Romans Jaap van Boyl. Vrijage. Am sterdam z.j. Uitgeversmij. De gulden ster." W 11 EU WE UIT t r r De auteur van dezen humoristischen :roman houdt een slag om den arm met den ondertitel Een verhaal voor goedlachsehe menschen". Wie er zich niet bijster mee amuseert, dien kan ?de schrijver toevoegen, dat hij niet goedlachsch genoeg is. Geheel over bodig was de toevoeging niet; men moet nu en dan wel erg goedlachsch wezen om den humor van Jaap van Boyl te kunnen savoureeren. Het doet wat geforceerd aan, de schrijver wil nagenoeg in eiken volzin wat grappigs ?zeggen en hij slaagt daar niet altijd in. Ook werkt hij te veel met ouwe moppen. De komische Alte" is in "tooneel en litteratuur al zoo onnoeme lijk veel keeren op den voorgrond getreden, dat er een sterker vis ?comica dan die van Jaap van Boyl noodig is, om haar verschijning op nieuw te rechtvaardigen. Overigens toch wel een genoeglijk verhaal. Het heeft geen pretentie en liet is bestemd voor menschen, die rmet hun vrijen tijd geen raad weten." Het caricaturale is aardig volgehouden In de avonturen van deze twee vrien?den, die na allerlei moeilijkheden Ieder aan een lieve vrouw komen. ^Beminnelijke lectuur voor de vacantie «of voor de reis. Eduard Veterman. Naakte maskere. Amsterdam 1926. Em. Querido'8 uitgeversmij. Ik begin met te zeggen, dat deze a-oman mij van het begin tot het einde gjeboeid heeft. Een flink stuk werk, ?een boek dat leeft, en waar kracht -«n bezieling van uitgaat; forsch, -degelijk, knap. Dit laatste vooral, -doordat de auteur hij was hier bUjkbaar op zeer bekend terrein bij uitnemendheid dramatische situ aties weet te scheppen; situaties die _je pakken, die het 'em kranig doen. Ik noem als voorbeeld de scène, waar in Holms in Ibsen's Spoken" de rol van Oswald speelt, met als de tegenmpelende moeder een actrice, die hem -dwars zit, en onder het spel alle moge lijke moeite doet om zijn creatie te doen mislukken. In het beschrijven van dergelijke venijnigheden ontwik kelt de heer Veterman een eigenaardig -vermogen en hij weet die kracht op te voeren tot tooneelen van werk'lijke spanning. Maar het is niet een gaaf boek. 3n de eerste plaats, doordat het niet <le roman is en blijft van Wouter ZHolms, den jongen, begaafden acteur, -die niet tegen de corruptie van de Ttooneel-practijk op kan. Er komen ?asooveel typen in het boek voor De Vaals, Briejoux, de regisseur Roei, Aleida van Pirenne, Paula Briejoux, -allemaal fel en scherp geteekend -dat Holms in de verdrukking raakt. De auteur heeft het blijkbaar tijdens let schrijven van zijn boek met het uitbeelden van toestanden en het -weergeven van typen zoo druk geIkregen, dat hij den armen Holms een "beetje vergeten is. Holms ondergaat teleurstelling op teleurstelling en de ^schrijver zegt wel: .... die wrevel was geen eigen, onbevredigde ijdelheid .... Het was de echte bronzuivere weemoed van het kunstenaarshart, ?<lie opborrrelt dwars door doode lagen van vunzige hartstochten heen, en «preekt, eerlijk spreekt".... maar ^voelbaar maakt hij die teleurstellingen niet voldoende, omdat hij al te veel !3sijn aandacht geeft aan de mediokere tegenstellingen en te weinig moeite doet om de worsteling van dat zoeken de kunstenaarshart te beschrijven. Trouwens de schrijver begeeft zich te veel op zijwegen. Die heele omgang van Holms. met den schimachtigen baron Reichersberg Cornet wel de minst geslaagde figuur uit het heele boek groeit uit tot een apart romannetje, dat als episode veel te veel ruimte in beslag neemt. Ik ken den heer Veterman volstrekt niet, en weet niet of hij in zijn boek bepaalde personen en tooneeltoestanden op het oog heeft. Het zou zijn goed recht zijn als kunstenaar, daar van gebruik te maken. Maar zijn wrang pessimisme verleidt hem nu en dan tot het beschrijven van uitersten, die aan het excessieve grenzen. De soiree, waarbij de twee groote" actrices elkaar in de haren vliegen, de eere-avond van Briejoux dat zijn dingen, die voor den argeloozen lezer zoo maar niet te achterhalen zijn, en daar komt het opaan niet in behoorlijk verband zijn te brengen met den voortgang van het verhaal. Ik hoop, dat de schrijver deze opmerkingen zal willen aanvaarden en mijn, overigens groote, waardeering voor zijn werk als compensatie voor lief zal nemen.. . . Karel Wasch. De loutere bloem. Antsterdam 1927. Em. Querido's Uitgevers-Mij. Karel Wasch heeft in onze littera tuur terecht een renommée van knappe zielkundige vivisectie, maar het valt niet te ontkennen, dat zijn boeken, of men er n leest of vijf en twintig, zoowat allemaal op 't zelfde neerko men. Ze worden zelfs hoe langer hoe eenvormiger. De Salon-Salome" was nog vol romantiek en het boek was er waarachtig niet te slechter om maar de schrijver heeft daarna stelselmatig zijn best gedaan de romantiek uit z'n werk te weren. Daardoor is hoe langer hoe meer het procédé, waarnaar hij werkt, de hoofdzaak geworden, of althans dat gene, dat den lezer het meest opvalt, en of. zijn personen nu A, B of C heeten, dat maakt niet zooveel verschil. In dit verhaal worden weer als ge woonlijk allerlei motieven tot hande ling onder de loupe genomen. Toege geven moet worden, dat onze jongleur met zieleballetjes het er ook ditmaal weer goed afbrengt, maar iets nieuws brengt hij ook thans niet. En of de slappe Tinus van een schilder, die met doorgezakte knieën door de elegant gestyleerde bladzijden van dit boek heen wandelt, op veler sympathie mag rekenen, valt wel te betwijfelen. HEBMAN MIDDENDORP Verzekeringbedrijf Wet op het Levensverzekeringbedrijf met inleiding en aanteekeningen door Mr. Dr. F. Sleutelaar, Lid der Verzeke ringskamer. (Haarlem H. D. TjeenkWillinken Zoon.1927). Strekking en werking der wet op het levensverzekeringbedrijf zijn onge twijfeld voor breede kringen in ons volk van groot gewicht: voor de velen, die verzekerd zijn bij in Nederland werkende maatschappijen. Niettemin meen ik in een algemeen weekblad als de Groene" met weinig meer dan een enkele aankondiging van dit werk te kunnen volstaan; op uit voerige bespreking van een speciaal boek als dit zullen de meeste lezers der Groene wel geen prijs stellen; zoodanige bespreking onderstelt ook bij hem, die daarvan kennis neemt, meer kennis van de wet, dan het deel is van den general reader". Laat mij daarom alleen ter kenschetsing van deze studie mogen zeggen, dat schr. in eene inleiding van 5 vooraf eenige algemeene gedeelten behandelt om daarna in den breede aanteekeningen op de artikelen der wet te geven. Van zulk eene, aan eene bij zondere wet gewijde studie mag worden gezegd, dat het bekende woord non coquis sed convivis" hier moet worden omgekeerd. Ik behoef hier niet aan toe te voegen dat mr. Sleutelaar als lid der Verzekerings kamer zeker ten volle bevoegd tot de behandeling van deze materie mag worden geacht. H. SMISSAERT Geschiedenis P. L. Muller, Onze gouden eeuw, De Republiek der Vereenigde Neder landen in haren bloeitijd. Geïllustreerd. Vierde druk. Leiden, A. W. Sijthoff's U.-M. z.j. Is het nog noodig een woord te ver spillen aan een zoo bekend boek als Muller's Gouden Eeuw, dat boven dien thans in vierden druk is versche nen ? Voor een boek als dit en voor ons land is dat waarlijk bijna een record. Toen Muller dertig jaar geleden met dit voor een groot publiek bestemd boek voor den dag kwam, stond de Leidsche geleerde wereld daar wat wantrouwend tegenover en ook Muller zelf was maar half zeker, dat hij op den goeden weg was. Dat onze Gouden Eeuw intusschen een succes is gewor den, heeft Muller niet meer beleefd: toen de tweede druk verscheen, was hij reeds niet meer. Hoe zou hij zich heb ben verheugd en misschien ook heb ben verbaasd, als hij had mogen constateeren, dat zelfs een vierde druk noodig is gebleken. De bescheiden man, die zich zelf altijd onderschatte, is ook daarom bij zijn leven zelden op zijn juiste waarde gesteld. En nu is het zeer merkwaardig, dat hij in onze dagen steeds meer wordt gewaardeerd, juist om de Gouden Eeuw. Van dat soort boeken is Muller de baanbreker en de wegbereider geweest, opmerke lijk al weer bij een man, die zoo weinig geloofde aan zijn eigen invloed en die dan ook weinig althans van een baan breker had. Muller's biograaf meende, dat zijn naam het langst in breede kringen door dit boek zou blijven leven. Deze vierde druk bevestigt die verwachting volkomen. H. BRUGMANS Schaken De Schaaltwedstrijd Aljchin?Euwe gespeeld in den winter 1926/27. Uit gegeven in opdracht van het V. A.S., met aanteekeningen van Dr. M. Euwe en Dr. A. A. Aljechin en een voor woord van Mr. E. Straat. Amsterdam, Swets en Zeitlinger. Dit boekje bevat den geheelen loop van den belangrijken wedstrijd tusschen Aljechin en Euwe, die in den vorigen winter onder auspiciën van het Vereenigd Amsterdamsch Schaakgenootschap werd gespeeld. Mr. E. Straat teekent in zijn voorwoord de ,,schakersloopbaan" van beide mees ters; hij vlecht daartusschen allerlei bijzonderheden omtrent vooraan staande figuren uit de internationale schaakwereld, waardoor de waarde van deze uitgave voor liefhebbers van het schaakspel zeer wordt ver hoogd . Advertentiën ANDRÉSIEGFRIED. Amerika. Geautoriseerde vertaling van Mr. F. Hage. Ing. i ?f.90, in prachfbond' f5.90. Naar aanleiding van dit boek schrijft de N. R. Cf. .? Wij kennen geen tweede boek, waarin de talrijke, bekende problemen, di in de Unie aan de orde zijn, op zoo mees terlijke wijze, met een zoo eerbiedwaardige kennis van zaken en zoo volkomen beheersching der fei/en worden gesteld, getoetst en beoordeeld. MARTIN ANDERSEN NEX0. Dat moet geboet worden. Geautori seerde vertaling door Cl. Bienfaif. fngenaaid f 2 90, gebonden f 3.90. Het is de geschiedenis van een boeledoe ning en den man, die boet, zien wij, als wij de eerste pagina van hef boek gelezen hebben, duidelijk voor ons. A. H, VAN DER FEEN. Herfstkugen. Geïllustreerd. Oorspron kelijke roman. Ing. / 1.90, Geb. f2.50. Het herfsttij in de natuur . . . en het herfsttij van een mensch . . . zijn hier als beeld en tegenbeeld in gelijken opgang en neergang geteekend. Marie Schmitz in de N. K. Crt. C FLAES. Buiten de Uiterton. Marineverha/en. Ing, f 2.90,geb, f 5.90. Het boek bevat 38 verhalen van ernst en luim, die op onderhoudende wijze ook personen leekenen, waaronder er zijn, die, zonder dat de schrijver namen noemt, zeer zeker door tijdgenooten van hen zullen worden herkend, terwijl ze aan jongeren een kijk geven hoe het voor lange jaren bij de Marine was en hoe opgewekt er toen gediend werd. Prof. Dr. GEKARD BROM. Hollandse schilders en schrijvers in de vorige eeuw. Met 32 illustraties f3.90, geb. /-f.90. Brusse, Rotterdam. J O DAEMEN. De Heilige Vlam. Het sprookje van Stefan Portos. Met 12 illustraties van de schrijfster, f 10. , geb. f 12 50. Brusse, Rotterdam. AL/E SMEDING. Menschen uit n stil stadje. 2e druk. Oorspronkelijke roman, t 3.90. geb. f 4.90. Sterke Webben. Oorspronkelijke roman 13.90, geb. f 4.90. Brusse, Rotterdam. P. VERHOOG. Op Bruisende Golven. Een roman van de zee. 3e druk. 312 b/z. Met portret. f3.90,geb. f4.90. Onder de tropenzon. Een Zeemans roman, f 3.50. geb, f 4.50 Avon turen van de Zee. f 2.25, geb. f2.90. Brusse, Rotterdam. M AU RITS DE VRIES. Verzengend vuur. Oorspronkelijke roman f 3.50. geb. f 4.50. /, Mensch. Oorspronkelijke roman, f 3.50, geb. f 4.50. Brusse, Rotterdam. CfiARIVAR/US. _ DE CE SCHIEDEMS DES VADERLANDS TOT DEN DOOD VAN KAREL V. De zangen zijn thans in n bundel verzameld. Het boek is gebonden in een door Joh. Braakensiek ontworpen linnen bond. Prijs f2.90. H. D. Tjeenk Willink & Zoon, Haarlem. CHARIVAR1US. -RUIZERIJ. MEN. Er is veelal een verrassende, verbluffende, overste/pende geestigheid in hef gekaafs en geraket, in hef vuur werk van zijn woorden met diep inbijfenJen zin. J. Prinsen J.Lzn. in De Amsterdammer". Gebonden f 2.90. H, D. Tjeenk Willink & Zoon, Haarlem.