Historisch Archief 1877-1940
Uit net Hadschrift van Jantje
Tikblaadjes
door Dr. R. FEENSTRA
Het pakkende leven
"tlTAAROM pakt een 'krant vaak
meer, in directen greep, dan het
rustiger beschouwende weekblad?
Omdat. het leven, faet oqgenblik
heet uit de pan geserveerd,?der
knettering vergezelt van het vuur van
een onmiddellijk gebeuren. - ,
De act^*, de handeling van ons dage- ,
: leven & zoo-boeiend, zóó bijna
r,dynamisch ge-grorö«B, dat het
mij <ülang, bevreemd heeft, waarom
menpn de-ljönindustrie, die .'wil pak
ken" -?- isvb^reh stilstaan bij
Pathejourjaaals etf'dergelijke beeldende vul
gaire reportage, '.'._? .
W»nt: al het beetje 'arme fantasie,
dat in de filmkunst wordt uitgeleefd
met watergeapuit en in
elkaar-getuimei oude cirkusfoevên l - wórdt in
aangrijpendheid -honderdmaal geklopt
door.... het pakkende leven!
Ik wil m^j 'niet graag begeven op het
gebied van uwen voortreffelijken mede
werker voor Bioscopy maar ik wil
toch met een typisch journalistiek feit
uit de laatete .weken beginnen.
D« vroegere Ufa-film-regisseur Pritz
Lang is.... worst-fabrikant ge
worden, fc beschouw dit niet als een
groote verandering van carrière. Of
men films met een snertgeurt je draait;
of worst met uien-aroom; dat is n
laken n pak. Beide artikelen zijn.
voorde massa-smaak en de massa
consumptie. Bij beide komt het meer
op den inhoud, dan op het etiket aan.
Wiefeen film goed weet vol te stoppen,
kan^dat allicht ook -een worst.
Men behoeft geen Schadenfréude te
uiten bij den overgang van een man,
die met millioenen" heeft kunnen
regisseeren, van het fihnvak naar het
woritvak. Maar men kan toch wel
constatteeren, dat de massa-consument",
?waajpp beider productie is gericht,
ten Blotte betrouwbaarder blijkt, in de
afneming van vleesch en
Vet-samendraaisolfl; dan -in die van ijzerbeton,
Fauötischen uithaal en
Hintertreppensen^mentaliteit.
Mijnhardt's
Hoofdpijn
Kiespijntabletten
spoedig de hevigste pijnen.
in huisjes van 30 en 60 et,
*'" Bif ApoAekir» «w Dfttflist*»
Fritz Lang is de man van de groo
te" films, waarop de Ufa gestraald is
en in handen van de
Huggenbergkongsie is afgegleden. Met Thea von
Harbou, zijn Muze heeft hij vooral
"Metropolis en óók "de Heilige Berg op
zijn geweten. Ik herinner me, hoe. een
fihnkrantje met een mooie juffrouw
van buiten er op, eens tegen mij heeft
. uitgepakt, omdat ik, als ski-practicus,
nuchtere kritiek pp den heiligen berg
had durven geven; omdat ik voorspel
de wat nif gebeurt: Worst draaien
doet deze knaapiÉK
t T^ *
Zoo zien wij grootheden vallen, re
putaties bezwijken. Men kan geen
f Urn op maat maken, gelijk een COST
tuum, pasklaar voor eiken smaak;
van den laagsten tot den hoogsten.
Menkan wel vleesch en vet in n worst
stoppen; maar niet Goethe en
Rathenau, Siemens en Halske en Gretchen
in n pakkende film.
Trouwens: pekken deze bizarre
fantasie-fUrnen ? Het leven" pakt.
Dat hebben wij het eerste gezien aan
de Russische films. De machinestan
gen de golvenklots van de
Potemkin film dit dynamische opgejaagde
ware levenstempo; dat bracht emotie;
dat werkte als.... kunst.
.-.*.?*
Op het oogenblik gaat in Berlijn
een film, die Fihnsymphonie Berlinl)
heet, die niet als Metropolis 7 millioen
Mark of daaromtrent gekost heeft;
die eigenlijk niets heeft gekost; want
geen komparserie was er voor noodig; 2)
geen f ilmstar hoefde betaald te worden.
De filmsymphonie Berlin is niets
dan het pakkende leven. Het is de
stad Berlijn; voila tout. Het is een rip
uit het grootsteedsche leven; een
naakte rib. Het is Berlijn van het
eerste binnenloopen der vroegtreinen
uit de banlieue tot den laatsten
boemelaarssliuger over het
ochtendlicht-weerkaatsend asfalt. Het heeft
niets verzonnens.
Maar hoe pakt dit gewone, dit
dagelijksche wanneer het met sjeu
wordt opgediend; wanneer er compo
sitie is in de onderbeelden; tempo in de
ontwikkeling. Wanneer de dynamiek
van het leven in de filmflikkering
wordt gedreven".
Over Ruttmann's filmsymphonie is
veel geschreven. 2) De musici hebben
het crescendo, het diminuendo, het f
ermate er van aan groote muziekwerken
getoetst; de litteraire kritiek heeft
gepoogd te analyseeren, waarin de
bizondere werking zit van dezen film,
die niets anders is dan24 uur stad.
Deze film heeft drijf- en
aanjaagmiddelen, die de foto-pagina van de
krant en die den handigsten,geniaalsten
essayist-journalist ganschelijk
mankeeren.
Ruttmann laat den grauwen dag
beginnen; stille straten; neergelaten
jalouzieën. Eén kiert open. Een zwerf
kat sluipt langs een goot naar huis;
een paar papierproppen tikkelen over
het nog ongeveegd asfalt.
Nu komen de vroegtreinen. Zij
spuwen; menschen. Telkens andere
nieuwe menschen-gulven. Misschien
gaat het in het leven niet zóó snel.
De film laat nog niet n spoortreinrad
stilschrampen; n hal leeggulven;
reeds loopt een andere trein binnen.
Tegelijk wordt het slachtvee op
gedreven naar de abattoirs. Een file
als voor de Argentijnsche export
slagerijen.
En deze beide gedreven menigten"
van steeds wisselende verschijningen
geven parallel" het tempo, dat cres
cendo stijgt. De reinigingsdienst
zwermt uit. En nu kunt u honderd
feuilletons over de stadsreiniging lezen; .
maar tegen dit dynamische
film-procédélegt iedere journalistieke
weerge ving het af.
Wij hebben ook Nederland"-films
voor werving in den vreemde: Indi
films; olie-films. Maar wat deze ont
breekt, dat is wat een stijve harkige
krant ontbreekt, die pourtant goed"
is.
Dat is wat Debussy in de muziek
naast elkaar plaatste: de dissonant"
die tóch verbinding schept; de fan
tasie, die zoowel coupeert, als op zijn
Potemkinsch er gang in drijft.
Ik zou een Nederlandsche
visscherijfilm met vele dissonanten, vele film
technische kortsluitingen willen zien.
Ik zou een Maatschappij Nederland
film' ' willen zien, die ons het wuiven
van uitgaande poldergroene kolonia
len, het huilen van handschoentjes ?
den flikker-conveyor van productie tot
laadruimte toonde het pakkende
leven van dit groote nationale bedrijf.
Mullens moet pas uit Indiëmooi
filmwerk mee teruggebracht hebben.
Maar was hij er al achter, toen hij
ging, dat het bewegende beeld voor
het oog ken beteekenen, wat de mu
ziek accoustisch al zoo lang was; voor
ons oor?
1) TuacUinsky vertoont binnen kort
deze film.
2) Zie artikel Van Jordaan in dit
nummer t en laatste aflevering van het
maandblad Filmliga. (BED.)
Kinderboeken
A. A. M. HORSTING-BOERMA, Het
wonder-horloge en de vonkjes. Een ver
haal voor kinderen van 6?9 jaar, met
gekleurde platen van O. Verhagen.
(De wónder-serie). Gouda, Gr. B. van
Goor Zonen.
CLEMENCE H. BAÜER en K. BRBE
BAAET, Wlm uit het Dwergenland, Een
verhaal voor kinderen van 6?9 jaar,
met platen door Sijtje Aafjes. Gouda
G. B. van Goor Zonen (serie Gezellige
Uurtjes).
MABIE OVINK-SOER, De kinderen
HenningaM.ei platen enhandteekening
door Sijtje Aafjes. Voor kinderen van
9 jaar en ouder. Gouda, G. B. van
Goor zonen.
O. JOH. KIEVIET, Pim en Kim, met
teekeningen door W. Heskes. Amers
foort, Valkhoff en Co. Een humoris
tisch boek voor jonge kinderen met
grappige teekeningen.
457
b,'j het kon%£spl<>,n. %f.43286
Wie föeptitz Schoof of
wnóaaöes.
DO/
prospectus.