Historisch Archief 1877-1940
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 31 DECEMBER 1927
No. 2639
Dmnte Matabre Populaire
ftlm-ttfrrmltunde Gerepeteerde Haal Een
eMi opname Het Gedonder lu ie
li*
ir*
*VjUr m TOOT het eerst binnen den
lichtkring der kwikdamp-lampen
komt, voelt het koud langs zijn rug
loopen. De parijsche Morgue I" denkt
tfluiverend en met afgrijzen kijkt
in de paars-groene schimmelig
uitgeslagen lijkengezichten die hem
omringen. Het heeft iets van een
.gruwelijke maskerade van een
per.vers» grap, deze montere,
geaffaireerda verdronkenen te zien
rondloopen in «drukke doening.
Gestatten Sie Herr Johannes
Meyer l"
.. Ook dit moet een lugubere
aardiglieid zijn hoe kan iemand
hier,w*ar da musschen op het dak
welkiinkende pseudo's hebben, in
GodsnAom Johannes Meyer heeten? Dan
??d» hemel weet door welke
ge<Lachten-as8ociatie schiet mij door
j*et hoofd: Der Wilderer" Mach
tig al» een adelaar". Ik prevel on
willekeurig den titel van deze prachtige
bergfilm en de gezette man met
?de witte jas en den origineelen naam
knikt vriendelijk. Het is inderdaad
?mtfn werk en van dat oogenblik
?at pibten wij druk, als vroolijke,
welopgevoede kadavers.
Waar hij nu aan bezig Is? Schul
dig" h«et het nieuwe product, een
M:DE.:FI
(Een bezoek aan de L7FA-terreinen te Neii'Babelsberg)
door L. J. JORDAAN
BEBNHAEDT GOETZKB
film naar den roman van Bichard
Voes. Hauptdarsteller: Bernhard
?Goetzke Hans
AdalbertvonSchlettöW Willy Fritsch Of de
heeren er zijn? Aber natürlioh ! E in
moment, bitte I"
Ik voel dat ik aan een keerpunt in
-mijn leven gekomen ben: Ik zal met
heusche filmsterren kennismaken t
Willy Fritsch
Voor heel een wereld van
Yokohama tot New-York van
Sfcockhobn tot Kaapstad, roept deze naam
visioenen op van blijheid, jeugd,
charme. De jeune premier uit
Wal?zertraum !"
Ik bekijk dit Zondagskind, den
Filmheld het karakteristieke product van
onzen tijd, met aandacht. Dit is dus
?een dier uitverkorenen, door de onbe
rekenbare gril van het toeval:
schlager" geheeten, omhoog gestooten tot,
-aan het firmament, om als ster"
«en korte poos te schitteren, te
verbleeken en.... te verschieten.
Hij is een aardige, slanke, blonde
jongen een tikje verwijfd in zijn
gebloemde kamerjapon en blooten
hals, onbeduidend, als een echte
jeune premier ijdel, als een recht
geaard gelukskind. Maar hij heeft
charme hij laoht graag en Teel:
den ongedwongen, onweerstaanbaren
lach, door een knap, wereldwijs re
gisseur in een gelukkig oogenblik
met succes geëxploiteerd. Hij lacht
kinderlijk ingenomen met zichzelf
en met het leven, dat hem vertroetelt.
Overigens noemt hij zich
Kunstler"....
Hans, Adalbert von Schlettow!
De onvergetelijke Hagen Tronje,
de sombere, eenoogige reus uit De
Nibelungen" ! In stomme verbazing
kijk ik naar den keurig gekleeden
jongen man, vriendelijk, vroolijk,
luidruchtig bij het schreeuwerige
af. Ik weet het ik heb het zelf
uit den treure verkondigd, dat de
filmster (op enkele uitzonderingen
na) het product is van de creatieve
bedrijvigheid van den regisseur, den
?inegrafist.... hoe ge hem noemen
wilt. Ik weet het, dat ik voorbereid
moet zijn op verrassingen en ontgoo
cheling maar waarom, o, goden,
moet het juist Hagen Tronje zijn,
het gepersonifieerde Noodlot, die
met een syphon spuitwater op den
kalen knikker van een zijner collega's
mikt ?
Bernhard Goetzke.
Der müde Tod", de Fakir in Das
Indische Grabmal", Volker von Alzey
in Die Nibelungen," de mecanicien
in Die Verrufenen".... al die mees
ter-creaties flitsen mij door het hoofd,
als ik tegenover den stillen rustigen
man sta, met het boeiende, ernstige
masker, den diepen, naar binnen
gekeerden blik. Hij blijkt vrijwel te
beantwoorden aan de verwachtingen,
door zijn film?alter ego gewekt:
zwijgzaam, eenzelvig, gesloten, maar
naar het mij toeschijnt, niet zonder
inhoud. Wij praten langen tijd over
de verschillende rollen, die hem
beroemd maakten en als vanzelf
komt het gesprek op den man, die
hierin een groot en werkzaam aan
deel heeft gehad. Wiens naam hier
overigens, naar het mij toeschijnt,
te hardnekkig verzwegen wordt,
om niet van alle steenen te weerklin
ken: Fritz Lang. Het is het stereo
tiepe, immer weerkeerende oordeel
over een grooten Leider, op welk
terrein hij Kich ook be
weegt: een kunstenaar
maar een bruut en
een tyran! Was soll
ich Ihnen sagen, Herr
Jordaan ich mag den
Kerl nicht, aber ich
bewundere ihn !" '
Plotseling een geroep:
Schlettow Goetzke!"
Algemeene beweging.
Het eeuwige wachten
schijnt een oogenblik te
worden onderbroken
men gaat beginnen.
Stel TI voor, een kleine,
zeshoekige kiosk , wat
belegen-Oostersch aan
doend, met haar
spiegelwanden en gedraaide
kolommetjes. In het
midden een rooktafeltje
HANS ADELBERT
VON SCHLETTOW
langs een der wanden een divan
in een hoek een staande lamp. Verder
rondom, voor alle openingen, zelfs op
een stellage boven de scène, mannen
mannen in overalls, mannen in witte
jassen, mannen in trui en breeches:
operateurs, lampenisten, electriciens,
tooneelknechts. En als mitrailleurs
in het gelid, de dreigende lens op het
interieur gericht, niet minder dan vier
camera's.
Het. komt er op aan.
Wij zullen heden de opname bij
wonen van der Wurf im Spiegel".
Sohlettow en Goetzke moeten in deze
beperkte ruimte worstelen, tot een
van beiden in een der spiegelwanden
valt. De zaak dient secuur gerepeteerd
en nauwkeurig berekend téworden,
want een mislukking zou een geheel
nieuw decor kosten. Vandaar, dat vier
opname-toestellen althans de foto
grafische risico tot een minimum
moeten beperken.
Ruhe !" beveelt de regisseur. Alles
wordt stil. Musik!" Een piano
begint ergens in de donkere ruimte
daarbuiten te fantaseeren. Los l"
Een deur in den achtergrond vliegt
open Goetzke verschijnt op den
drempel, in het werkpak van een
mecanicien. Hij kijkt knipperend met
de oogen om zich heen, als een stier,
die de arena binnentreedt. Zijn blik
valt op de marqué-figuur van Schlet
tow, die nonchalant een sigaret op
steekt en zijn masker krampt samen
in haat en woede. Pauze. Een oogenblik
bukt hij zich, als een panther gereed
voor den sprong dan vliegt hij,
niet een rauwen schreeuw zijn tegen
stander naar de keel.»..
Halt! Overdoen !" Het is
ongelooflijk, het is belachelijk, het
is moordend voor alle spontaniteit
maar het is noodzakelijk. De
chefoperateur, die de scène door den zoeker
van zijn apparaat heeft gevolgd,
maakt bezwaren geeft rectificaties
aan. Also noch einmal, bitte l
Buhe ! Musik ! Los !"
Weer verschijnt de mecanicien op
den drempel ? weer kijkt hij rond
weer vliegt hij Schlettow naar de
keel en weer wordt de zaak op dit
kritieke moment stop
gezet. Tot driemaal toe
herhaalt zich de scène
en het is voor mijn
ongewende oogen eea
bijna tragisch schouw
spel, deze zinlooze repe
titie van precies dezelfde
gemoedsbeweging te
moeten aanzien, met
geen anderen prikkel
voor de spelers, dan
wat schamel piano-spel.
De vierde maal is
het meenens.
Lichteinschalten !" de ge
weldige schijnwerpers
beginnen te snorren en
de aquarium schemer
verandert als bij
tooverslag in een schel
bijnaonrerdraaglijkzonlicht!
Achtung J Musik ! Aufnahme
Los l" Dit is wel het moment
suprême! In een paroxysme van
woede, waarbij de repetitie kinderspel
is, grijpen de beide mannen elkaar
aan. Het is daarbij zeer opmerkelijk,
dat zij in hun zelfopwinding gesmoorde
kreten en vloeken uitstooten, maar de
lippen ternauwernood, bewegen. Alles
concentreert zich op de naakte, gave
gelaats-expressie. De regisseur danst
om hen heen, even dol, even op
gewonden en regelt met het scenario in
de hand, den voortgang van het ge
beuren. Sie werfen sich auf ihn,
Schlettow! Du Hund du
Schuft!.. .. Aha, mein lieber Junge,
was meinst Du.... Das ich
-vielleicht Angst habe ?.... So, jetzt
greife ihn an, Goetzke. ... Sie wurgen
ihn. ... Halt l Licht ausschalten !"
Hijgend, zweetend, dood-op teeden
de acteurs buiten den kring en steken
een kalmeerende sigaar op. Wachten!
Het interieur van de kiosk is het
tooneel van een opgewonden discussie
geworden. De Wurf im Spiegel"
moet, na dit inleidend voorspel, bere
kend worden.
De camera's worden opgesteld en
om beurten maken regisseur en ope
rateur de schijnbeweging van iemand,
die door den spiegelwand geworpen
wordt. Het is een eindeloos
gedelibereer. Honderdmaal worden de meubels
verplaatst, honderdmaal de toestellen
en de lampen opnieuw gericht. 4
Inmiddels heeft zich het gerucht
van de groote
gebeurtenis
door het heele
atelier ver
spreid en van
alle zij den, van
alle bnhnen
komen de col
lega's
aanloopen. Ik herken
onder hen de
kleine Lilian
Harvey,
coquet en bru
taal, in een
zijden pyama
onder en wij
den kapmantel
den langen,
forschen Fritz
Rasp de
dikke komi
sche alte"
Potechina.
Tusschen hen
door, in zijn
fladderende kamerjapon draaft Willy
Fritsch, lacherig, zenuwachtig....
Eindelijk: Anfangen !" Schlettow
heeft onder zijn jas een beschermend
pantser van looden platen aange
trokken voor de rest moet-ie maar
bidden dat het goed afloopt. Hij is
gereed en neemt zijn plaats weer in.
Goetzke's kop wordt door een kapper
met schminckdoos en kam nog blik
semsnel gereviseerd.... dan is ook hij
klaar. En nu wordt Schlettow
achteruitgeworpen eenmaal?zesmaal
tienmaal.. .. Het is een dwaze ver
tooning, dat eindelooze mikken met
een levend projectiel. Weer discussies
weer wordt de heele opstelling
veranderd. Nog eens! Donnerwetter"!
Schlettow vloekt luid-op. De gooi
bleek ditmaal wat hard geweest en het
scheelde weinig, of hij was ietwat
prematuur nu reeds door den spie
gel gesmeten.
Dan: Een-Twee-Drie.... in Gods
naam ! Men neemt een besluit. Licht
einschalten ! Aufnahme. . .. Los !"
Het wordt doodstil alleen de piano
werpt cascades van onheilspellende
septiem-accoorden door de duistere
ruimte.
De mannen hebben elkander aan
gegrepen bleek onder hun laag
schminck. Het zijn beide groote,
WILLY FRITSCH