|HH^^^MP^<^^|^^^^Wn^i"^W^'^MM jJi» - ;.;.' v f*-'*'" -;. -; roene eekblad voor Nederland Sinds meer dan vijftig jaar aan de spits der weekbladen . . . , " ONDER HOOFDREDACTIE VAN G. W. KERNKAMP Redacteuren. H. BRUGMANS, M. KANN EN TOP NAEFP SecreUrU dtr Redactie: C F. VAN DAM KEIZERSGRACHT 333 Utt«.i N.V. DE GROENE AMSTERDAMMER AMSTERDAM. C t5or and ]&rel Onverslijtbaar OPGERICHT IN 1877 No. 2639 ZATERDAG 31 DECEMBER 1927 Bij de wisseling van het jaar D IJ de wisseling van het jaar pleegt de staat van dienst van het heengaande jaar te worden opgemaakt. De voornaamste gebeurtenissen in de buiten- en binnenlandsche politiek worden weder opgehaald; met die van de laatste categorie is men voor ons land spoedig gereed, omdat wij, voor zoover het politieke leven betreft, tegenwoordig behooren tot de gelukkige volken, die immers geen ge schiedenis hebben. ? Een Nederlander kan dus zijn volle aandacht bewaren voor de opsomming van wat er in het buitenland is gebeurd. Zulk een recapitulatie is voor menigeen al vast nuttig; want niets is er, dat eerder pleegt te worden vergeten dan de jongste gebeurtenissen, en het is best mogelijk dat iemand, die het beroemde jaartal van den slag bij Nieuwooort zelfs zou kunnen noemen, als je hem uit zijn slaap opschrikt, eerst bij het lezen van een Overzicht over het jaar 1927" bemerkte, dat b.v. de conferentie, die Engeland, de Vereenigde Staten en Japan hebben gehouden over de vlootbeperking, in dit jaar heeft plaats gehad en niet, zoover hij dacht, reeds in het vorige. Maar wanneer de man, die zich den tijd kan gun nen het bedoelde overzicht in zijn geheel te lezen, nog iets anders verlangt dan een relaas van feiten en ten slotte ook de conclusie wil leeren kennen die er uit te trekken valt; wanneer hij dus een soort van balans wil opgemaakt hebben, met aan den eenen kant de credit-posteh van het jaar 1027 en aan den anderen alles, wat op zijn debet moet worden gebracht, om zoo doende te weten te komen of wij al dan niet vooruit zijn gegaan ja, dan zal het niet zoo gemakkelijk zijn, hem te bedienen. Gaan wij vooruit?" is een vraag, die ver schillende andere te voorschijn roept, om te be ginnen al deze: vooruit op welk gebied;"' Dat wij het verder hebben gebracht op het ge bied van de radio-telegrafie en van het vliegwezen bijv., zal wel door iedereen worden toegegeven; het jaar 1927 voert op zijn staat van dienst het scheppen van een verbinding met Indië, die be trekkelijk korten tijd geleden nog ongeloofelijk zou hebben geschenen. En ook op menig ander gebied van techniek heeft het afgeloopen jaar weer vooruitgang ge bracht; een vooruitgang, die nog te meer in het oog valt, wanneer men zijn blik niet beperkt tot n jaarkring, maar zich voor den geest roept, wat er in de laatste vijftig jaren is geschied, hoezeer in die periode de mensch de natuur meer en meer aan zich dienstbaar heeft gemaakt. Maar het zou kunnen zijn, dat wij, al worden de vliegtuigen en de radio-toestellen steeds meer geperfectioneerd, toch achteruit gingen in het scheppen van kunstwerken; het zou kunnen zijn, dat wij in kennis van en meesterschap over de natuur met zevenmijlslaarzen vooruitschieden en dat wij toch niet beter waren geworden: niet wijzer, niet rechtvaardiger, niet minder zelfzuchtig; het zou kunnen zijn, dat de afkeer van den oorlog en de wil, om vrede door recht te doen heerschen, reeds verminderden in plaats van geleidelijk sterker te worden en van die toenemende kracht door daden te doen blijken. -Wij gelooven niet te veel te zeggen, als wij be weren, dat de belangstelling van het gros der menschen in aangelegenheden van buitenlaiidsche politiek eigenlijk hierop neerkomt, dat zij wenschen te weten of het vredeswerk van Genève om met deze woorden alle werkzaamheden van den Volkenbond samen te vatten in beteekenis wint, dan wel afneemt. jfe Leggen wij dezenmaatstaf aan het jaar 1927raan, vragen wij dus: zijn wij in 1927 vooruitgegaan wat betreft bet veldwinnen van de vredesidee, dan kan het antwoord niet zeer bemoedigend luiden. Een van de belangrijkste gebeurtenissen op internationaal terrein was zeker de maritieme conferentie der drie grootste zeemogendheden; zij ging wel niet uit van den Volkenbond, maar werd toch te Genève gehouden en zou, indien zij tot eenig resultaat had geleid, een van de voornaamste doeleinden, die de Volkenbond zich heeft gesteld, nl. ontwapening juister: geleidelijke vermin dering van bewapening aanmerkelijk hebben bevorderd. Zij is echter mislukt een echec, dat, zeker, voor een deel was toe te schrijven aan de ge- ? brekkige voorbereiding der conferentie, maar de voornaamste reden van de mislukking was toch: de wedijver tusschen het Britsche Rijk en de Vereenigde Staten naar de suprematie ter zee een wedijver, waarvoor geen reden zou bestaan, indien de beide mogendheden eikaars bedoelingen niet wantrouwden, indien zij niet vreesden, dat de Britsche en de Amerikaansche vloot zich te eeniger tijd met elkander zouden moeten meten. Op de creditzijde van 1927 mag worden geboekt de Economische conferentie te Genève, omdat daar althans in theorie de wenschelijkheid werd erkend van. het uit den weg ruimen der hinderpalen, die het economisch verkeer tusschen de volken be lemmeren. Maar de ervaring heeft helaas geleerd, dat zelfs eenstemmig en onder algemeene geest drift te Genève genomen besluiten tegenstand ont moeten bij sommige regeeringen men denke slechts aan het vermaarde Protocol van Geuève !?; over de resultaten van de Economische conferentie zal men dus ook eerst kunnen roemen, wanneer de regeeringen, die tot dusverre haar heil zochten in hooge tarieven en verbodsbepalingen, metterdaad zullen hebben getoond te willen medewerken tot het herstel of de invoering van het vrije verkeer. Zoowel op de in September 1.1. gehoudenVolkenbondsvergadering als in de bijeenkomsten van de Commissie tot voorbereiding van de ontwapenings conferentie heeft men, door het volgen van een nieuwe en betere werkwijze, eenige stappen gezet in de richting van een doelmatiger voorbereiding van de eerste ontwapeningsconferentie maar hoe ver verwijderd blijft men nog van het einddoel! Hetgeen noodig is voor ontwapening, is ver trouwen", zei op de September-vergadering de Kederlandsche vertegenwoordiger, Jhr. Loudon; maar deze onmisbare voorwaarde voor elke ver mindering der oorlogstoerustingen, die"1 iets zal beteekenen, is in vele gevallen nog afwezig. Wan trouwen deed de maritieme conferentie mislukken; wantrouwen koestert Frankrijk nog steeds tegen de bedoelingen van het Duitsche Rijk, ondanks Locarno; wantrouwen heerscht er tusschen Frank rijk en Italië, tusschen Italiëen Zuid-Slavië, tusschen het Britsche Rijk en Sovjet-Rusland en wie zal durven beweren, dat elke redelijke grond voor dat wantrouwen ontbreekt! Een jaar, dat in de geschiedenis der vredes beweging met gulden letters zal worden geboek staafd, is 1927 dus niet geweest. Het laat aan zijn opvolger veel te verrichten over zooals deze op zijne beurt weder een onafgedane taak zal overdragen aan wie na hem komt. Want lang is de weg, die leidt naar het Beloofde Land. En niet bij jaren, maar bij tientallen van jaren zal hij worden gemeten. Zoolang er gevaar bestaat, dat een of meer groote mogendheden zich zullen stellen buiten de door den Volkenbond DE GROENE AMSTERDAMMER Prijs per jaargang ?10.?bij vooruitbetaling. Per No. 35 Cent. Advertentiën ?0.75 per regel. Postgiro 72880, Oem.-Oiro O 1000. INHOUD: 1. Prof. Dr. G. W. Kernkamp, Bij de wisseling van het jaar. 2. J. J. Bekaar, Nationaal inkomen Jhr. Mr. H. Smissaert, Boekaankondiging 3. Joh. Braakcnsiek, De begrooting W. J. M. Linden, Olympische spelen. 4. Prof. Dr. H. Th. Obbink. Ichnaton A. Plasschaert, Schilderkunst, 5. L. J. Jordaan, Oceaan-vlucht Prof. Dr. H. Brugmans, De schonlstri/d. 6. Annie Salomons, Bijkomstigheden. 7. Dr. Jac. P. Thijsse, Sneeuiv-bes Mr. Frans Coenen, Kroniek. 9. Red. Elis M. Rogge, Voor Vrouwen. 10. C. van Wessem, Muziek. 11. H Middendorp en O. v. Tussenbroek, Nieuwe uitgaven. 12. Top Naeff, Dram. Kroniek. 13. O. v. Tussenbroek, Toegepaste Kunst H. Scholte, Comoedia Dr. Joh. Tielrooy, Nieuwe Fr. boeken. 15. Jhr. Mr. H. Smissaert, Ziektewet. C. K., Beurs spiegel. 16. C. A Klaasse, /. G. Farbenindustrie. 17. Dr. R. Feenstra, Tikblaad/es Prof. Dr. W. Martin, Een Ferdinand Bol. 19. Barbarossa, Gijsbrecht de Machtige, met teekeningen door B. van Vlijmen. 20. L. J Joidaan, In de film-kraamkamer. 21. Uit het kladschrift van Jantje Corn. Veth, Overmoed Tegenstellingen. 22. Melis Stoke. Indiëaan de telefoon; Rijm-kronyck 23. H. O. Cannegieter, Het bed van den Keizer Spreekzaal 24. Charivarius, Charivaria Spelbroblemen. Bijvoegsel: Joh. Braakensiek, Oudejaarsavond 1927 Gironummers van de Groene Amster dammer": Post-, Cheque- en Girodienst No 72880; gemeente Amsterdam G. 1COO. fSf"'"""ff'j,. 'T) '"T?""""?ï"" ?'" ilém/paloisdes ~^^^- ^ f Tl'^^ (Dames Mokka-caramel,oin. 'f huid door fijne melk- ^ <??» cAocx>/ac/e Een zeer P f/ geslaagde BONBON. k ,-j_ _ _ _./ !{ RINGERS V"""""/////// Y llltttlifl' gewilde internationale rechtsgemeenschap, waarin voor oorlog geen plaats is, zoolang zal de inter nationale ontwapening het niet verder brengen dan tot het stadium van voorbereiding". Niet. in de eerste plaats van economische redenen hangt het voortbestaan van dat gevaar af, zoomin als; economische redenen uitsluitend, of zelfs hoofd zakelijk, den wereldoorlog hebben veroorzaakt; maar het gevaar van een nieuwen oorlog zal blijven. dreigen, zoolang de begrippen en sentimenten,, die den wereldoorlog hebben gebaard, nog met onver minderde kracht zich doen gelden ea de moreelei ontwapening der volken beletten. KERNKAMP De hoofdredacteur van dit weekblad verzoekt alle brieven en stukken, die voor hem in genoemde kwaliteit bestemd zijn, niet te zenden aan zijn persoonlijk adres te Utrecht, maar aan Redactie v.d. Groene Amsterdammer, Keizersgracht 333, Amsterdam". V,