DE GROENE >A'MS?ERITAMMER..VAN 17 OECEMBER 1927 11 & ( 'j* < t7 W E U l T G A V E N f-, ^ t. Roman* Johan Fabricius, iHet meisje met de blauwe hoed. Roman uit het soldatenleven. 's-Oravanhege, H. P. Leopold's Uitg. Mij. Dr. Jac. van Oinneken S.J. ver klaart in zijn Handboek der Nederlandsche Taal dat men, om de psycho logie van het huidige Nederlandsche kazerneleger te verstaan drie dingen noodig heeft en wel: kennis van het militaire zieleleven, kennis van het NederlandscHe soldatenleven tusschen 1850 en 1880 en. kennis van de ver anderingen die de laatste dertig jaren in het 'kazerneleven gebracht hebben. De geleerde schrijver meent dat onze militaire romans van het einde der negentiende eeuw de oudgedienden wel met duizend bommen en grana ten" laten vloeken, maar.toch de eigenlijke' kaaêrnetaal ia al haar ruw heid niet aandurven. De eenige die het gewaagd heeft aldus dr. van Ginneken al die vuiligheden, vloeken en scheldwoorden neer te schrijven was de generaalszoon L. H. Drabbe in Het dappere Hollandsche leger". En dan laat dr. v. .G. met permissie" een werkelijk allergrofst hoofdstuk uit dat boek volgen. Intusschen, deze beschouwing da teert van 1914 en dr. van Ginneken zal het er zeker mee eens zijn dat wij een vierde voorwaarde verbinden aan ' de drie welke hij voor de kennis van de psychologie van het huidige Neder landsche kazerneleger noodig acht, en wel: kennis van de gröóte verande ringen die de mobilisatie 1914?1919 in het kazerneleven gebracht heeft. Men behoeft het kostelijk boek van Johan Fabricius slechts te vergeleken met het bovengemelde werkje van Drabbe en dergelijke publicaties om deze veranderingen grondig te gevoe len, en te begrijpen hoezeer sindsdien het leger den ontwapenaars ten spijt populair geworden is. De burgerij is in groote golven de chambrée door gestroomd, en heeft er het slib van alle lagen der maatschappij achtergelaten. Het heiligdom van den tierenden sergeant-majoor is onder het curatorium van de publieke opinie gekomen, welker bemoeienis, hand aan hand met de geestelijke ver/.orging, heel wat ouden rommel heeft weggevaagd. Fabricius' roman geeft ons een kostelijk kijkje in deze hedendaagsche kazerne en toont ons tot onze vol doening dat daar ondanks alle ver andering, ma&r dan van alle onnoodige ruwheid ontdaan, de humor is bewaard gebleven die ons volk kenmerkt. Een moederszoontje uit een plattelandsgrutterij ontvangt, als recruut, de les sen van de groote stad en van het leven: zijn leermeester is een gladde jongen" en zijne meesteresse, althans tijdelijk en ten koste van zijn zakgeld en van de fijne vleeschwaren uit den ouderlijken winkel, is het meisje met den blauwe hoed: bloem van het stads leven. Fabricius heeft ons met bewonde renswaardig fijnen humor het fatsoen lijk jongmensch geteekend, ten prooi aan de berekening eerst en aan de uitingen van zenuwoverprikkeling tenDoos tegen Verstopping slotte Van het vrouwelijk product van goedkoope stadsluxe en verflodderde zeden. Zijn gladde makker weet hem met een reeks tactvol bedoelde grofheden uit de scharreltjes-sfeer te ruk ken en terug te brengen in de realitei ten van het leven en den commestibleshandel. Een vermakelijk, met soberen hu mor en waarachtig gevoel geschreven romannetje, althans voor hen die de consequenties van het feit willen aan vaarden dat een kazerne nu eenmaal geen jongedameskostschool, maar dan toch een levens-school met gekruide kost is. H. SALOMONSON Jet Lvber. De drie levens van Nina Vesper. Amsterdam 1927. Van Holkema en Warendorfs U.M. Het prospectus vermeldt, dat deze roman een eersteling is. En het is stellig een opmerkelijk en verrassend debuut; een prettige uitzondering in de rij van de velen, die aan den weg beginnen te timmeren voordat ze hun vak verstaan. Het boek beweegt zich in de studenten-wereld, en bek'cht, in een aantal personen, verschillende facetten van het conflict, dat al door talrijke schrijvers, wetenschappelijk zoowel als in verhaal-vorm, behandeld i&.: het conflict van gevoel tn verstand, van natuur en leer, van vrouw en student. Door de vrouwen, die in dezen roman het conflict m3t zichzelf hebben uit te werken, te plaatsen in de medische faculteit het verhaal speelt goeddeels m snij zalen, verlos kamers en dergeli.,ke inrichtingen kon zij de tegenstelling sihirpe en pijnlijke vormen doen aannemen, al beschrijft zij van genoemde inteiiaurs niet meer dan strikt noodig is een beperking, een soberheid, die getuigt van zooveel beheersching, als van een debutante nauwelijks te verwachten was. De dialogen zijn vlot en spranke lend, en het heele verloop van het boek is zoo, dat het zich prettig laat lezen. Maar als je reflecteert, merk je dat er toch nog vrij wat onvoldragens en oppervlakkigs is in de oplossing van het meervoudige conflict, al zijn de verschillende typen, waarin het is belichaamd, op zich zelf uitnemend gekozen. Ook waren twee levens, in plaats van drie, dunkt mij, in het bestaan van Nina V< sper voldoende geweest; haar artistieke persoonlijk heid had er wel af gekund, en die sleept er trouwens een beetje bij. Misschien is hier een subjectieve factor in het spel. Maar hoe dit zij ? het eerste werk van deze schrijfster wekt ongetwijfeld verwachtingen. Martin Andersen Nexö. Dut moet geboet worden. Vert. uit het Duitsch door Claudine Bienfait. Amsterdam z.j. Van Holkema en Warendorfs U.M. De Deensche schrijver Andersori Nexözoekt zijn sujetten in den regel aan den zelfkant der samenleving". Men denkt aanvankelijk, dat het in dit boek niet zoo zal zijn. Het verhaal voert ons in een deftig ambtenaars gezin; de zoon vertelt zijn eigen levensgeschiedenis en begint bij de kinderjaren. Maar al spoedig blijkt, dat de schrijver ook hier uitzonderingstypen uitbeeldt; het wordt navrante. schrijnende romantiek. Het gezin wordt uiteengerukt ; het kind groeit op in een onharmonische omgeving. De ouders leven gescheiden; het kind voelt zich tusschen hen beiden heen en weer getrokken. Het treffende van dit verhaal is, dat het wrange, sinistere beleven is gehouden in een vertel trant, die het idyllische nabij komt, en de bedoeling van den schrijver komt verrassend-duidelijk uit, als het kind, ouder geworden, zijn eigen idylle beleeft en zoo lang in het geluk van die idylle leeft, tot zijn eigen aanleg de harmonie van het jongverworven geluk voor altijd verstoort. De idylle eindigt met den zelfmoord van het meisje, dat de jongen heeft liefgekregen. Maar wat hier geboet moet worden is slechts in schijn de zonde van den zoon; zelfs betrekkelijk slechts de zonden der vaderen". De diepe tragiek van dit verhaal ligt in het voelbare van de wreede wetten, die den mensch binden aan de natuur. HEBMAN MIDDENDOBP Verzen Al onder de Hoornen, door Helene Swarth. Uitgave: We reldbibliotheek. Ongedateerd. Het is natuurlijk zeer goed mogelijk, dat het aan mij ligt, dat mijne gevoelssamenstelling van dien aard is, dat eene dergelijke verscheidenheid van bij uitstek door de natuur op te wekken ontroeringen in mijn gemoed eenvou dig niet aanwezig is, dat ik dus Me vrouw Swarth's verzen niet navoelen en de schoonheid er van dus ook niet ondervinden kan. Maar er is ook eene mogelijkheid, dat het der dichteressen schuld is. Herhaalde malen schreef ik reeds, dat ik van meening ben, dat de natuur een te beperkt onderwerp is om als object te kunnen dienen van bijna honderd ontroeringen en van de daaruit voortkomende verzen. Eindelooze herhalingen van een en het zelfde gevoel over soms wel tien verzen zijn bijna niet te vermijden. Natuurlijk kan een en hetzelfde gevoel meer dan n gedicht voortbrengen, maar dan is het zoo sterk, dat het weer de natuur niet tot object kiest, maar een ander dat meer draagkracht heeft. Het is zelfs zeer waarschijnlijk, dat gevoelens, die de natuur tot onder werp hebben, uiteraard zwak zijn, omdat de sterkte van een gevoel evenredig is met de beteekenis van het object. Indien een natuur-dichter nu technisc v zeer zwak is dan ia, dit een voordeel, want het gevoel dient dan zoo sterk te zijn, dat het althans de technische moeilijkheden overwint, of het gedicht komt nooit af. De technische moeilijkheden werken dan zoo als automatische censuur. Als de dichter echter over zoo'n meesterlijke techniek beschikt als mevrouw Swarth, dan produceert zelfs een veel te zwak gevoel toch nog altijd een sonnet. Ik zal geen uitspraak doen en den lezer laten kiezen: f mijn gemoed kent dergelijke ontroeringen niet, f de lezer vindt met mij onderstaande strophe, die kenmerkend is voor den geheelen bundel, zwak. Met al zijn halmen zingt het lentekoren Voor zon, haar god, haar teeder suizellied, Maar het lied zwijmt weg als wufte wind haar vliedt Of gaat in zoekend boomgeruisch verloren. Intusschen vind ik het beneden de waardigheid van de Wereldbibliotheek om hare uitgaven niet te dateeren. A. DEFRESNE Advertentie» WILLEMEN BROM-STRUICK Reidansen Nieuwe Bundel. 25 dansen met muziek, zangteksten en densaan wijzingen. Geïllustreerd door Pol Dom. Prijs f 1.90 Brusse. Rotterdam, JET LUBER. De drie levens van Nina Vesper. Ingen f3.50, geb. f4.50. Dit boek speelf in t/e wereld van medische studenten, voornamelijk van de vrouwelijke studenten, in de sfeer van laboratoria, snijzaal, collegekamer en verloskamer. Een van hen is Nina Vesper, die behalve haar liefdeverlan gens ook haar schrijfstersaspiraties als belemmering voelt in haar leven van studie en plichtmatig werken, al is ze zich daar eerst nog niet voldoende bewust van. THOMAS MANN. De Tooverberg. 2 dee/en Vertaald door C. J. E. Dinaux. Ingen. f7.50, geb. f9.?Van Holkema & /arendorf 's Uitg. Maatij. Amsterdam Eloesser schreef in zijn jubileumstudie over Thomas Mann; We zullen Thomas Monn's grooten Europeeschen roman jaar na jaar moeten herlezen, en wij zijn er zeker van, dat wij uit onze betoovering telkens als een ander mensch te voorschijn zullen komen, omdat dit boek tof d/êbehoort, welke, in den geesf van Goethe, met stille onver moeidheid onze menschelijkheid ver volmaken. ANNIE SALOMONS. Ballin gen Ingen. f2.50, geb. f3.25. Alles wat van Annie Salomons komt heeft stemmig en stemt ons meestal voldaan, maar toch ook tot nadenken. Dit is een bewijs, dat in alles wat zij schrijft pit zit; ook in Ballingen. Nieuw Vrouwenleven. G UI DO DA VER ON A. Een Hel op Aarde. Vertaald door Chr. Moresco?Bran/s. Geïllustreerd omslag van B. van Vlijmen. De H. & W. Serie, deel XV. Ingen. f2.90, geb. f3.75. P4MPLA WJVNE. Verborgen verlangens. Vertaald door Chr. Moresco?Brants. Geïllustreerd omslag van B. van Vlijmen. Society reeks, deel 8. Geb. f2.50. F. E. BLAAUW, Op zoek naar dieren en planten in B'-ifsch OosfAtrika. Een oorspronkelijk reisverhaal ingeleid door Pi o f. Dr. E. D. van Oor/. Geïllustreerd met 44 platen en een Kaart. Ing. f 4.50. geb. / 5.90. In dit boek komen geen heldendaden" voor van zwaar gewapenden, die van hun onweerstaanbare technische hulpmiddelen gebruik maken om et n weerloos dier te besluipen en dood te schieten of te ver wond n. Dit boek is geschreven voor hen, die in sta<,f zijn de ongeschonden schep ping ie bewonderen. Natuurlijk is ook aan vogels, zelfs de kleinsten, en ook aan plan ten aandacht gegeven. W. C. SCHÖNSTEDT. Ke. geering en liefdeleven van LodewijkXV. Ingeleid door Prof. Dr. H Brugmans. Met 47 illustraties. Ing. f 6.25, geb. f 7.50. Voor zoover ons bekend bestaat er geen Nederlendsch boekwerk, waarin het zoo interessante tijdpnk ian Lodewijk's regee ring op zoo degelijke en onderhoudende wijze geschetst is. Hoe verder men in hef bock doordringt, des ie meer komt de droeve figuur van Lodewijk X V voor ons in helder licht te staan en hunnen wij ons goed indenken in de oorzaken, die tot de Fransche revolutie leidden.