Historisch Archief 1877-1940
De conferenties te Gerieve
ambtenaren
anderea i
ABNHARDT
m^ voor ,,rfe Groene Amsterdammer" door Joh. Brte&ke
dan anderhalf jaar geleden verscheen
onder v de. .helft van bovenstaanden titel en
«titer hetzelfde motto in dit blad een artikeltje
mn de hand van schrijver dezes. Het was geen
bezonder werkelijke basis. Want er zal
wel tiimwml zijn die een aantal jaren den fiscus
beeft gediend, of hij zal van omkooperij van ambte
naren sporen hebben bemerkt. Hier was het een
koopman die het bestuur van een buitenlandsche
regie door giften en gaven voor zich trachtte te
winnen-; daar was het iemand die een ambtenaar
een mooi schilderijtje aanbood om een zekere
coulance te bevorderen. Er is nog een soort
omJcooperij die af en toe voorkomt: een meneer stuurt
om te onderhandelen zijn min of meer
aantrekke^jfce ega. Maar over .deze imponderabilia" zullen
we 't niet hebben. Het omkoopen in sommige
, vakken is niet zeldzaam. In de boeken van een
?aannemer van niet nader aan te duiden werken
Utonden onder de uitgaven diverse premies" aan
«ïwden, h«tgeen omkoopgelden waren. Ten koste
?' v»a Bijn aandeelhouders althans de crediteuren
"'V»n ej}n vennootschap stal hij bovendien zélf
? 4S60&-?per maand uit de kas en boekte pok die
?]* ««koopgeld...'. Als ik aan dien man denk,
zaken in vollen bloei staan, dan vraag ik
:e«ns-af, hoeveel ambtenaren wel door hem
rijn. ten verderve gevoerd t
Oinkoopen is niet ieders werk. .Bij het schandaal
,- -nset de gasfabrieken is de, manier gebleken waarop
'L Mmmige zakenlieden dit doen: door geheime boe
ken. Dit is primitief kwajongenswerk om
mede' f'ljjden^'inee^ te krijgen.
- Br , ia i ook. een andere methode, die ik eenige
.walen, heb aangetroffen. B.v. de directeur van een
tfckaotoor van een zaak ontvangt een zeer
aan,ja«nlijfe«alaria onder bepaling dat hij alle
represen. tatiekosten (inclusief omkoopgelden) zélf moet
betalen. Zoodoende fcomt in de administratie geen
'enktte verdachte poet voor, die directeur kan, uit
, Trees .voor j&jjn relaties, de onkosten voor den fiscus
jniet aftrekken, daar hij. dan namen zou moeten
noemen.,Hij betaalt daardoor wel is waar te veel
belasting, maar ook dit zal wel in zijn salaris
veridietóonteerd zijn. De hoofddirectie weet-van-niets,
de zaak schijnt nobel en brandschoon.
-? De kranten brengen telkens nieuwe schandalen
uit, die de aandacht op oneerlijke ambtenaren
vestigen. Het kan daarom den schijn hebben dat
."* juist deze categorie zoozeer ontvankelijk is voor
omkooping.
Daar is niets van waar. En ik zeg dit geenszins
om den, schuldigen de hand boven het hoofd te
bonden, want ik meen dat er met de grootste
ge-. strengheid tegen corruptie moet worden opgetreden.
Maar ik wil alleen zeggen dat soms in het
parti,f culiere bedrijf de omkooping welig tiert. En ook
f L buiten elk bedrijf.
~ Het begint met het fooitje aan den
treinconductèur die op die manier een coupéreserveert",
om van, erger dingen maar te zwijgen. ?
Het is de portier die slechts voor een fooi er toe
kaa worden bewogen te constateeren dat de patroon
toch eigenlijk niet afwezig is. Het is de meester
knecht die een monster beter of slechter te ver
werken acht, naarmate de leverancier er, een
groote of kleine gratificatie" aan toegevoegd
beeft. Daar kan geen chemische analyse tegen op !
^ p£en reiziger voor een papierhandel heeft mij
$ens medegedeeld dat bijna de helft van zijn
(echte) provisie bij allerlei tusschenpersonen"
i .bleef hangen, en ik geloof dat hij de waarheid sprak.
Die tussohenpersonen waren employés van zijn
l klanten. Zij kunnen immers in hun beoordeelingen
mee-of tegenwerken!
Het is hier en daar gewoonte, de provisies op
geregelde tijden af te zenden b.v. tegen nieuwjaar,
ea als er een kleine stagnatie ontstaat, wordt den
nalatigea leverancier soms een rappèl gestuurd,
hetzij m den vorm van een telefonische aanmer
king, hetzij rondweg schriftelijk. Ik zag zelfs een
geval van rappèl per.... briefkaart.
Waar onze maatschappij, zooals ik reeds meer
beb betoogd, een meer en meer parasitair karakt g
aanneemt, de chicane een tijdperk van ongekenden
bloei beleeftr «n de> eindelooze-zwendel steeds meer
controlediensten (voor rekening van den
belastingALS DIE BUMOEBMAKEBS HET WEBK MAAR NIET VEBSTOBEN!'
betaler) noodig maakt, o.af in den vorm van boter-,
haring- en andere warenkeuring, 'daar moet het
ons niet verwonderen, -als de graft" waarover
vroeger werd gefluisterd :als iets verkeerds, meer
en meer openlijk zal worden genoemd als iets dat
in ons bedrijfsleven past en waarover het óók
past, verontwaardigd te doen... .
De zucht naar weelde neemt toe, de integriteit
daalt.
Hoe' ook in den handel nog wordt gewerkt met
? geheime extra-premies, hoe naar boven of naar
beneden van collectieve contracten wordt afge
weken, hoe de vakgenooten, die tarieven opstellen
welke aan het publiek worden opgedrongen, elkaar
soms naar hartenlust bedriegen door die afspraken
te ontduiken, willen we slechts aanstippen. We
zuilen er over zwijgen dat geheime
regeeringsstukken in de kranten verschijnen, wat af en toe
een omgekochten ambtenaar zijn betrekking kost.
Maar wat te zeggen van de Koningin der Aarde"
die dien ambtenaar heeft verdorven?
Iemand die ook maar een beetje achter de scher
men van ons economische leven heeft leeren zien,
weet welke ongehoorde afzetterij er plaats heeft
onder heel-, half- en on-geleerde heeren, welke
vervalschingen en bedriegerijen, listig- en handig
heden en trucs in handel en industrie niet vreemd
zijn; voor dezen is de heele omkoopers-kwestie
slechts een aielige factor van het geheele ongure,
zij het als heer gekUede", maatschappelijke
samenstel.
Ik zeg niet dat er ge§n< eerlijke menschen
zijnIntegendeel er zijn er, behalve tegenover den fiscus,
NEEMT EEN PROEF MET DE
Caramel en Toffee
van de Lancashire Confectionery Products
BLANDSTBAAT No. 77f DEN HAAG
nog tamelijk veel. Maar de bodem waarop wij leven
wordt, naar ik vrees, meer en meer moerassig. De
zedelijke opvoeding in ons onderwijs (lager-, mid
delbaar-, hooger-) is geen halve cent waard. Wel
licht is dit een der oorzaken. Een andere oorzaak
is dat groote en gevaarlijke kennis voor een ieder
overal verkrijgbaar is, en dat men geheel vrij over
deze kennis beschikt. Dat is het gevolg van het
waanzinnig intellectualisme van onzen tijd, dat
a.h.w. wapens levert aan anti- en amoreelen. Naar
mate de overheidsbemoeiing voortschrijdt, naar
mate daarvan zal, naar ik vrees, het percentage
knoeiende ambtenaren stijgen. Want er worden
veel meer ambtenaren gevraagd dan er
gecult4veerde integere menschen n.m.m. voor ambten
beschikbaar zijn.
Er is een^},,tegengif" :'^zedelijke opvoeding,
strenge keuring, en als het niet hooger of lager wil,
streng straffen, gepaard met publicatie van de
namen van den schuldigen ambtenaar en van den
ellendige, die hem omkocht. Men grijpe dan echter
in zonder aanzien des persoons.
E
S C H E
KLEEDJES
VANAF . . . . 25..
DIVAN. TAFEL» KAPSTOK.
KLEEDEN. KUSSENS
DEN HAAO
AMSTERDAM
ROTTERDAM
i