Historisch Archief 1877-1940
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 3 DECEMBER 1927
No 2635
B1JKOMST1GHEDEN
door ANNIE SALOMONS
CCXCVII
HITS Hopman heeft in zijn
voork \ treffelijken (en nog altijd veel te
'bekenden) bundel In het
bijgaan" een parafraze gegeven
een courantenberichtje over het
: van een fietser, die onder een
i was gekomen, waarin de droeve,
'maar (helaas) banale gebeurtenis op
fironisch-dramatische wijze voor ons
^Verfilmd werd. Waarom moest ik
? plotseling aan dat lang geleden
gel lezen, maar nooit vergeten verhaaltje
ken, en aan de uiteenloopende
|fedacties, die de geestige AndréJolles
kindertijd in een Gidsartikel heeft
gerP&ebiteerd van het historische feit, dat
iel Adriaanszn. De Ruyter op den
was geklommen, toen ik in
alle N.R.C., onder het hoofd Ben
srjéónderling vonnis" een bericht had
|, gelezen, dat noch met den ongelukkige,
i hersens gebroken en de
borstingedrukt was, noch met onzen
L'fkxpulairen zeeheld iets te maken had P
mijn onderbewuste, met
overiïapringing van vele verbindende
gehtenschakels, opeens mijn kans om
i het parafrazeeren te gaan aan die
Vee illustere voorbeelden gekoppeld,
t wie ik den voorsprong had van een
f veel gemoedsrijker" gegeven, zoodat
iMjn behandeling met minder talent
volstaan ?
ff Ziehier dan het bericht, dat mijn
uitgangspunt is:
,sTe Berlijn had een monteur zijn
/meisje in een vlaag van jaloezie
zoojjvdanig' met een mes gekerfd dat zij
gisteren met een sterk mismaakt
t'gezicht voor de rechtbank verscheen
om getuigenis af te leggen.
De rechtbank heeft in deze zaak
"een zonderling vonnis geveld. De
- monteur werd n.l. voorwaardelijk
veroordeeld tot een jaar gevangenis
straf. De voorwaarde hield in dat hem
zijn straf wordt kwijtgescholden als
hij het meisje, wier huwelij kskansen
door de mishandeling aanmerkelijk
zijn verminderd, trouwt."
Op het eerste gezicht is er in deze
uitspraak een redelijkheid, die het
primitieve rechtsgevoel zeer aange
naam bevredigt: de monteur heeft
iets bedorven en moet nu trachten nog
goed te maken, wat er goed te maken
"Valt. Maar als we even doordenken,
slaan onze gedachten twee tegenover
" elkaar liggende richtingen uit en beide
geiden tot een aanvechting van 's rech
ters beslissing: als hij dat meisje zóó
zeer heeft toegetakeld, dat het een
gruwel is om haar aan te zien, zal
het dan niet op een geraffineerde pijni
ging uitloopen, als die man elke
< minuut van zijn verdere leven aan
^jn misdaad wordt herinnerd; als de
bittere regel van _ Wilde's Reading
Goal", dat iedereen vermoorden moet
wat hij liefheeft, de
martelend-herhaalde litanie van al zijn dagen wordt
.... Zal hij den rechter niet als een
ONTWERP WPENAAT
ZEER BEHAGEUJKE EtóV CHAIR MET
VEHSTELfiAREN RUG EN VERPLAATSBARE 3CHUFOP «o»
«JMtEGCEBWOO rHECJtOC K IN EKENHOUTSW.
DONDE BOOK.TAFEL MET ONOCR8L EN ZM&RT ?« js
KVENKAO.IN EKENHOUT.nn»!.».«.»».Ol.
genade afsmeeken, dat jaar gevange
nisstraf maar onmiddellijk te mogen
gaan uitzitten, liever dan tot zijn
dood aan zijn corpus delicti te blijven
geketend ?
Maar aan den anderen kant: als
deze liefde een van die zeldzame
bezetenheden was, die noch door uiterlijk
schoon noch door voor anderen waar
neembare charmes wordt bepaald;
een van die heftige vastgebetenheden,
zooals een hond aan zijn been, (die
poëtische harten van
voor-elkaarbestemd-zijn" doet droomen) dan zal
de man, toen hij de uitspraak van den
modernen Salomo hoorde, wel met
verdwaasde oogen hebben rondgeke
ken: wat zei deze sprookjestoovenaar?
Of in de gevangenis, of in vrijheid,
maar dan mag je ook nooit de princes
zelfs maar met je oogen meer aan
raken?".... Neen, deze wonderlijke
dwaas zei klaar en duidelijk: ,,Ik zal
je voorloopig vrij laten; maar dan
moet je de princes ook trouwen,
hoor ! Pas op, als je in gebreke blijft..."
Noemden ze dit in deze
gekkenwereld een straf?
Maar nu het meisje, waarover de
rechter eigenlijk tegelijkertijd een
vonnis gewezen heeft. Ik hoorde al
een jurist er ernstig aanmerking op
maken, dat de staat zijn recht om te
straffen overdroeg op een vrouw.
Want 2y' kon nu blijven neen"
zeggen, tot ze hem bontmantels en
sieraden en een abonnement op de
bioscoop had afgezet; ze kon hem zóó
plagen en treiteren in een misplaatst
machtsgevoel, dat de vredige cel er
tenslotte een dorado bij zou lijken.
Dien jurist scheen dan ook de
plausibelste oplossing, dat de man zich geen
gedragslijn door den rechter liet voor
schrijven; dat hij kalm zijn jaar ging
uitzitten en dan, als niemand er meer
op lette, even vrij als iedere andere
man, zijn oude liefde als zijn vrouw
zou meenemen.
Veel ernstiger lijken mij echter de
bezwaren, die er van de zijde der
bewuste" vrouwen tegen het vonnis
kunnen worden ingebracht. Wat moet
die rechter een ouderwetsch man zijn
om de uiterlijke schoonheid van een
vrouw van zoo uitsluitend belang te
achten voor haar hu weli j kskansen!
Wat een bekrompen
mannenstandpunt! Hebben wij dan geen geest, geen
ziel?
Er is dan ook in den Lokal
Anzeigêr al iemand tegenop gekomen.
Zij Hetoogt dat het meisje de eigen
lijke straf zal moeten dragen, daar de
rechter haar als het ware koppelt aan
een ruwaard. Hoe kan een dergelijk
huwelijk, gesteld dat het tot stand
komt, ook maar n dag gelukkig
zijn?"
Ik weet niet, of deze meening in haar
algemeenheid opgaat. In de eerste
plaats kunnen we natuurlijk tegen
werpen, dat het meisje kan weigeren
hem te trouwen, en dat dan geen
macht ter wereld haar dwingen kan;
maar ik moet bekennen, dat een
vrouw dat niet gauw zal doen; daar
voor zit de romantiek van het willen
redden haar te veel in het bloed; en
we leven nu eenmaal niet meer in den
tijd der Vestaalsche maagden, die een
ter dood veroordeelde maar hoefde
tegen te komen, om het leven te be
houden. In de tweede plaats: deze man
handelde uit jalouzie. Wat hoefde ze
hem jaloersch te maken? Moeten we
bij haar niet den oorsprong van het
misdrijf zoeken, en is het dan niet
rechtvaardig, ale zij ook de straf te
dragen krijgt?
Maar in de derde plaats: hoeft het
Conduite
Intérieure
TYPE 509
fiL
2600.De wagen voor ieder Jaargetijde.
Verbruikt slechts l L. benzine op 12 K.M. en haalt ruim 80
K.M. snelheid; 7/12 P.K., 4 cyl. kopkleppenmotor; 4
wielremmen; 4 schokbrekers; ducolak; reservewiel met band.
J. LEONARD LANG - AMSTERDAM
Stadhouderskade 114 Telefoon 27100
| OPGERICHT re v
PHOENIX-MEUBELEN"
Voor WONING en KANTOOR zijn GOED, GOED
KOOP en worden onder GARANTIE geleverd «*> <">
BEHANGEN - STOFFEEREN - BEDDENMAKERIJ
Magazijn Damrak 76 Tel. 48489 <*> <*o c^ <*°<^> <*>
Fabriek'Toonkamera Warmoésstraat 141 Tel. 42689
Huize KLIM-OP"
Rust- en Herstellingsoord
WASSENAAR
Prijs f 2.50per dag-Tel. 125
Hoogtezon aanwezig
N. TIMMERS
Ged. Verpleegster
Cliché's
Van Leer
Amsterdam
TfOO/TtPBKk
VtP/MKT
IL FOTO/EN
BEdCOOTIN(j VOOR
WOON INMCHTINdtN
MET OPSTAAN DEN BUITEN RAM a
HERSTELT DE/ PLATVOET H
U.A.MASSING.
O.Z.VOORBURGWAL 334.
VtMET BINNENSASTHUISf
Spoor's
Mosterd
W. A. Spoor Jr., Culemborg:
11
HOTEL-RESTAURANT NAEFF
HET HEERENLOGEMENT
VELP b ij Arnhem
Centraal verwarmd. Stroomend warm en koud water. Priv
badkamers. Autogarage met aparte Boxen, ook centraal
verwarmd en electrisch ver licht.Teleph .Arnhem 98 en Velp 722.
B. BEIJER.
VICTORIA-WATER
Uitstekend te
vermengen
OBERLAHNSTEIH
met wijn of
vruchte nsappen
wel een straf te zijn? Geeft een man,
die zóó buiten zich zelf kan raken
van jaloerschheid, daarmee niet het
bewijs, door een sterke genegenheid te
worden beheerscht, een genegenheid,
waar misschien meer instinct en oer
kracht in werkt, dan wij in onze
geciviliseerde samenleving gewend zijn,
maar die der vrouw, die er het voor
werp van. is, toch niet geheel onaan
genaam kan zijn.... Want een nobele,
ethische aanhankelijkheid, die vol
komen vrij is van eenigen onredelijker!
drift, is toch maar een onvolledig
sentiment. En daa,rom kan ik dit op
eigenaardige fundamenten rustende
huwelijk heelemaal niet somber inzien.
Misschien zal het wel van langer
duurblijken dan de meeste normale ver
bintenissen en ik zend het jonge paar
dan ook vol vertrouwen mijn allerbeste
wenschen.