E ROÊNE AMSTERDAMMER VAN 10 DECEMBER 1927 21 fc' i' rr.Dtiriii bezoek aan de UFA-terreinen te Neu-Babelsberg^ door L. J. JORDAAN Van Bussum naar Babel... sberg, il n'y a qu'un pas Panorama van het Moderne Wonderland De onvermurwbare Cerberus. Crinoline's en automobielen. De electrische Centralen Het Qroote Magazijn en Fritz Lang Reden wir nicht davonl" Van schrijnwerkers, beeldhouwers, brand weermannen en mieren Op den drempel van de Kraamkamer. 'M EU-BABELSBERG !" Het jakkerende treintje, dat mij een half uur lang door de troostelooze leelijkheid en de onverantwoordelijke uitgestrektheid van Berlijn's voorste den heeft gevoerd, stopt en ik sta ietwat verwezen rond te kijken op het plankier van een landelijk stationne tje. Bussum !" is mijn eerste gedachte als ik den stationchef met provinciale gewichtigheid door de zonnige eeni zaamheid van zijn domein zie stappen. Bussum" denk ik als de koele stilte van een bijna Gooisch dennebosch zibh voor mij uitstrekt, Bussum" roepen mij de ruime, rustige villa-wegen toe.... en dan houdt de gelijkenis eensklaps op. Ik ben, getrouw aan mijn nauwkeurige instructies, schragdurch den Wald" gegaan, heb de Hauptallee gevolgd, op tijd links afgeslagen en zie daar strekt zich voor mij uit een alleronaangenaamst geplaveide steenweg, aan beide zijden met wat nietige lindeboompjes beplant. Hal verwege is het perspectief afgesloten door een hek, aan weerskanten ge flankeerd door wachthuis-achtige ge' bouwen en daarchter ligt domme lend in de trillende, blakerende hitte Van deze late September-hondsdagen, de groote sensatie-broedstoof, de kraamkamer van de film: het UFAterrein. Het is een wonderlijke aanblik. Recht vooruit in uitdagende, strenge zakelijkheid tegen de diep blauwe lucht afgeteekend een enorm complex van baksteenen ge bouwen: fabrieken of machine-hallen, naar het uiterlijk te oordeelen. Dan een golvende kruiving van dicht en zwaar geboomte en daarbovenuit de grauwe, verweerde kanteelen eener middeleeuwsche burcht. Meer naar links het onbeschrijfelijke en het onbegrijpelijke: een wilde verwarring van staketsels en getimmerten: het chaotische Jenseits" der filmwereld de achterzijde der decors. Ten slotte aan den uitersten rechtervleugel, een. sombere, grijze steenmassa van grillige futuristische allure.. . . waar drom mel heb ik dat meer gezien? en met een schok van verrassing denk ik: Metropolis !" En daarmede is dit zonderlinge wereldje, dit vreemde amalgama van barsche techniek en bandelooze fantazie, dit onwezenlijke durcheinander van machinehallen, burchten en toekomststeden* als panorama, bekeken. Aan beide zijden liggen de nuchtervriendelijke landhuisjes in het groen gebed en langs de woeste bouwvallen van Metropolis" waaien de flarden van een ijverig gepinkeld Kuhlausonatinetje naar mij over. . . . Ik stap naar den ingang. De portier van een film-onder neming heeft iets van een waakhond. Hij moet zijn terrein verdedigen tegen een permanenten stormloop van baantjeszoekers, filmfantasten, gaplustigen en nieuwsgierigen. Hij heeft iets van een waakhond, wanneer hij u, den nieuweling, met een dreigend, ongastvrij gegrom begroet hij heeft ook iets van een waakhond, wanneer hij trouwhartig en vriende lijk kwispelt, nadat gij u behoorlijk hebt kunnen legitimeeren. . . . het geen, tusschen haakjes misschien n keer op de tien het geval is. Mijn paperassen en Ausweise-schein zijn in orde de namen van mijn protectoren: Herr Director-Productionsleiter Grau en Herr AuslandsDirector von Theobald, worden met al de devotie, die een rechtgeaarden Duitscher jegens zijn höchste Vorgesetzte" vervult, hard-op gelezen. Ik onderteeken een verklaring (welker beteekenis mij eerst later duidelijk zal worden !) dat ik den tocht over de UPA-terreinen geheel voor eigen ri sico onderneem, met uitschakeling van iedere verantwoordelijkheid voor aventueele ongevallen van de zijde der maatschappy en ik word doorgelaten ... .mijn profane Bally-zolen drukken den gewijden bodem. Waarheen ? Links van den langen rechten weg, die naar het hart van het bedrijf voert vlak achter den specialen ingang met het Germaanschimperatieve Komparsen hier!" ligt in het groen verscholen een aardig klein gebouwtje: de kantine. In het gezellige voor-tuintje een bont en kleurig gewemel van gecostumeerden een volmaakt redivivus van den Biedermeier-tijd. Deftig-gerokte heeren met vadermoorders en sous pieds bekoorlijke crinoline-vrouw tjes met pijp-krullen en lange, kantgeboorde pantalons zwierige mili tairen in goudgetreste dolmans en sierlijke attila's zitten hier in ana chronistische onbeschaamdheid Abdulla's te rooken en orangeades te drinken. Het zijn komparsen oftewel figuranten, die pauze hebben en in den koelen schaduw verademing zoe ken, na de drukkende, stoffige hitte der ateliers. Ik hoor met gepasten eerbied ben ik geen kind van mijn tijd? dat zij Russisch spreken en verneem later, dat de IIP A-directie in uiterste nauwgezetheid, de figura tie van een in Rusland spelende film. door waschechte, schoon uitgeweken, Moscovieten heeft doen bezetten. gebouw aan de overzijde opensluitend en ik kijk in een schemerige ruïmte, waar de meest heterogene architectonische fragmenten en requisieten zijn opgestapeld keurig gelabeld en genummerd. Altaren en buffet-bar's Ionische zuilen en draagstoelen koningstronen en schildwachthuisjes, alles wacht hier zijn tijd af. Stuk voor stuk wordt het ieder op zijn beurt -?weer toegepast. De enorme verscheidenheid in de monteering der films maakt zulk een reservoir noodzakelijk. Hoewel ieder werk opnieuw gebouwd en gemonteerd wordt, is er steeds behoefte, aan der gelijke stopstukken en de zorgvuldig gecatalogiseerde inventaris staat steeds ter beschikking der heeren regisseurs. Het gebruik, door de verschillende cinegrafisten van deze formidabele uitdragerij gemaakt, kenmerkt reeds in groote trekken den aard hunner persoonlijkheid. De habiele en vlotte filmmakers weten niet groote han digheid uit allerlei brie a brac een toonbaar milieu te fabrieken, terwijl anderen lederen spijker nieuw moeten hebben. Keien van kerels als Fritz Lang bijv Reden wir nicht da von !" zegt herr Anschütz, die een discreet employéis en voor het eerst, wordt de naam van den gevreesden film-dictator, den duursten en inerkwaardigsten der beroemde school Onbeuchaiimd anachronisme De poort van het wonderland: toegang tot de U F A-terreinen Ik zal er later wel meer van hooren en vervolg voorloopig omzichtig mijn weg, langs de rotsachtige bestrating dezer via mala'. In dit land van contracten, ligt recht tegenover het bekoorlijke stukje 1840. een uitge strekt wagen-park van sierlijke nieuwe auto's, waarmee regisseurs en hauptdarsteller" straks, na den vermoei den arbeids-dag. een goed heenkomen zullen zoeken.. Iliet stelt zich herr Anschütz, atelier-inspector aan mij voor. die opdracht heeft, mijn eerste, aarzelende schreden in deze nieuwe wereld te leiden eu als e:>n andere Dante en Virgïlius gaan wij get weeën op weg. Het eerst voert onze tocht langs de electrischo centrale, enorme instal laties, ondergebracht in ruime, luch tige en kraakzindelijke gebouwen. Temidden der razende dynamo's. flitsende gekleurde gloei-lampen. ge heimzinnige krukken cri handle's, schreeuwen mijn geleider en de chefmachinist fabelachtige getallen in mijn lecken-ooron: 23000 ampère 10000 volt -??voldoende om een kleine stad van licht te voorzien pnz. en'/.. Het is fabelhaft, maar ik ben blij. a,ls \ve buiten zijn en ik mijn eigen woorden weer verstaan kan. ..Dies isl der Hauten-raum" zegt mijn geleider, den toegang tot een van l'PA-regisseurs ter sprake ge bracht. Het zal later nog menig maal en in heet debat gebeuren, maar dat komt te zijner tijd. We gaan naar de schrijnwerkerij, waar een ..Meister" en zeventien ..Tischler" voortdurend bezig zijn. opdrachten naar ontwerpen van architekten en regisseurs uit te voeren. Hieraan grenst de 'werkplaats der beeldhouwers en gipswerkers, die momenteel de handen vol hebben met de verzorging van de nieuwe Lutherfilm. die op stapel staat - en, als alle historie-films, dezen lieden volop werk geeft. In. het klare heldere licht van het beeldhouwers-atelier, model leert een bejaard Meister'' het snij werk van oen koorbank in klei. Zijn stil. oud profiel met den fijnen stalen bril. buigt zich af en toe in zwijgende aandacht over de tafel met schetsen en teekpningon. Vreemd idee. dat het werk van dezen man. die er uitziet of hij nooit in zijn leven een bioscoop bezoekt, door de filmthea ters dei' oude en nieuwe wereld zal trekken. Als de film in Amsterdam draait, /.al ik aan hem denken. . . . ! Wij bezoeken achtereenvolgens do smederij erihet kolossale administratipgpbuiuv. <lc enorme paperassen-moU-n. (Slot of> pii!/. 22)