen innerlijk optreedt. Zelfs het
primitiefste gemoed toch kan. een
onweer zien als eene overweldigen
de krachtsuitdrukking, daartegenover
eigen onmacht voelen, deze verbreeden
DE BEST SELLER" EN
DE SCHRIJVER
over het geheele leven, behoefte aan
steun voelen, op welk moment het
voorstellingsvermogen van den be
trokkene reeds met een Godsbeeld
bevrucht is. Ieder zal echter inzien,
dat er een gebrek aan zelfkennis, een
gemis aan zin voor eigen innerlijke
werkelijkheid noodig is om zoo de
natuur telkens en tot in bijzonder
heden als symbool van eigen gemoed
te laten optreden, dat zoo iemand
zelden bij zich zelf thuis is. Door
gaans valt zoo'n periode bij een
groeiend gemoed dan ook tusschen
het 16e en 20ste jaar, op welke leeftijd
de meeste dichters natuurverzen ge
maakt hebben. Indien nu iemand zijn
gemoed bijna uitsluitend ziet via
natuursymbolen, dan kunnen wij be
sluiten dat zoo iemand een uiterst
naïeve ziel is in de beste beteekenis
van het woord, zeer weinig zelfkennis
bezit en in het beste geval als een
zingend kind onbezorgd door het
leven trekt. Zoo is Jan J. Zeldenthuis,
voor wiens gemoed de natuur zoo'n
groote beteekenis heeft, dat hij zelfs
de vrouw niet anders zien kan dan
als eene bloem. Als een groote jongen,
soms uitbundig blij, soms verdrietig
huilend zingt hij zijne verzen, die alle
goede en slechte hoedanigheden van
hun soort vertoonen. De natuur is
toch van te geringe differentiatie om
geheel en al en tot in de kleinste bij
zonderheden als symbool te dienen
van een menschelijk gemoed. Her
halingen geven eene routine, die het
zingen te gemakkelijk maakt, banali
teiten verminderen de waarde van
een goed ingezet vers. Een löjarig
gemoed,zelfs al bestaat het omhullende
lichaam 38 jaar, neemt leed en wan
hoop niet in ernst. De gedichten, die
deze gevoelens uitzingen zijn dan ook
inhoudloos en dood. Daartegenover
staan de blije of verdrietige, wee
moedige liedjes over De Wilg, De
Sneeuw en tallooze anderen, die eene
in dezen tijd zeer zeldzame dichteraard
bewijzen en waarvan het onderstaande
moge getuigen.
Zoo stil in den nac.ht
Valt buiten de sneeuw
Zoo zacht als de vacht
Van zwevende meeuw.
Ik sta en ik kijk
Zoo deed ik als kind
Het kozijn wordt een dijk
Hoog tegen den wind.
Ik hoor een geluid
Nu komen van ver
En tegen mijn ruit
Verschemert een ster.
A. DEPRESNE
Boeken van Avontuur
T. E. Lawrence, Arabiëin op
stand. Geautoriseerde bewer
king van Jhr. R. H. G.
Nahuijs. 's-Gravenhage, H. P.
Leopold's Uitgevers Mij.
Dit boek (dat in den oorspronkelijken
Engelschen titel: Revolt in the Desert
heet, en in die uitgave in Engeland en
Amerika een grooten lezerskring heeft
gevonden) bevat de geschiedenis van
den Arabischen Opstand (1916?1918)
en het persoonlijk aandeel van den
schrijver daaraan. Het Bngelsche
legerbestuur zond hem als jong officier
naar Arabië, om de Arabieren met
raad en daad bij te staan. Hij kwijt
zich terdege van zijn taak, sluit vriend
schap met den Arabischen vorst Peisol,
en het gelukt hem, met diens samen
werking, den opstand volkomen te doen
slagen. Na een tweejarig verblijf op
het terrein van den strijd komt hij
tenslotte als overwinnaar te
Damaskus, waar men hem als een vorst be
handelt.
Het werk heeft ongetwijfeld waarde
als historisch document. Een goed
geschreven of spannend reis- en
avonturenboek, zooals Leopold's Uitgevers
Mij. ons die gaf met haar uitgaven:
Louis Couperus, Oostwaarts, Frank
Hurley, Parelvisschers en Papoeas,
van Rossem, Vijf Werelddeelen, is
het helaas niet. Voor het meerendeel
zijn het droog opgesomde verhalen van
gevechten en woestijnritten, waarin
elk mild gevoel ontbreekt. Kol. Law
rence, die deze pagina's benut om eigen
kwaliteiten in 't bijzonder naar voren
te brengen (hoe de vertaler hem in zijn
voorwoord bescheiden en verlegen"
kan betitelen, is ons een raadsel), toont
zich hier een langdradig verhaler en
een meedoogenloos mensch.
De geteekende portretten, vervaar
digd door verschillende Engelsche
teekenaars, zijn uitstekend. v. I).
Advertentiën
Wenscht men ee/i geheel origineel
H daagseh orgaan,
uitsluitend aan de letteren gewijd, te
lezen, zoo make men f 1.?over per
postwissel o f giro (9600 7) voor een
proefabonnementvoor'het4e kwartaal1927op
De Litteraire Gids'
De 2e jaargang, f hans op houfvrij
papier, begon 7 Oef ober 1927
Uitgave:
N. V. Litteraire Boekwinkel,
Korte Voorhout, Den Haag
Giro 96007 Tel. 11706
WILLIAMJ.LONGS
WERKEN.
Schetsen uit hef leven der dieren in
de wildernis, hun natuurlijke aanleg en
waf zij leeren moeien. In deze serie
verschenen J4 deelen. Prijs f 1.90,
fraai gebonden in linnen f2.90. Hef
zijn prachtboeken, juweeltjes zooals
slechts zelden gevonden worden.
Weekbl, voor Cymn. & M. O.
CARRY VAN BRUGGEN, Eva,
(Roman) geb. 4.75
HENRIETTE ROLAND
HOLSTv. d. SCHALK, Heldensage,
(Een gedicht) geb. 1.90
J.W.F. WERUMEUS BUNING,
Hemel en Aarde, (Een bundel
verzen) ing. 2.25; geb. 3.25;
in leer 4.50