rocne ammer eckblad voor Nederland Sinds meer dan vjjftig jaar aan de spits der weekbladen . . . ." ONDER HOOFDREDACTIE VAN G. W. KERNKAMP Redacteuren: H. BRUGMANS, M. KANN EN TOP NAEFF Secretaris der Redactie: C F. VAN DAM KEIZERSGRACHT 333 Uitg. : N. V. DE GROENE AMSTERDAMMER AMSTERDAM. G OPGERICHT IN 1877 No. 2641 <Goe and£eel Dun, tóch ijzersterk ZATERDAG 14 JANUARI 1928 Mussolini en de wetenschap 'T'OKX de kortstondige vrede tusschen Frankrijk en Engeland was verbroken en Bonaparte, destijds nog Eerste Consul, in het kamp van Boulogne de legermacht verzamelde, waarmee hij het Kanaal zou oversteken om den I5rit te tuchtigen. moest de openbare meemng in Frankrijk worden opgezweept tot een paroxysme van haat tegen den erfvijand. Er werden belooningeii uitgeloofd voor dichters, die Engeland het best zonden vervloeken en het officieele orgaan, de Moniteur, nam de bekroonde verzen in zijne kolommen op. Maar deze betaalde poëzie was van een allerdroevigst gehalte; officieele inspiratie kweekt geen kunst; meesterwerken wor den niet geboren uit het verlangen om een prijs te verdienen; de geestelijke tirannie, door den Consul, straks door den Keizer uitgeoefend, verstikte het talent. Van die tirannie is het volgende een merkwaardig voorbeeld. Een onbekende gaf een paar coupletten uit, die de voorgenomen expeditie naar Engeland bezongen. Bonaparte schreef toen aan het hoofd der.rechterlijke macht: ..men moet den maker van dat liedje opsporen; zijne bedoelingen schijnen lof felijk te zijn, maar zulke opwekkingen moeten niet worden gepubliceerd buiten voorkennis van de politie". Ziedaar de absurditeit ten top gevoerd: onder een dwingelandij zijn spontane uitingen, zelfs van goede gezindheid, verdacht: het wordt als een inbreuk op de rechten van den Staat beschouwd, wanneer men buiten hem om meeningen verkondigt, ook al zijn die welgevallig ! Zooals Napoleon op kunst en letteren den officieelen stempel drukte, zoo stelde hij ook de weten schap en liet onderwijs in dienst van den Staat. Aan de Keizerlijke Universiteit" werd de taak opgelegd, de toekomstige staatsburgers op te voe den in de door den Staat geijkte beginselen, opdat zij zouden denken wat de Staat voor goed hield, n zouden willen wat de Staat verlangde dat zij wilden; in deze Universiteit, n en ondeelbaar als het keizerrijk zelf, werd daarom alle onderwijs ge centraliseerd, opdat het van n geest doortrokken zou zijn, opdat het de door den Staat gewaarmerkte moreele en sociale ideeën in zich zou opnemen en. weder van zich zovi doen uitgaan; allen, die deel uitmaakten van de Universiteit, moesten de voor schriften van den Roomsch- Katholieken godsdienst, de trouw aan den Keizer, het keizerrijk en de dyna stie van'Napoleon" ten grondslag leggen aan hun onderwijs. Een grootsche conceptie maar die het bestaan veronderstelde van wat niet aanwezig was: een door de geheele natie aanvaarden catechismus van godsdienstige en politieke en sociale denkbeelden; een gedachte bovendien, die niet uit de sfeer van de wetenschap, maar uit die van de politiek was ge boren. Alle regeeringen. die de vrijheid van het woord moesten fnuiken, hebben gehandeld als Napoleon. Zij hebben bescherming verleend aan kunsten en letteren, wanneer deze onschuldig bleven en tot sieraad" van het land konden strekken; zij hebben de beoefening der wetenschap aangemoedigd, voor zooverre deze geen theorieën verkondigde, die de grondstellingen der bestaande orde van zaken aan tastten; zij hebben met name de exacte wetenschap pen bevorderd, omdat deze direct en tastbaar nut opleverden: zij hebben bovenal het onderwijs tot een der machtigste werktuigen van den Staat ge maakt. Men behoeft bij Mussolini aan geeu bewuste na volging van Napoleon te denken, wanneer hij met zijne maatregelen ten opzichte van wetenschap en onderwijs in de voetsporen van den Keizer treedt. Elke dictatuur, onverschillig of zij wordt uitge oefend door Robespierre of door Napoleon, door Stalin of door Mussolini, kan zich slechts handhaven door een onverbiddelijke en stelselmatige onder drukking van de machten, die zich tegen haar ver zetten; van die machten is het vrije woord altijd een der geduchtste geweest. Ook Mussolini heeft dus aan het vrije woord de middelen om zich te uiten: de pers en het hooger onderwijs, ontnomen. De pers mag alleen den lof van het fascisme verkondigen; de hoogleeraren. die een anti-fascistische gezindheid koesteren. worden uit hun ambt ontzet. Toen er zoovelen waren ontslagen, dat men moeite had de vacante plaatsen op behoorlijke wijze te vervullen, schreef het officieuse orgaan La Tribuna": het is beter, het hooger onderwijs op te schorten, dan het te laten geven door anti-fascisten". Hoezeer de Italiaansche dictator de wetenschap onder zijne controle wil stellen, is onlangs weder gebleken uit zijn brief aan Marconi, den voorzitter van den Nationalen Raad van (wetenschappelijk) Onderzoek, waarin hij een aantal voorschriften voor de werkzaamheid van dezen Raad heeft ge geven. Er moeten in Italiëgoed uitgeruste laboratoria voor wetenschappelijk onderzoek worden ingericht en levende musea, waarin de vorderingen van weten schap, techniek en nijverheid voor een ieder duide lijk worden gemaakt; er moet een bibliographie worden samengesteld voor wetenschap en techniek; de Baad moet ten behoeve van de verschillende regeeringsorganen een goeden inlichtingendienst organiseeren altegader nuttige dingen, in het ge heel of gedeeltelijk bezit waarvan andere landen zich reeds mogen verheugen, maar misschien zal men daar op het stuk van organisatie nog eens bij Italiëin de leer kunnen gaan: een goed geordende samenwerking van wetenschappelijke lichamen, zoowel onderling als met de regeering, laat bij sommige volken nog wel iets te wenschen over. Maar wat alleen een voorrecht van Italiëmoge blijven, is de door Mussolini afgekondigde regeling van de vertegenwoordiging van zijn land op weten schappelijke congressen. Alleen door Mussolini daartoe aangewezen geleerden zullen Italiëop con gressen in het buitenland mogen vertegenwoordi gen; in Italiëzelf mogen alleen congressen, zoowel nationale als internationale, worden gehouden, wanneer hij daaraan zijne goedkeuring heeft ge hecht ; geen Italiaansch geleerde, die een internatio naal wetenschappelijk congres in het buitenland bijwoont, mag dan ook voorstellen een volgende bij eenkomst van dat congres in Italiëte doen plaats hebben, wanneer hij niet door Mussolini uitdrukke lijk daartoe is gemachtigd. Dit beteekent dus: alleen fascistische geleerden zullen Italiëop buitenlandsche congressen ver tegenwoordigen; in den brief staat immers, dat deze vertegenwoordigers een voorbeeld van tucht en waardigheid" moeten geven: alleen voor fas cisten is dit weggelegd. En het beteekent verder, dat op Italiaanschen bodem geen congressen mogen worden gehouden, waar denkbeelden worden ver kondigd, die tegen de leer van het fascisme ingaan. Geheel nieuw is deze onder-voogdij-stelling van congressen niet. Men zal zich misschien herinneren, dat in Mei 192(i. op een wetenschappelijk congres te Milaan, een der daar aanwezige fascistische professoren buiten da orde wilde gaan en de fascistische ideo DE GROENE AMSTERDAMMER Prijs per jaargang ? 10.?bij vooruitbetaling. Per No. 35 Cent. Advertentiën ?0.75 per regel. Postgiro 72880, Gem.-Giro O 1000. INHOUD: 1. Prof. Dr. O. W. Kernkamp, Mussolini en de wetenschap. 2. Mr H. Giltay, Het C. M. S. Nieuwe uitgaven. 3. Dr. E. van Raalte, Aanteekeningen Joh. Braakensiek, Mussolini en ae wetenschap 4. H Scholte, Comoedia Constant van Wessem, Muziek in de Honjdstad 5. L J. Jordaan, Das ewig Weibliche Corv. d. Lugt Melsert, Tooncelregie. 6. Annie Salomons, Bijkomstigheden. 7. Dr Jac. P. Thijsse, Uit de Natuur. 9. Red. Elis M. Rogge, Voor Vrouwen. 10. Spreektaal. 11. Prof. Dr. J. Prinsen, Boekbespreking. 12. L J. Jordaan, Bwscopy Tegenstellingen. 13. Dr K. Kuiper, Rotleidamsche Diergaarde, met teekeningtn door H. Verstijnen. 15. Jhr. Mr H. Smissaert, Op den Econ. Uitkijk C K , Beurssptegel. 16. Mr M. F Hennus, Schilderkunst Otto van Tussenbroek, Toigepaste kunst Radio-Rubriek. 17. Alida Zevenboom's Croquante croquetjes H. Middendorp, Nieuwe uitgaven Uit het kladschrtjt van Jantje. 18. Melis Stoke, Nieuwjaarswenschen?Rijm. 19. Dr W. v Bemmelen, De wonderlijke kluk. 20. Charivarius, Lharivana?Cel 2, Telefoontje. Omslag: Spelproblemen. Bijvoegsel: De verbanning van de leiden der oppositie uit Rusland. m 'Jjzoni iVevulling ' ent noot geeft deze l een. heerlijk aroma. ""////////'' JÜNGERS begon te verheerlijken; toen de voorzitter hem dit belette, daar politiek was buitengesloten, diende de fascistische hoogleeraar zijn beklag hierover in bij den prefect van Milaan, die daarop het congres liet sluiten. Maar uit den brief van Mussolini aan Marconi blijkt, dat men ondertusschen in Italiëal weer verder is gekomen. In 1920 was het althans nog mogelijk, een con gres bijeen te roepen, zonder dat hiervoor aan Mussoliiii verlof moest worden gevraagd. Van nu af aan zal men hem eerst het programma der werkzaamheden en de lijst der sprekers en der door hen te behandelen onderwerpen moeten voor leggen ; hebben deze genade bij hem gevonden, dan staat men echter nog altijd bloot aan de kans, dat er plotseling een einde aan een congres wordt ge maakt, wanneer, ondanks alle genomen voorzorgen, de inhoud van een of andere voordracht staatsgevaarlijk" blijkt te zijn. Voor den groei der fascistische idee is dit alles misschien zeer bevorderlijk; rnaar op het bezoek van buitenlandsche geleerden aan congressen in Knlü' zou het wel eens remmend kunnen werken. KERNKAMP