NIÉUWE UITGA ? i' t Romans Thomas Mann. De Tooverberg. 2 dln. vert. van C. J. E. ' Dvnaux. ? Amsterdam 1927. Ta» HoUeemna en Warendorf's Wügevers-Mij. Er zou een uitvoerige studie noodig zijn om dit machtige kunstwerk naar behooren te kenschetsen. En het sou »eker j een 4 aantrekkelijke taak rijn, in een omvangrijk analytisch essay de beteekenis van dit werk vast te stellen. Er zit zooveel systeem in. Alle personen van belang belichamen ^eea'sfcroomingi een gedachtenwereld, een faze van geestelijk leven, en door de wijze, ~waarop de personen tegenover .elkaar gesteld zijn, bereikt deze geniale schrijver een hoogte, diéons, wab de treffende j bijwijlen verschrikkende inenschelijkheid zijner verbeelde gestalten betreft, den naam , vwi >ostojewsky op de lippen brengt, ' en wat de structuur van zijn kunst werk aangaat, dien van Zola. moet mij hier bepalen tot eenige korte notities, zonder motiveering en zonder toelichtende citaten. Maar dit is een boek, waarover geschreven en, gesproken, moet worden. Ik beveel het dringend aan. Door den omvang, een kleine duizend bladzijden, hoeft niemand zich te laten afschrikken; het is zeldzaam boeiend. Deze schrij ver bezit ook in hooge mate de gave, die zoo treffend opvalt bij den grooten Bus, dien ik zoo-even noemde: de gave om .een gesprek, dat oogen schijnlijk over de onbelangrijkste dingen loopt, uit te spinnen, en op te veeren tot een spanning, die ons plaatst voor het naakte wonder van het kunstenaarschap. De handeling valt voor in een sanatorium in het Zwitsersche hoogge bergte. De medespelenden in het drama hebben hun eigen wereld, een macabere beslotenheid van cy nisme, wellust, wanhoop, praatziekte, en wat niet al Deze omgeving is door den schrijver weergegeven niet een suggestieve kracht, die den lezer totaal opneemt. Al deze levens zijn vervormd, psychisch verbogen, verwrongen door de verengde limiet van de doodsgedachte; maar daar tegenover komt Hans Castorp, die ^overigens het heele boek door opzette lijk wórdt voorgesteld als een vrij gewone jongen, visionnair tot het bovenrmenschelijke bewustzijn, dat een mensch, ter wille van liefde en goedheid, aan den dood geen macht mag geven over zijn gedachten. En de uitbrekende wereldoorlog, die voor de rest geen rol speelt in het boek, geeft-hem gelegenheid, zijn moeizaambevochten ideaal, in een daad om' ? te zetten: Hans Castorp verdwijnt in de ontketende verschrikking van Au gustus 1914. Er is, zwaar-theoretisch, veel ge schreven over de geestelijke verhou dingen van voof den oorlog. Wie hierover iets wil lezen, niet theoretisch, niet reflectief-beschouwend, maar op geheven in. een, zeldzaam schoone verbeelding, moet dit boek van Thomas Mann ter hand nemen. Nationale Kunsthandel 435 Heerengracht (b.h. Koningspi.) Tentoonit. Hilltntaclii lunstniieiheid werken o.a. van: Lanooy, Jan Kriege, de Blanken, Joh. I Jzerdraat, J. J. van Dijk Historische Romans Lian Feucktwanger. Macht. Süse, de Jood. vertaald door Victor E. van Vriesland. Amsterdam 1027. Em. Querido. Een historische roman van buiten gewone beteekenis. Het boek speelt in de 18e eeuw, te midden van het corrupte feodalisme van Zuid-Duitschland. Het wemelt er in van menschep; ze krioelen door elkaar alsof het een mierenhoop is. Maar met machtige beheersching heeft de schrijver voor elk van deze talrijke personen den weg, of het weggetje, afgebakend, en de verhoudingen zoo gesteld, dat het een prachtige eenheid werd. In het troebele water van het moreele verval vischt hier ieder op zijn manier. Verwaten vorsten, die het volk met beloften paaien; plompe vertegenwoordigers van dat volk zelf; intrigeerende geestelijken; handige joden; vrouwen van allerlei aard. Allen willen heerschen, allen zyn ver lekkerd op macht. Er wordt gekonkeld met geld, met liefde, met godsdienst. Onophoudelijk wordt er strijd gevoerd, fel en hevig, met alle middelen. Het verhaal groeide uit tot een brandend stuk leven, een boeiend boek; een bezielde, typisch-Joodsch hartstochte lijke schepping. Te midden van het gedepraveerde gewoel staat Süsz, de Jood, meer belust op macht dan een der anderen. Aangrijpend mooi heeft de schrijver deze figuur uitgebeeld, in zijn worste ling, zijn grootheid en zijn ondergang, deze mysterieuze joodsche ziel met haar contrasten van deemoed en trots, van verachtelijkheid en waar digheid. Ook als historische epiek, als een stuk geschiedenis, opgeheven in ver haalvorm, is het werk van buiten gewone beteekenis. Wie zou, na een boek als dit, nog durven beweren, dat de historische roman heeft uit gediend? De vertaling van Victor E. van Vriesland is uitmuntend, een kunst werk op zich-zelf. Marineschetsen C. Flaes. Buiten de uiterton. Marineverhalen. Amsterdam z.j. Van Holkema en Warendorfs Uitgevers-Mij. In dit boek vertelt een oud-hoofd officier bij de Marine zijn herinnerin gen. Ze bestrijken een groot jarental; de schrijver kwam in 1880, op zes tienjarigen leeftijd, bij de Marine, en werd, na bijna 36 jaren dienst, als Overste-Intendant gepensionneerd. Op een eenvoudige, ongedwongen manier, stelde de heer Flaes zijn mémoires als ik dezen weidschen naam hier gebruiken mag te boek. Litte raire pretenties hebben zijn verhalen niet, al zal ook de letterkundige fijn proever in den stijl nauwelijks iets te misprijzen vinden. Maar de schrijver heeft talent als verteller; je krijgt bij de lezing het gevoel van met een kring toehoorders om hem heen te zitten, genoeglijk luisterend. Het is bij uitstek nationaal werk; het boek van een trouwhartigen Hollander met een gezond gevoel voor humor. Het anecdotische neemt een be langrijke plaats in, en als bijdrage tot de geschiedenis onzer Marine in de laatste vijftig jaar zu'len deze bladzijden dan ook niet bedoeld zijn. Toch zijn ze, zoo beschouwd, volstrekt niet zonder beteekenis. HEBMAN MIDDENDOBP Land en Volkenkunde Het Indische Leven, door D. C. M. Bauduin, bij H. P. Leopold's Uitg. Mij. De schrijver van dit chocoladekleurig boek met de witte tropenhelm er op was mij in Indiëniet trouwens wien wél ? ? onbekend. Hij had meer dan een ander te lijden van lichamelijk ongemak tengevolge van de sloopende hitte. Desniette genstaande had hij altijd een surplus van energie en levensvreugde ter beschikking voor anderen. Ik herinner mij eene openbare feestelijkheid te Batavia, waaraan hij en ik met ande ren deelnamen. Onze oververmoeienis worstelde met onzen wil tot vroolijk zijn. En het was Bauduin die ons, schoon zelf welhaast overmand door de hitte, telkens daarin steunde door de, allengs bijna automatisch her haalde opwekking: komt.. .makkers ... .vroolijk en frisch ! vroolijk en frisch, menschen !!" Zóó, vroolijk en frisch, is ook zijn. boek over Indiëge orden. Vroolijk van stijl en opzet, frisch van be schouwing. Dit is een reeks van zeer persoon lijke karakteristieken van het leven in Indië: het zoo verscheiden leven dus in de steden en in de huizen, in het bergland en in het landelijke. Het voert hem, die Indiëkent, terug in de samenleving die hij ver laten heeft, en het voert hem die Indiënog niet kent binnen, in die verhoudingen die zoo verre afwijken van 't geen het dagelij ksche leven ons in. het Westen biedt. En bij dat alles is Bauduin een gids die ons geestig opmerkzaam maakt op allerlei kleine details, waarvan het opnemen, tesamen, eene vroolijke, i'rissche levensbeschouwing vormt. Dit boek is tegelijk een handboek en een zedenschildering, maar in beide opzichten zeer persoonlijk opge zet. Het sterkst komt dat tot uitdruk king in het hoofdstuk over Soerabaya, met het verrassend, telkens terug keerend recitatief :,,DatisSocrabaya..." nu eens aan het slot van eene scherp ironische, dan van een zeer verdienste lijk beschrijvende passage, en soms ook aan het slot van eene herinnering waarin wat leed doorklinkt. Zóó is D. C. M. Bauduin: een van de weinigen die, na het wisselend Indische leven, in zichzelf de kracht en de persoonlijkheid behouden hebben tot het neerschrijven van hun in drukken: vroolijk en frisch.... nim mer vervaagd of geëgaliseerd door de verslappende werking van het klimaat, dat de meesten onzer te gemakkelijk voert tot critiekloos en onpersoonlijk aanvaarden van 't geen toch zoo belangrijk is in dat verre, vreemde land, en in de gemoedsgesteldheid van de Westerlingen, die daarheen zijn overgeplant. Men leze dit prettige boek: zij die in Indiëwaren om, met den schrijver, vroolijk en frisch de feestelijke tournee hunner herinneringen te maken, en zij die er heen zullen gaan, om te reizen in het opwekkend gezelschap van schrijvers' persoonlijkheid. H. SALOMONSON Kinderboeken ANNA HUBERT VAN BEUSEKOM, Opa en Ineke, met platen van Hans van Leeuwen (Serie Gezellige Uurtjes) Tweede druk. Gouda, G. B. van Goor Zonen. E. MBNTER-VAN ESSEN, Een Zomer, op Klein Duimpje". Met 35 platen van Sijtje Aafjes (serie Gezellige Uurtjes) Gouda, G. B. van Goor Zonen. v Advertentie» PAUL VALÉBY is ook buiten. Frankrijk beroemd. Een twintigtal der bekendste letterkundigen van alle landen hebben een bundel studies en. vertalingen, voor de kennis van zijn. werk van het hoogste belang, uit gegeven. Voor Nederland werkten. mee: P. C. Boutens, Victor E. van. Vriesland, K. van de Woestijne en A. A. M. Stols. Deze laatste, bekend door zijn luxe-uitgaven van Valéry's werk, heeft het boek gedrukt en uit gegeven te Maastricht. (260 blz. vele illustraties en portretten, beperkte oplage. Prijs ? 7.?). J. W. F. WERUMEUS BUN/NC, Twee Eeuwen Danskunst en Curiositeif, met 36 illustraties, ing. 3.75,geb. 4.90, Dit boek brengt in lichten, anecdotischentrant een aantal curieuze portretten uit het rijk en avontuurlijk bestaan van degroofe dansers en danseressen der achf-. tiende en negentiende er.uw. levens vof fabelachtige weelde, roem en invloed, vol miskenning en glorie, kunst, kabaaf en vermaarde dansoorlogen. AUGUST A DE WIT, D* Avonturen van den Muzikant, geb. 6.90. De Avonturen van den Muzikant" is naar den vorm van verhaal van de jeugd van een in Indiëgeboren, in Europa opgegroeid componist. Naar de beteeke nis is het een voorstelling van lot en leven van den kunstenaar in Jief alge meen, den maker van schoone dingen en minner van harmonie, die uil een niei" schoone en nief harmonische samen leving redding zoekt in de natuur, hier verzinnebeeld door hei water, het loutere en levenwekkende element. En tenslotte de harmonie van mensch en natuur vindt in den eendrachtigen en op hef algemeen welzijn gerichten arbeid, zooals die in Indiënog hier en daar bestaat. LI ON FEUCHTWANGER. Macht, (Siiss. de Jood), vertaald door VicforE.v. Vries/and ing.4.25. geb.4.90. H. E. KUYLMAN, Snelvoef. De Schrik der Veluwe. Met feekeningen. f 1.90. geb. f 2.90. Snelwiek. De Ede/va/k. Met teekeningen f 1.90, geb. f 2.90. Avonturen van Scherpoog. Het Koolmeesje. Met teekeningen f 1.90 geb. f2.90. Brusse. Rotterdam. IR. J, P. VALKEMA BLO U W. Boeken voor Jongens. Op zoek naar de schatten van Bidoux. Tweede druk. Met 45 teekeningen. 12.25, geb. f3.25. Hef Eiland der Apen. Met 4-6 feeke ningen. f2.25, geb. f3.25. Kardon. Een moderne Robinson C/usoé'. Met 45 teekeningen. f2.25, geb. f3.25, De Gekantelde Karos. Met 45 feekeningen. f2.25, geb. f3.25. Brusse, Rotterdam. J. VIJVERBERG, vQge/-idyi/en. Trouwe wachters. Met 53 afbeeldingen naar fotografieën, f 1.90, geb. f2.90. Ranke Wieken. Met 45 afbeeldingen naar fotografieën en een voorbericht van Dr. Jac. P. Thijsse. f 1.90,geb. f2.90. Brusse, Rotterdam. BOUUTINHET