D£ Q«QEMÊAMSTERDAMMER VAN 17. fltf Na. 2637 ; l' t$-t l t i BUKOMSTIGHEDEN ANNIE SALOMONS CCXCIX - ? ; E kennen uit de evangeliën de mooie parabel van den Pharizeeër en den tollenaar: de Pharizeeër, die tegen God al zijn eigen deugden opsomde, en de tollenaar, die op een afstand bleef staan, die zelfs zijn oogen niet ten hemel wilde heffen, maar zich pp de borst sloeg en zeide: O God, wees mij, zondaar, genadig". Ik zeg u", zegt de evangelist Lucas, (en .hoeveel arme, berouwvolle tollenaars uit later eeuwen zal hij met dit eene zinnetje hebben gesterkt en nieuwen ^levensmoed gegeven), ,.deze veeleer dan gene ging gerechtvaardigd naar 'huis." We kunnen ons, als we het leven in het groot bekeken, met evenveel recht er ov§c verbazen, dat de menachen door ingrijpende veranderingen van de staatsvormen heen en ondanks allerlei de wereldorde-omverwerpende uitvindingen der techniek, zichzelf .zoozeer gelijk zijn gebleven, als we ervan overtuigd kunnen zijn, dat ons geslacht op het oogenblik op een zeer eigenaardige wijze aan het veranderen is. 't Hangt er maar van af, welken kant men uit kijkt. Wanneer we (om bij dit diepe, menschlievende evangelie te blijven) naar. de schildering van den Phari zeeër zien: O God, ik dank U, dat ik niet ben gelijk de andere menschen: roovers, onrechtvaardigen, echtbre kers of ook gelijk dezen tollenaar''; dan knikken we in vertrouwelijk herkennen en zeggen: Deze figuur is van alle tijden; de Pharizeeër leeft in elk van ons; we verhef f en ons allemaal op de een of andere eigenschap, zij het in minder opvallenden vorm, en zelfs als we gebroken van berouw terneer liggen, danken we den Heer tenslotte nog: dat we toch tenBiinste geen Pharizeeërs zijn". Waar door we het dan onmiddellijk warden. Maar als we naar den tollenaar zien, den zondaar, den overtreder van Qpds geboden, en we kijken naar de zondaars en vooral naar de zonda-, resjes van dezen allermodernsten tijd dan krijgen we den indruk, dat zelfs de laatste schijn van gelijkenis tusschen toen en nu is verwischt, en we zouden met tante Martha de Harde willen verklaren: Als de oude Salomo nogeens opzag, dan zou hij niet zeggen, dat er geen nieuws was onder de zon". Al is het dan ook niet veel verheugends of verhef f ends. Als we ons nu maar tot de zondaresjes bepalen, dan onderscheiden we tegenwoordig de uitbundigen, de triomfantelijken, die heelemaal vóór in den tempel gaan staan, zich luid ruchtig op de borst kloppen en zeggen: ONTWERP WPENAAT 1CHRUFBUREAU IN BIK.ENHOUT. IN BLKS &<«: GEWEKBCHTE HOUTKLEUR. LANG 7OX. HEEIE O\/. HOOGTE OOX.OIEPre X» Natuurlijk heb ik gezondigd en flink ook. Braafheid is kwezelary. Braaf heid is ongezond. Je wordt er zenuw ziek van; onderdrukte begeerten ! Leve de eerlijke zonde. Wie er niet voor uitkomt, moet je dubbel in de gaten houden". Dan hebben we de extatischen, die voor elke zonde dankbaar zijn, omdat ze hun leven heeft verdiept, hen wijzer en sterker en meer mensch heeft gemaakt (precies zooals men dat vroeger zei van geestelijke tucht en van zelf o verwinning); en de derde, waarschijnlijk de rampzaligste kategorie, zijn zij, die de zonde bewust, met hun verstand zoeken, in de hoop daarin de emotie, de levensvervulling te vinden, die hun op de normale wijze, door liefde, door vriendschap, door mededoogen, tot hun vertwijfeling bleef ontzegd. Ik noem hen de rampzaligsten, om dat zij het leven volkomen op zijn kop zetten: ze zondigen, zonder vreugde, zonder innerlijken aandrang. Het is, alsof hun hart zóó koud is, dat zelfs de hel het niet kan verwarmen. En uit zoo'n bedachte, be-praemediteerde aberratie hopen ze dan de ontroering te puren, die de groote geesten, de brandende harten, na hun val hebben doorleden. Maar ze vergeten, dat groote heiligen als Augustinus, dat kunstenaars als Baudelaire en Verlaine nooit niet de zonde hebben gecoquetteerd; dat die er niet uit vrijen wüzijn heengewandeld, om eens te kijken, of daar niet iets bizonders aan te beleven viel; iets, dat hun kunst ten goede kon komen; iets, dat een nieuwen klank aan hun lied zou geven maar dat deze integendeel door het kwaad zijn overmeesterd; dat de kracht van hun hartstochten hen heeft gebroken, tot ze, net als de tollenaar, zich alleen nog op de borst konden slaan; of zooals Verlaine prevelen: Je suis indigne, mais je sais votre clémence". Onze generatie is opgevoed in de schaduw van een geslacht, dat slechts van goed óf kwaad wist; dat geen tusschentrappen kende; dat zelfs niet "rekende met omstandigheden, die veel verklaren kunnen", maar wier oordeel in vaste hokjes was ingedeeld: eerlijk óf oneerlijk; fatsoenlijk f on fatsoenlijk. Ik herinner me nog deoude dame, die, toen ik als jong meisje voor Onderlinge vrouwenbescher ming" collecteerde, kortaf zei: Neen, dat vind ik iets schandelijks", en door» liep. Zij vertegenwoordigde (nobele eenlingen niet te na gesproken) haar tijd. Wij, minder zelfverzekerd, meer genuanceerd in ons oordeel, zijn bereid, zonder zedepreeken, met har telijk meegevoel, de moderne Beatrij zen, die, naar Boutens'nuchter woord, haar wereldsch werk verricht" heb ben, tegemoet te treden; maar als ons een troostwoord op de lippen komt, kijken ze ons aan met verbaasde oogen en zeggen: Wat bedoelt u eigenlijk? Ik ben heel blij, dat ik dit heb beleefd. Die meisjes van vroeger, die maar over de dingen heendroom den, dat is het onwezenlijkste, dat er te denken is. Jammer, dat dit een vergissing was? Maar waarom eigen lijk ? Een mensch leert het meeste door zijn vergissingen. En bovendien was het eigenlijk geen vergissing, 't Was alleen iets van korten duur. Ik geloof niet in vergissingen. Alles werkt mee* tot onzen groei." We staan beschaamd, en voelen ons kinderachtig. Toch zouden we iets Conduite MtérieurjÊ; TYPE 509 fiL2600.~ De wagen voor ieder Jaargetijde. Verbruikt slechts l L. benzine op 12 K.M. en haalt ruim 80 K.M. snelheid; 7/12 P.K., 4 cyl. kopkleppenmotor; 4 wie!remmen; 4 schokbrekers; ducolak; reservewiel met band. J. LEONARD LANG Stadhouderskade 114 AMSTERDAM Telefoon 27100 PHOENIX-MEUBELEN" Voor WONING en KANTOOR lijn GOED, GOED KOOP en worden onder GARANTIE geleverd <*> <**> BEHANGEN - STOFFEEREN - BEDDENMAKERIJ Magazijn Damrak 76 Tel. 48489 <*o cso e« <*> c*> <?*> Fabriek-Toonkamer» Warnoesstraat 141 Tel. 42689 Spoor's Mosterd l W. A. Spoor jr., Cukmborg. STEUNZOLEN, ?IET OPSTAAMOEN BvheNRANO HERSTELT DE/ PLATVOET U O.A.MASSING. V O.Z.VOQRI5URSWAL 334. A*/ M.MET BIN n EN6A&THUISI Huize KLIM-OF Rust- en Herstellingsoord WASSENAAR Prijs f 2.50 per dag-Tel. 125 Hoogtezon aanwezig N. TIMMERS Ged. Verpleegster TEOO/ïttBKK VKZOMÏM WEINIG KQ/TEN UWE WOON INMCHTINfj Cliché's Van Leer Amsterdam (i/nc/er den Ifi. (?l/is a ois (L 'redespaleis, Qiaay .... ^-Uenetiaanscfie fironen ^Laan v. <-Jïleerderooorf 443 ........ Opruiming meubels QloKin 15, ^Amsterdam ...... Qljdelijfi Oosterscfie tapijten (Verlaagde prijzen VICTORI A-WATER Reeds meer dan 40 jaren OBERLAHMSTEIH in Nederland ingevoerd willen zeggen: zijn de idealen van negentien eeuwen Christendom dan maar vooze schijn geweest? Kan n geslacht kortharigen en -rokkigen, war-hoofdigen en -hartigen opeens omverwerpen, wat met ernst en zelf verloochening, in tucht en vasthou dendheid is opgebouwd? Maar tenslotte spreken we het toch maar niet uit. Wie weet, hoe innerlijk onvast en ongelukkig deze nieuwlichtsters zich eigenlijk voelen, en hoeveel hun parmantige uittarting gelijkt op het luide zingen van een kind, dat zoo zijn angst voor het donker tracht te overstemmen....