Historisch Archief 1877-1940
c
,1
«i .
H,
SMOKING MIXTURE
n, t ui >i.»f.a«
-<?*.>4-.^?'-Jk
SK»
(ÏGARETTES
Eerst wie den ondergang te boven
zijn, vinden zichzelf terug; zij
hebben ttiacht gekregen over hunne
middelen zij »pelen op hun
talent en worden waarlijk vrij.
(C. J. A. van Bruggen).
IE een karakterschets wil ge
ven . van de Engelsche
adver?tentie-illustiratie voor zoover deze
, -valt onder het begrip reclame-kunst
die zal als n der voornaamste
ienmerken daarvan noemen de
zorg-vuldige afwerking. Zelfs al laat het
ontwerp $ls zoodanig te
wenachen over, al deugt b.v. de tekst niet,
of al is de figuur mislukt, dan nóg zal
?aan de conscientieuse afwerking de
grootst mogelijke zorg besteed zijn.
Het is hiermee precies zooals de
Engelschman zélf is; correctheid,
,distinctie zijn eigenschappen, die bjj
hem in hoog aanzien staan. Welke
positie bij ook in de maatschappij
'.inneemt, altijd zijn het deze beide
x-eigenschappen, welke hem
karakteri«eeren. Dit is een verschijnsel dat niet
nalaat, den buitenlander te treffen
Als iets zeer bijzonders en aangenaams.
M» Ik herinner mij een bijeenkomse
met een Engelsche vereeniging, dit
zoowel hooggeplaatste ambtenaren en
professoren als winkelbedienden en
liavenarbeiders onder hare leden telde.
Maar aan het diner verschenen zij
allen zonder uitzondering in
smoking van volmaakte correctheid;
3b.un aller linnen was even hagelwit,
Imnne handen even goed verzorgd;
^alleen aan de spraak was nu en dan
liet maatschappelijk verschil merk
baar.
De Engelschman is sterk gehecht
Aan tradities; de oude gebruiken en
?Normen en kleederdrachten zijn hem
heilig goed, waarover zijn conserva
tisme hem bijna angstvallig waken
?doet. En even zoo angstvallig waakt
"hij over het bezit van in den loop
Good hnlth i» likc
lunihine« brightent *nd betuiifies
cvcrjrthing iroond you! And tbtfi
why END hu ilyMyl been
iwociated wnh hipptnex ind
high .pinu!
ENO doo juli what plenty of
eitrcitc md freih »ir would do
for jra, Brings you good heilth
-by keeping jour syttcm alwuyi
regukr in ni tittle diiljr duiy.
Takot «U tht heit uid hciyinew
frons yotn btood tnd keep* it
cool »d dcan and vigoroui.
PM *lïut*eNoin yout hand
-.boot i tc«pomful,.Slidt n
into igUuofwattT. And ihcn
-tumbk it down whilc ii't uil l
dincing in the glisat There'*
l routing weltomc drink juH
?* you're iwake
Eno-spirkling, refreihing, rcne*ing,/Vrt
ttónf ferry merriff.'
ENo'a 'FtuU Satt' containt
nuihing which mighl bc u «H
unwiic for you to lakc. Il is, in
fkt, truited by doctor» al) over
the «orld for iti purity and
vtfety, md ili CQU iv tlmosi
negligible. Keep th« «unihinc
of health with )>ou all day
\an$><>rtthedar*Hh END!
Inzinking of (r)e volutie ?
Een nieuwe phase in de Engelsche advertentie-illustratie
door WYBO MEIJER
der tijden verworven goede reputaties.
Eén daarvan, en een met eere
verdiende, is het meesterschap in
press-art"; het wordt dan ook be
schouwd als een traditioneele plicht,
dat de press-art" tot in de puntjes
goed afgewerkt en vóór alles gedistin
geerd zij.
* *
*
Daarom, is het ten zeerste opvallend,
dat er in den laatsten tijd Engelsche
advertentie-teekenaars zijn, die met
deze traditie schijnen te willen breken.
De (conservatieve) strakheid van lijn
en vorm ontbreekt in hun werk geheel,
evenals de zuivere sterk beheerschte
. verdeeliag van het zwait-en-wit. JEr
is veeleer een zekere zwakte in de
conceptie, de lijn is dun en schets
matig, beverig zelfs, de kleur-partijen
zijn niet zooals gewoonlijk
zwarte vlakken of door fihntoou ver
kregen, maar ze bestaan uit lijntjes,
'even dun als die der figuren. En de
figuur zelve maakt den indruk alsof
de ontwerper niet kan teekenen, de
détails zijn primitief en naïef als bij
een kinderteekening. Het is als zijn
deze teekeningen niet meer dan
notities, krabbels uit een schetsboek,
of onder een gesprek door snel
neergekrabbeld om een bedoeling aan te
geven of om een actie vast te leggen.
Ze gelijken veel op wat Cocteau
noemt: klanken in lijn". Ilssontpris
comme une sorte de langage".
Voor het eerst trof dit verschijnsel
mij bij een teekening van Fish voor
Abdullah-tabak. Het is de figuur van
een golf speler, gekleed in plus fours".
Deze teekening geeft zér sterk den
indruk van onbeholpenheid, ze is
beverig in alle lijnen, een oog en een
oor zijn absoluut kinderlijk-naïef uit
gedrukt. Ik heb aan dit geval toen
weinig waarde gehecht, het meer
beschouwd als een joke", ook
omdat het een caricatuur was en
gedurende langen tijd op zichzelf
bleef staan. Maar toen kwamen er
teekeningen van anderen, waarin zich
soortgelijke primitieve eigenschappen
vertoonden. Er was daarbij een van
S. Martin voor Eversharp; ook deze is
wel kinderlijk van uitbeelding, maar
zóó onbeholpen" als die van Pish is
zij niet, de actie der (zeven) figuren
getuigt van groote bekwaamheid, de
uitdrukking der gezichten is levendig
en met een minimum van middelen
verkregen.
De derde teekenaar was Ashley. en
zijn teekeningen vooral zijn het, die
zoozeer gelijken op notities". Ze zijn
bewonderenswaardig vlug
neergekrabbeld en uitnemend van actie, maar
van afwerking", van correctheid is
er geen spoor in. De (gebroken) lijnen
snijden elkaar op vele plaatsen waar
dat niet zoo behoort" en de dunne
arceering waaarmee de schaduwpartij
en zijn aangegeven, overschrijdt dik
wijls de cpntouren der figuur; de
teekening is in n woord: slordig.
7~ Een dergelijk verschijnsel, zoo
geheel en al tegenstrijdig met de ras
eigenschappen van de makers van het
werk, waarin het zich openbaart, is
zeker merkwaardig genoeg om er even
bij stil te staan. En dan dringt zich de
vraag op: Waaraan moeten wij het
toeschrijven? Is het inzinking? een
teeken van verval? of is het integen
deel juist een teeken, een uiting van
krachtig leven, een zich ontworstelen,
een moedwillige breuk niet wat als
conservatieve sleur" werd beschouwd?
Is het een drang om zich aan te
passen bij nieuwe stroomingen ? Is het
om kort te gaan: revolutie?
De eerste onderstelling: inzinking
komt mij' al zeer onwaarschijnlijk
voor. Wie de Engelsche advertentie
kunst observeert, zal juist tot het
inzicht komen, dat zij in een stadium
van grooten bloei verkeert. Elk
Engelsch periodiek brengt voort
durend voorbeelden daarvan, telkens
ontdekt men nieuwe namen van
advertentie-illustrators. Inzinking der
Engelsche press-art" is daarom on
denkbaar.
Veel grooter is de mogelijkheid van
de tweede onderstelling, zij het dan
ook in eenigszins anderen zin. Een
Engelschman, die een traditioneele
reputatie als een sleur gaat beschou
wen, _zal men moeilijk vinden, het
conservatisme zit hem daarvoor te
veel in merg en bloed.
Maar: de hier genoemde teekenin
gen zijn het werk van kunstenaars uit
het voorste gelid. Zij hebben als
zoodanig een reputatie op te houden,
een reputatie die alleszins het ver
moeden wettigt, dat zij willen op
treden als baanbrekers. Als goede
commercial-artists" hebben zij zon
der twijfel ean open oog voor de
moderne eischen en een voldoende
accomodatief vermogen om hun kunst
aan die eischen te doen beantwoorden.
Die moderne eischen zijn samen te
vatten in dit ne woord: Snelheid. De
snelheid beheerscht deze maatschappij,
men denke aan de radio en, om zér
up-to-date" te zijn, aan de
Oceaanvluchten.
Ook de advertentie is een
snelheidsuiting, een ndagsvlieg, een journa
listiek bericht dat morgen al weer
gevolgd wordt door een ander. De
meest voor de hand liggende ver
klaring lijkt mij daarom, dat deze
kunstenaars ook aan hun werk een
uitgesproken journalistiek karakter
wilden geven, het vluchtig wilden
doen zijn als een krantenbericht.
En de sterkte van hun talent liet
hen toe, om daarmee te spelen",
daarbij tegelijkertijd het oor leenend
aan een andere zich in onze maat
schappij openbarende behoefte, die
aan soberheid. Alleen de sterken
kunnen zich zooiets veroorloven, zij
hebben macht gekregen over hunne
middelen.
Dit zijn naar ik stellig meen ???
de drijfveeren voor dit verschijnsel.
Want al de onbeholpenheid" dezer
teekeningen is louter schijn, de slor
digheid" en de onbeheerschtheid"
ervan getuigen integendeel juist van
een verbazend raffinement. Ashley
vooral, die van de drie de zwakste"
schijnt, hij is juist de sterkste, hij kan
het meest spelen met zijn talent".
Zie deze advertentie voor Eno's
Fruit Salt, wat een actie is er in dien
springenden hond! Zie, meer nog, die
andere, voor het Fennsylvania Hotel,
FW»M?r_i<i . -fa | a n t<> 11. a
BVÉRSHAJRP
het matroosje in de mast, en de
daaromheencirkelende meeuwen ! Hóórt
men ze niet krijschen?
Niettemin, het verschijnsel blijft
merkwaardig omdat het uit Engeland
komt. Maar ik weet nog niet, wat
grooter bewondering afdwingt: het
oude", correcte, zorgvuldig
afeewerkte.of het nieuwe revolutionaire",
dat zich trouwens bepaalt tot de
figuren. Het typografische gedeelte
der hier genoemde advertenties is als
van ouds, tip-top.
In beide opvattingen is het resultaat
een joy for ever".
Nieuwe uitgaven
AndréSchillinys. Jelléke. Maas
tricht 1926. Boosten en Stóls.
Geen werk van groote allure, geen
hemelbestormende kunst, dit kleine
boekje. Maar in zijn beperktheid is het
toch wel zuiver. Dit eenvoudige boertje,
met zijn bekrompenheid, zijn angst,
zijn natuurlijke levensvreugde, zijn
filosofie, is een mensch, geen marionet.
Er zijn fijn-humoristische, gevoelige
notities in dit verhaal. De ruzie van
het boertje met Sint-Antonius, zijn
vrees voor Paschen, als hij te biecht
moet gaan, a'n houding tegenover de
drankbestrijders, in dat alles is iets
leuk-goedmoedigs en gezelligs; het is
goed waargenomen en in genoeglijke,
maar ook raak-uitbeeldende taal weer
gegeven. Natuurlijk, een verhaal als
dit, zich bewegend in een zoo beperkt
kringetje, moet niet te lang duren,
wil liet de aandacht blijven boeien;
maar het boekje is ook maar een goede
tachtig bladzijden groot, en het pleit
zeker voor den schrijver, dat hij de
grenzen van zijn kunnen zoo goed in
't oog heeft gehouden.
HEKMAN MIDDENDORP
LAND HO!
mvkt »nd bïrt*n; Travc
C«nt(*l. «?)< fifth A'/cw*
u O?T by cabfe to u»
(Pennhoid. Ne* Vork), by wirele»
CociV Or a Ibf
SuilcrBinrmu. JJ3 High Hdborn.
Lmdon. W£.i..vho will be
L lunmed booklet. p»ing
NCW
HOTEL