De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1927 10 december pagina 15

10 december 1927 – pagina 15

Dit is een ingescande tekst.

c ,1 «i . H, SMOKING MIXTURE n, t ui >i.»f.a« -<?*.>4-.^?'-Jk SK» (ÏGARETTES Eerst wie den ondergang te boven zijn, vinden zichzelf terug; zij hebben ttiacht gekregen over hunne middelen zij »pelen op hun talent en worden waarlijk vrij. (C. J. A. van Bruggen). IE een karakterschets wil ge ven . van de Engelsche adver?tentie-illustiratie voor zoover deze , -valt onder het begrip reclame-kunst die zal als n der voornaamste ienmerken daarvan noemen de zorg-vuldige afwerking. Zelfs al laat het ontwerp $ls zoodanig te wenachen over, al deugt b.v. de tekst niet, of al is de figuur mislukt, dan nóg zal ?aan de conscientieuse afwerking de grootst mogelijke zorg besteed zijn. Het is hiermee precies zooals de Engelschman zélf is; correctheid, ,distinctie zijn eigenschappen, die bjj hem in hoog aanzien staan. Welke positie bij ook in de maatschappij '.inneemt, altijd zijn het deze beide x-eigenschappen, welke hem karakteri«eeren. Dit is een verschijnsel dat niet nalaat, den buitenlander te treffen Als iets zeer bijzonders en aangenaams. M» Ik herinner mij een bijeenkomse met een Engelsche vereeniging, dit zoowel hooggeplaatste ambtenaren en professoren als winkelbedienden en liavenarbeiders onder hare leden telde. Maar aan het diner verschenen zij allen zonder uitzondering in smoking van volmaakte correctheid; 3b.un aller linnen was even hagelwit, Imnne handen even goed verzorgd; ^alleen aan de spraak was nu en dan liet maatschappelijk verschil merk baar. De Engelschman is sterk gehecht Aan tradities; de oude gebruiken en ?Normen en kleederdrachten zijn hem heilig goed, waarover zijn conserva tisme hem bijna angstvallig waken ?doet. En even zoo angstvallig waakt "hij over het bezit van in den loop Good hnlth i» likc lunihine« brightent *nd betuiifies cvcrjrthing iroond you! And tbtfi why END hu ilyMyl been iwociated wnh hipptnex ind high .pinu! ENO doo juli what plenty of eitrcitc md freih »ir would do for jra, Brings you good heilth -by keeping jour syttcm alwuyi regukr in ni tittle diiljr duiy. Takot «U tht heit uid hciyinew frons yotn btood tnd keep* it cool »d dcan and vigoroui. PM *lïut*eNoin yout hand -.boot i tc«pomful,.Slidt n into igUuofwattT. And ihcn -tumbk it down whilc ii't uil l dincing in the glisat There'* l routing weltomc drink juH ?* you're iwake Eno-spirkling, refreihing, rcne*ing,/Vrt ttónf ferry merriff.' ENo'a 'FtuU Satt' containt nuihing which mighl bc u «H unwiic for you to lakc. Il is, in fkt, truited by doctor» al) over the «orld for iti purity and vtfety, md ili CQU iv tlmosi negligible. Keep th« «unihinc of health with )>ou all day \an$><>rtthedar*Hh END! Inzinking of (r)e volutie ? Een nieuwe phase in de Engelsche advertentie-illustratie door WYBO MEIJER der tijden verworven goede reputaties. Eén daarvan, en een met eere verdiende, is het meesterschap in press-art"; het wordt dan ook be schouwd als een traditioneele plicht, dat de press-art" tot in de puntjes goed afgewerkt en vóór alles gedistin geerd zij. * * * Daarom, is het ten zeerste opvallend, dat er in den laatsten tijd Engelsche advertentie-teekenaars zijn, die met deze traditie schijnen te willen breken. De (conservatieve) strakheid van lijn en vorm ontbreekt in hun werk geheel, evenals de zuivere sterk beheerschte . verdeeliag van het zwait-en-wit. JEr is veeleer een zekere zwakte in de conceptie, de lijn is dun en schets matig, beverig zelfs, de kleur-partijen zijn niet zooals gewoonlijk zwarte vlakken of door fihntoou ver kregen, maar ze bestaan uit lijntjes, 'even dun als die der figuren. En de figuur zelve maakt den indruk alsof de ontwerper niet kan teekenen, de détails zijn primitief en naïef als bij een kinderteekening. Het is als zijn deze teekeningen niet meer dan notities, krabbels uit een schetsboek, of onder een gesprek door snel neergekrabbeld om een bedoeling aan te geven of om een actie vast te leggen. Ze gelijken veel op wat Cocteau noemt: klanken in lijn". Ilssontpris comme une sorte de langage". Voor het eerst trof dit verschijnsel mij bij een teekening van Fish voor Abdullah-tabak. Het is de figuur van een golf speler, gekleed in plus fours". Deze teekening geeft zér sterk den indruk van onbeholpenheid, ze is beverig in alle lijnen, een oog en een oor zijn absoluut kinderlijk-naïef uit gedrukt. Ik heb aan dit geval toen weinig waarde gehecht, het meer beschouwd als een joke", ook omdat het een caricatuur was en gedurende langen tijd op zichzelf bleef staan. Maar toen kwamen er teekeningen van anderen, waarin zich soortgelijke primitieve eigenschappen vertoonden. Er was daarbij een van S. Martin voor Eversharp; ook deze is wel kinderlijk van uitbeelding, maar zóó onbeholpen" als die van Pish is zij niet, de actie der (zeven) figuren getuigt van groote bekwaamheid, de uitdrukking der gezichten is levendig en met een minimum van middelen verkregen. De derde teekenaar was Ashley. en zijn teekeningen vooral zijn het, die zoozeer gelijken op notities". Ze zijn bewonderenswaardig vlug neergekrabbeld en uitnemend van actie, maar van afwerking", van correctheid is er geen spoor in. De (gebroken) lijnen snijden elkaar op vele plaatsen waar dat niet zoo behoort" en de dunne arceering waaarmee de schaduwpartij en zijn aangegeven, overschrijdt dik wijls de cpntouren der figuur; de teekening is in n woord: slordig. 7~ Een dergelijk verschijnsel, zoo geheel en al tegenstrijdig met de ras eigenschappen van de makers van het werk, waarin het zich openbaart, is zeker merkwaardig genoeg om er even bij stil te staan. En dan dringt zich de vraag op: Waaraan moeten wij het toeschrijven? Is het inzinking? een teeken van verval? of is het integen deel juist een teeken, een uiting van krachtig leven, een zich ontworstelen, een moedwillige breuk niet wat als conservatieve sleur" werd beschouwd? Is het een drang om zich aan te passen bij nieuwe stroomingen ? Is het om kort te gaan: revolutie? De eerste onderstelling: inzinking komt mij' al zeer onwaarschijnlijk voor. Wie de Engelsche advertentie kunst observeert, zal juist tot het inzicht komen, dat zij in een stadium van grooten bloei verkeert. Elk Engelsch periodiek brengt voort durend voorbeelden daarvan, telkens ontdekt men nieuwe namen van advertentie-illustrators. Inzinking der Engelsche press-art" is daarom on denkbaar. Veel grooter is de mogelijkheid van de tweede onderstelling, zij het dan ook in eenigszins anderen zin. Een Engelschman, die een traditioneele reputatie als een sleur gaat beschou wen, _zal men moeilijk vinden, het conservatisme zit hem daarvoor te veel in merg en bloed. Maar: de hier genoemde teekenin gen zijn het werk van kunstenaars uit het voorste gelid. Zij hebben als zoodanig een reputatie op te houden, een reputatie die alleszins het ver moeden wettigt, dat zij willen op treden als baanbrekers. Als goede commercial-artists" hebben zij zon der twijfel ean open oog voor de moderne eischen en een voldoende accomodatief vermogen om hun kunst aan die eischen te doen beantwoorden. Die moderne eischen zijn samen te vatten in dit ne woord: Snelheid. De snelheid beheerscht deze maatschappij, men denke aan de radio en, om zér up-to-date" te zijn, aan de Oceaanvluchten. Ook de advertentie is een snelheidsuiting, een ndagsvlieg, een journa listiek bericht dat morgen al weer gevolgd wordt door een ander. De meest voor de hand liggende ver klaring lijkt mij daarom, dat deze kunstenaars ook aan hun werk een uitgesproken journalistiek karakter wilden geven, het vluchtig wilden doen zijn als een krantenbericht. En de sterkte van hun talent liet hen toe, om daarmee te spelen", daarbij tegelijkertijd het oor leenend aan een andere zich in onze maat schappij openbarende behoefte, die aan soberheid. Alleen de sterken kunnen zich zooiets veroorloven, zij hebben macht gekregen over hunne middelen. Dit zijn naar ik stellig meen ??? de drijfveeren voor dit verschijnsel. Want al de onbeholpenheid" dezer teekeningen is louter schijn, de slor digheid" en de onbeheerschtheid" ervan getuigen integendeel juist van een verbazend raffinement. Ashley vooral, die van de drie de zwakste" schijnt, hij is juist de sterkste, hij kan het meest spelen met zijn talent". Zie deze advertentie voor Eno's Fruit Salt, wat een actie is er in dien springenden hond! Zie, meer nog, die andere, voor het Fennsylvania Hotel, FW»M?r_i<i . -fa | a n t<> 11. a BVÉRSHAJRP het matroosje in de mast, en de daaromheencirkelende meeuwen ! Hóórt men ze niet krijschen? Niettemin, het verschijnsel blijft merkwaardig omdat het uit Engeland komt. Maar ik weet nog niet, wat grooter bewondering afdwingt: het oude", correcte, zorgvuldig afeewerkte.of het nieuwe revolutionaire", dat zich trouwens bepaalt tot de figuren. Het typografische gedeelte der hier genoemde advertenties is als van ouds, tip-top. In beide opvattingen is het resultaat een joy for ever". Nieuwe uitgaven AndréSchillinys. Jelléke. Maas tricht 1926. Boosten en Stóls. Geen werk van groote allure, geen hemelbestormende kunst, dit kleine boekje. Maar in zijn beperktheid is het toch wel zuiver. Dit eenvoudige boertje, met zijn bekrompenheid, zijn angst, zijn natuurlijke levensvreugde, zijn filosofie, is een mensch, geen marionet. Er zijn fijn-humoristische, gevoelige notities in dit verhaal. De ruzie van het boertje met Sint-Antonius, zijn vrees voor Paschen, als hij te biecht moet gaan, a'n houding tegenover de drankbestrijders, in dat alles is iets leuk-goedmoedigs en gezelligs; het is goed waargenomen en in genoeglijke, maar ook raak-uitbeeldende taal weer gegeven. Natuurlijk, een verhaal als dit, zich bewegend in een zoo beperkt kringetje, moet niet te lang duren, wil liet de aandacht blijven boeien; maar het boekje is ook maar een goede tachtig bladzijden groot, en het pleit zeker voor den schrijver, dat hij de grenzen van zijn kunnen zoo goed in 't oog heeft gehouden. HEKMAN MIDDENDORP LAND HO! mvkt »nd bïrt*n; Travc C«nt(*l. «?)< fifth A'/cw* u O?T by cabfe to u» (Pennhoid. Ne* Vork), by wirele» CociV Or a Ibf SuilcrBinrmu. JJ3 High Hdborn. Lmdon. W£.i..vho will be L lunmed booklet. p»ing NCW HOTEL

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl