AMSTERDAMMER VA& 26 NOVEMBER 1927 k's?' i?i li UIT DEN GEMEENTERAAD DOOR BARBAROSSA MET TEEKENINGEN VOOR DE GROENE AMSTERDAMMER" DOOR B. VAN VLIJMEN A7ASTGELOOPEN met de tooneelsubsidies P vroeg ik den man. met de hangsnorren achter het groote bureau. Tot onze stropdas! Twaalf ton. in, acht jaar. En wat hebben, wij er voor gehad? Niks! Toch. wel. Royaards is uit den Stadsschouwburg weggewerkt door een ambtenaar. Hm;... Maar wat nu? Ala jullie een vakschool subsi dieert, wat doen jullie dan? Het leerplan en het lesrooster opvragen, de exploitatie-rekening nabjjken, en als het beheer zuinig is en aan redelijke eisenen voldoet en de resultaten van het onderwijs goed »ijn, subsidieeren wij. Bij de tooneelgezelschappen doen. jullie net anders om. Daar geven jullie de centen en moeten maar afwachten wat je er voor krijgt. Weet je wat beters? *?Begin eens bij het begin. Er zijn drie objecten om mee te subsidieeren: de Stadsschouwburg, dien je op zeer gemakkelijke voorwaarden ter bespeling kunt afstaan, de subsidies in geld en een reductie op de publieke vermakeujkheidsbelasting, die je ook heft als het publiek zich heelemaal niet vermaakt. Bjj voorstellingen van hooge kunst bijvoorbeeld. Cv I Precies. Laten wij bij de sliksudies beginnen. De wat? De slik-sudies, zooals ik een acteurtje, die bij zijn directeur om opslag kwam, ze hoorde noemen. Je roept de tooneeldirecteuren stuk voor stuk bij je, laat ze de exploitatie rekening overleggen de goeje, natuurlijk het tableau de la troupe en wat ze op hun répertoire hebben staan. Niet wat ze je wijsmaken dat ze er op zullen zetten. Dat zijn juist de beste stukken. Heb je het ook in de gaten? En dan zeg je tegen numero een: je hebt een bewonderenswaardige flair om alleen die dingen te spelen die het hem doen. Van die dingen heb ik niets noodig. Bovendien heb je al een vasten avond in onzen schouw burg. Maar je hebt een bijwagen en wij willen dien regisseur hier ook wel eens zien en hem zelf en wat er om hem heen staat. Ik neem dus tien voorstellingen van den bijwagen van je tegen ? 800 per stuk. Aangenomen ? Dan is de beurt aan numero twee. Voor 90 pOt. kasstukken. Heel goed. Waar bleef de gemeente met zijn belasting zonder kasstukken? Maar jullie kunt beter. Je hebt de bezetting, en wat voor n! voor een paar Shakespeare's, voor een paar Vondels en een Sofocles, om Heyermans niet te vergeten. Ik neem van de drie eerste tien stuks en van Heyermans twintig. Ook a ?800. Top? Het is top. Dan numero drie. Mijn compliment, zeg je. Zuinig beheer, hard werken en ernstig. Een Ibsen, een Calderon, een Rostand. Met Jan Musch kun je nog veel meer. Maar ik neem vast af wat je hebt: dertig voorstellingen, van ieder tien. Ook ad / 800. Numero vier. Jullie hebt verdienstelijk werk gedaan met dat Russische stuk. Maar een sof? Goed. Tien voorstellingen tegen den zelfden prijs als boven. Numero vijf. Jij hebt vijfmaal ge probeerd je vrouw een stuk te geven dat haar groote kunst waardig is. Niet meegeloopen? Best. Dertig voor stellingen met mevrouw in de hoofdrol en verder je sterkste bezetting. Accoord? Accoord. In Rotterdam is ook nog een van onze grootsten. Wij willen haar hier ook wel eens zien. Twintig voorstellingen. Zie boven. En dan nemen wij nog tien Heyermans van je. Dan roep je nummer zes. Vrijwel niets dan boulevard- en society-stukken. Stil maar. Ik weet er alles van. De Stadsschouwburg is het graf van iedereen behalve van zijn directeur. Maar jullie hebt een mooien Maeterlinck, een paar Shakespeare's en een stuk of wat moderne. Ik neem van elk tien. Vijftig in totaal. Tegen den een heidsprijs van ? 800. Dan is de beurt aan de opera-directeuren. Eerst de Hollandsche. Waarom zien en hooren wij nooit iets van jullie in Amsterdam ? Geen avonden in den Stadsschouw burg? Hebben zal jullie ze. Hoeveel? Vijf en twintig? Genoeg? Best. Tegen twee mille het stuk? Niet te danken. De volgende. Cavaliere ? Vijftien tegen vijftienhonderd gulden per stuk; Grazia? En de groeten aan den Duce ! ??Komen er nog meer? Meer niet. Dat is dan 240.000 guldentjes per jaar. ??Verminderd met de recette die voor de gemeente is. Stel dat die door elkaar ? 400 is, dan wordt dat een ton. Blijft over aan subsidies 140.000. of in de acht jaar net zooveel als jullie nu hebt weggesmeten. Maar ik heb geen 250 avonden ! Waarachtig wel. In den Stads schouwburg ! Voorstellingen onder Patronaat van de Gemeenten" hooren in den gemeente-schouwburg. Je zal eens zien hoe ze loopen zullen als dat er bij staat. Het spijt mij erg voor Eduard en Dirk, maar zij zullen er uit moeten. Het is niets en het wordt niets. Er blijven in den Stadsschouw burg dan nog een vijftig avonden over en de matinees en die kun je verhuren aan buitenlandsche troepen en over de toonbank aan je vaste klanten die nog eenige extra-avonden hebben willen. Dat brengt ook nog een halven ton in het laadje, die van het Stadsschouw burg-tekort kan worden afge trokken. En dus? Jullie weten dus wat je krijgt, de gezelschappen zullen zorgen dat zij een repertoire spelen waarvan een deel geschikt zal zijn voor zijn besten afnemer, de gemeente Amsterdam het gezelschap dat er het meest voor in aanmerking komt draag je de Gjjsbrecht" op en in totaal kost het niets meer dan nu en het allerbeste dat het vaderlandsche tooneel te bieden heeft, zal Amsterdam te zien krijgen naast de opera-voorstellingen. En roep nu je bode, dan zal je hooren dat hij er niets van weten wil. De tweede week van het schrik kelijk pleit" is ingezet door een eleganten speech van onzen nieuwen wethouder voor de Financiën. Hij had er veel werk van gemaakt en er was ontegenzeggelijk een zekere branie in de wijze waarop hij zijn cijfers aan den Raad gaf, al eindigde hij met een woord va,n nederigheid waarin hij de gunst en recommandatie vroeg van het geëerde gezelschap dat hem met aandacht had aangehoord. En het verschil met zijn voorganger of, zooals de Machtige met een vermakelijke slip van zijn tong zei: zijn opvolger?" Wibaut, de man van de fijne onderscheidingen, wist do lijn heel zuiver te trekken zijn politiek was: het handhaven van het peil der sociale voorzieningen en bracht dit belastingverhooging mee dan belastingverhooging ! Maar de politiek van Romme en dus die van Drabbe is: wegen van sociale voorzieningen, tegen belastingverhooging met als resultaat dat de voorzieningen het loodje zullen leggen als zij gepaard moeten gaan met hoogere belasting. De andere wethouder die sprak was Ketelaar. Hij sloeg raak van zich af over de beschuldiging van verraad", gepleegd aan de zaak der democratie, herinnerde er aan dat Vliegen inder tijd de wethouder-maker van dr. Vos was en al erkende hij dat deze samen stelling van het college slecht was, zonder vrijzinnig-democraten zou zij nog slechter geweest zijn. Al de andere wethouders zwegen. Wat hadden zij trouwens moeten zeggen nu deze begrooting die van hun opvolgers" is, om met den Machtige te spreken. De Burgemeester sloot met een kort woord, waarin de wonderlijke beginselverklaring voorkwam, dat hij als Burgemeester zijn politiek beginsel het zwijgen zou opleggen en de geestelijke vrijheid onbeperkt hand haven. Het beginsel dus alleen voor Zon- en erkende christelijke feest dagen ?.... 5 *t