Historisch Archief 1877-1940
?
t'
T i kb laad j es
daad een optisch bevredigend bars
' ' '""
a^T^a de«ourant boeien,
St»^Me>. .epitljgseo *can\de film;
a^ vroeger diei-Va^ het tooneel.
Set pXib'liek. leest1 graag een .stuk
gelijk ?-JardaaH/zönu in: dit blad
schrijfi Botter het fft-bedrijf; of brieven
ten .Correspondenties uit Hollywood.
! Ea al is de belangstelling voor de
-Dusins»» van het eourantenbedrijf een
;ttkje~van anderen aard, het publiek
een paar- notities gelijk de
v. Oss ze kortelings losliet. Hat
direct uit de cuisine van
>#$ bedrijf, dat eigenlijk een geestelijk
is gewt/rden; waarvan wij
.dtaaïdeur^ minstens een of
\per dag- passeeren; ,en
jVlucntjg bladerend even van een
(taar schoteltjes komen savoureereri.
. Rolitirke. litteraire,«jrnsationeele,
nati? cpiaal-ecouoiiiische; wbatever you
IV
'rE*n. krant is een "kroeg; een nieuwe
lieeft soms even snel loop als een nieuw
jgecceëerd goed1 aangepakt restaurant,
ieaa oude even snel verloop. Niet
aljeenvaïden gevel, den stand of de
Standing, niet alleen van de menu's
en- van de substantieele waarde of de
Traasing van de spijs, hangt het succes
af,van een dagblad; ook van talrijke
Onberekenbare impondcrabiliteiten der
Hiassa-gunst.
ZJeer stellig is echter de cuisine"
^de jkrjint, waarop het publiek
'einig kijk heeft zoowel de
techJtys^Jtie pantry als de redactioneele
Keuken van het grootste belang
jJBMHL de, business-vitalit 4t van een
courantenondurncming. Het publiek
E"-V6 /lt dit intuïtief en heeft er be
langstelling voor, zooals voor het
-"wezen, de kern van alle dingen.
***
Wanneer nu een man als de heer
V. Oss over plaatjes in de krant en
over de vordering van technische
'"procédés zijn meening geeft, leest
men zulks gaarne. De heer v. Oss
ziet, naar overwegend Amerikaansche
''inspiratie, in de offsetmachine, in
den gummi-druk, de toekomst. Ik
' geloof, dat hij zich vergist. De
wed-strijd tusschen diepdruk, offsetdruk
en boekdruk in hun strijd om het
-dagblad, ziet nog altijd den gewonen
boogdruk op de leidende plaats. En
i liet ziet er ongetwijfeld naar uit, of
' dat nog voor jaren en jaren het geval
f zal blijven. De heer Bohm heeft
' onlangs in het maandblad Die
| Presse", het waarom uitgelegd; en in
?' deze technische renbaan de posities
; al heel scherp gfifixeerd. Diepdruk
) komt door het tempo achteraan; het
'. is een edel procédé1} maar deze adel
s blijkt onvereenigbaar met
dagbladl tempo"; hoe knappe technische
vinj> dingen men ook construeert, bijv.
i den record cylinder.
j , Offsetdruk houdt de tweede plaats;
, maar al is deze rubberdruk voor de
| rotatiepers geschikter, het
platen? maken duurt nog te lang; ook is men
? aan offsettinkten in blauw of sepia te
} zeer gebonden. De Basler Nachrichten,
een blad met 35.000 oplage, drukt
! bi.iv. een heele mooie fotopagina in
; offset?maar men kan geen prentjes
j brengen, die jonger zijn dan zes uur.
" Dan moet men een ding inkijken als
'. de Dtily-Sketch met zijn soms zes
?' fotopagina's en dagel'iks prentjes
; van geen twee uur koud. Bij een goede
techniek is een dagbladplaat, gemaakt
met eert dertiglijnsch raster
inderMen kan den heer v. Oss hoogstens
toegeven, dat een- foto-pagina op
rqse" papier iets horribels is
. niet om te verteren; en dat een week
blad met een goede keuken en een
voldoende spijslijst voor een breed
middenmaatspubliek, maar beter deed
geen autotypieën in zijn hors d'oeuvre
op te nemen.
Voor het dagblad" echter wordt
het beeld, bet prentje verlangd".
Times en Nieuwe llott mogen er te
lang tegen in verzet gebleven zijn
alles wat de massa bedient en de
massa ambieert, moet hier, zoo niet
voorgaan, dan toch bliksemsnel vol
gen. Het lijstje van het aantal dag
bladen in Europa, dat sinds '21 plaat
jes is gaan geven, loopt in de
duizen- den en tienduizenden. Stellig staat
Nederland ten deze niet .achteraan;
maar wat Spanje, Hongarije, Czechi
en zelfs het kleine Oostenrijk af en toe
presteeren, lijkt eer mér, dan
minderWereldbladen als de Frankfurter of
de Manchester Guardian zijn
visueelaesthetisch fossielen" ; gelijk de Nieu
we Bott. ten onzent dat was. Men ci
teert ze niet om op technische mérites
van de krantenkeuken te wijzen.
De heer v. Oss heeft zich tegelijker
tijd tot tolk gemaakt van de velen,
die de vulgarisatie van de pers
met leede oogen aanzien." Wie echter
in deze vulgarisatie een
ontwikkelingsphase ziet tot diepere breedei-e didac
tiek en hoogere ethische humanisatie
en wie oog heeft voor de realiteiten
der lezersmarkt, die geen andere
zijn dan de realiteiten van het caf
restaurant voor de verterende en uit
gaande burgerij begroet deze vul
garisatie, die naast school en sport
terrein en volksuniversiteit samen
werkt tot ontwikkelende begrips
verruiming onder het volk.
Natuurlijk: in den concurrentie
strijd om de massa, wint de
apgressisnteit, die weinig heeft te verliezen.
het vaak van het kool en goitsparende
behoud. Wie het roodste bloed
heeft, die heeft onloochenbaar in
het kranten-industrialisme van heel
onze beschaafde" wereld een streepje
vóór. Maar: deze voorgift is geen
andere, dan die van het nieuwe
café-restaurant met den modernsten
gevel, don brutaalsten dansvloer, en
de pittigste cosy corners. En nooit
zou het nieuwe in het journalistieke
industrialisme op kunnen komen,
wanneer daar niet, tegenover het
versteenende behoud, de moed van
nieuwe gedachten, nieuwe vormen.
daarnaast ook een algemeene prikke
lende bekennersveerkracht plaats nam
die weet, dat naar meer dan een
commercieele illuzie, dat naar een
wetender wereld heen te werken, een
ideaal is van de besten, die voor de
massa" schrijven.
De Hongaar Bartosch heeft ons
kortelings het portret geschilderd van
een Londenseheri persmagnaat. Daar
uit blijkt wel, dat in het
courantenbedrijf het vulgariseerende n het
hooggehoudene en verheffende, rake
lings naast elkaar wonen. Door een
groot gebouw in den engpas van
Fleetstreet een gebouw, waardoor de
liften schieten dat vol is van
siddering, rommelen, bonken, tech
nisch kranten-lawaai komt hij tot
den maitre; lord natuurlijk. Een ge
wilde soberheid onderscheidt het
verP*-.
U kent toch *et nieuwe systeem
CENTRALE VERWARMING.
Zoo niet, vraagt nog beden once brochure:
IN DEN WINTER.... DE ZOMER IN UW HUIS
HERINGA & WUTHRICH, HAARLEM. Tel. iio«6
Voor deo Haag: C. OLDENBURO .Ir.. Rltawlik. Tel. Den Haag 18970
cetestlal
'V
fOBTHCBO»
KYRIAZI
GERARD B. RIJKE Jr.
BINNEN ARCHITECTUUR
KEIZERSGRACHT 559 - Telef. 30559
Complete Meubileering
trek, waarin hij na lang wachten wordt
toegelaten; het lijkt de technische
teekenkamer van een ingenieursbu
reau. Op den achtergrond een dame in
rijcostuum. How do you do? en
reeds mag hij de zes geprepareerde
vragen stellen over den opmaak, het
cachet van de groote courant van den
man op den v jorgrond. Die.... glim
lacht. Die heeft reeds het mooie boek
met twee regels opdracht voor den
bezoeker klaar liggen; over....
Franciskvis van Assisi.
En reeds loopt Mylord warm: over
de slechte tijden; de ontbinding en
verwording in de familie; de moreele
verwildering- birth control, enz.
Een rilling vaart door den bezoeker.
Daar zit de grootste giftmenger van
Engeland; de man, die zijn
Europeesche krant zoo dieplaadt als maar
kan, die alle grenzen tusschen tekst
en annoncedeel miskent en uitwischt;
een elleboogmensch meer dan een
genie; die met een koloniaal accent
spreekt. Het domineeshuis, dat hij
rondvonkt als het plekje waar eens
zijn wieg stond '??is even onzeker,
als.... alles vóór zijn eerste millioen.
Maar deze lord die den pairs-titel
draagt als een koketten
vliegenieisuniform geeft een mannelijken
hartelijk en poot; en praat alsof hij
alles wat hij zegt ook heilig....
meent.
De jonge dame in rijcostuum aan
het venster staat op. Het interview
is ten einde. Handjes. En Franciskus
van Assisi, verguld op snee met
opdracht op oud Hollandsch geschept
papier ! Buiten vliegen net de
krantenloopers uit; dwars voor de auto-files.
Chorus girl murdered in baronets
landhouse"
Voile.: een van de grootste adepten
der zwarte magie van de rotatie-pers.
Geen Borgia heeft vergiften weten
te mengen, als hij. Geen tyran heerscht
zoo volkomen over zijn volk, als deze
.... eenmaal anonieme zoon van een
ver dominion; heden pair van Enge
land, privy councillor; straks nog
ridder van de Kousenbandorde.
Rake, schitterende,
psychognostische krabbel.