doorAlicSmcdind' Marker Gaartje-van-Ellebert-van-lange-Aort hield onder alle bekommernis door, gestadig haar wonderbarelijke blijmoedigheid vast, die Zondag. En hoe het kon, dat was haar zelf een raadsel. De argeloos-verwondeide glimlach van een kind stond in haar oud rimpelig gezichtje, en ze zei tegen zichzelf: Gaart, minsch, van jou vat ik gien draod. Nou weet je hoe je er veur staone: gien winteraordappeltje heb je kenne opdoen, gien endje spek heb je in je heule weuning, je brandstof heb je van 'n goed minsch 'ekrege.... nooit niet heb je er zóó veur'estaon, nooit niet.... En toch wil jouw hert vreeze noch beven, ofschoon 't vreeze most, ofschoon 't van zorg en aokeligheid zwaor as lood most weuze...." Maar ze kon praten wat ze wou: haar blijmoedigheid ging onder al die over leggingen door, geen duimbreed uit den weg. Ze keek door de verweerde groene ruitjes van haar venster, en de gure winterkou kwam naar haar toe, in elk ding dat ze aanschouwde. Er zat kou in de gladde strenge lucht, en van kou leken de bolle grijs-droge keitjes van de straat pukkelig te worden. Die kleine schriebelige huizen stonden er toch ook zoo kleumerig bij, het was net of het heele Eiland ineenkromp van kou. Het vroor ook al, en af en toe viel er wat fijne droge sneeuw. De jonggezeüen bekeken hun schaatsen al 's op den zolder, en het was toch nog vroeg in den tijd, te vroeg: een week voor Kerstmis. Zien je, zoo'n veurlijke winter....," Gaartje's knokelige vingers schoven onwillekeurig ineen, dat is veur 'n minsch 'n harde zaok." En ze moest daar wel bij zuchten, maar dat vredig-opgewekte ging toch geen oogenblik uit haar zielig-rooie oogjes vandaan. En het was meer dan vreemd: dat montere van haar zonderbare goedsmoedsheid leek zelfs over te gaan in haar kleeren, in de paarse rouwbloemen van haar bouw i), in de zwartkralen akertjes 2) van haar schotsch-zi jen doekie", en in het zilver-grijs van haar ronde dikke lokken, die weerzijds uit haar heldere mutsje bengelden. De blijmoedigheid straalde uit haar wezen als een glLnlach van Hooger-hand. Moet je dat braove kacheltje 's hoore angaon," praatte ze weer met zich zelf, dat knappert en kraokt of hij zegge wil: Gaart hoor je mijn niet ?, kijk mijn er 's Gaart." Meteen, half werktuigelijk, draaide ze zich naar dat kacheltje toe. Heeremien-gut, wat 'n vlam gaf dat ouwe stik mastehout, wat 'n wèrmte kwam daor of! En wat 'n zegen van God dat er nog zoo'n truup van dat wrakhout in 't onderhuis lag 'n Goed frommes 3) ook, die Sijte-van-Aole, om huilie dat te laote brenge, mit vijfhonderd korte turve en 'n mud neutjes-kole.... Jao, most je toch niet zuinig over denken.... toch gien geringigheid. En de Heere God, o vest waor, de Heere God die zou wel veerder zorgea." Ze slofte bij het raam vandaan. En naar Jaopie haar zeun, keek ze wel veelvuldig, doch enkel maar zijdelings. Jaopie had z'n zwaore deg weer.... 't heule leven zat hem weer dwèrs." Dat was dan ook best te zien aan de plooien in Jaopie's vroeg-vervallen magerbleek gezicht, en aan dat duister-grimmige in zijn starende oogen.... We gaone ete," zei Gaartje troostrijk. En dat piepende wrakke tafeltje van haar dekte ze zóó monter-zorgvuldig; of het voor een feestmaal was. Ze wou Jaopie wat opvroolijken, ze deed her voor hem alleen. En de rimpels in Jaopie's gezicht trokken nog dieper door, toen hij dat waarnam, en zijn magere mond werd strak van grimmigheid. Ete," bromde hij tusschen zijn tanden door, ete.. ! Aj-je nog er 's ete zegge blijft er gaar i) niks over, Memme 2)." Gaart leek dat niet eens te hooren. Ze zette op dat frissche blauw-gestreepte tafelkleedje de beste borden die ze had, de borden met de rooie rozies"-randen, en netjes schoof ze daar de pas-geschuurde vorken naast. Ook bracht ze de gesmolten reuzel niet in het afgeschilferde steel-pannetje-van-alle-dag op tafel, maar ze goot die over in een doopkom, een kom met een vergulde rand, die nog afkomstig was uit Bappe 3) Aort zijn huishouding. En de loert 4) droeg ze binnen op de blauwe schotel-met-de-poppetjes, de eenigste ongeschonden schotel die ze in de loop van de tijd nog overgehouën had. De pronkslikke uit 't kabbenet," dacht Jaopie gemelijk. Hij tikte haast op zijn voorhoofd. Memme as die maot niet maolende wier...." Maar hoe kon Gaart weten, wat: haar zeun dacht.... ? Ze keek bij alles wat ze aandroeg, snel en tersluiks naar Jaopie, net of ze zeggen wou: Heb ik dat niet aordig 'edaon veur ons tweeën?, staot 't nou niet veul Zundagscher ?" En Jaopie deed net of hij nergens erg in had. Op laatst verdroot haar dat. Nou," roemde ze robust-glunder, wat zeg je van de disch, Jaopie?, is 't niet zoo, dat 'n Keuning zou kenne anzitte.. ?" En dat maakte Jaopie's tong los. ,Minsch doen zoo raor niet!, wat mekeert je, in vredesnaom ? Je doene net of't gien genaodegifte binne die daor staone.. " Beduusd zag Gaart hem aan. Raor.. ?," herhaalde ze schorrig, genaode gifte .. ?" Haar pinkende rooie oogjes werden natter. Het was of Jaopie haar een slag gegeven had: midden in haar gezicht. Is 't den soms niet waor?", tartte Jaopie nog. Maar Gaart praatte er niet op terug. Ze schoof haar ouërieten stoel bij de tafel en ging er in zitten. Laote we bidde," zei ze stil. En ze kneep, om haar tranen tegen te houën, zoo stijl als ze maar kon, haar oogen toe. Heere," bad ze, zege deuze spijze.... En breng me zeun toch tot inkeer, Heere. Want 't gaot aors glad verkeerd mit zijn 5). Och Heer weus him genaodig en doen Uw aonschijn in vrede over him lichten. Ik smeek het U om Uws naoms wil, aomen." En waar ze het aan zien kon, wist Gaart zelf niet, maar toen ze haar oogen weer open deed, en Jaopie aankeek, wist ze dat hij niet gebeden had. Doch door haar verdriet-daar-over drong toen ook weer die wonderbarelijksterke blijmoedigheid heen: De Heere God zou Jaopie wel weer terecht helpen, o vest waor vest waor. Was de Heere niet 'n waormaoker van Zijn Woord? En er ston' in dat Woord 'eschreven: Hij vergeet het geroep der ellendigen niet." Beverig lei ze een groot stuk van de kleine stijve loert op Jaopie's bord, en i) kleurige borstlap. 2) sierkwastjes. 3) vrouw. i) in het geheel. 2) Moeder. 3) Grootvader. 4) jan-in-de-zak. 5) hem..