Historisch Archief 1877-1940
18
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 21 JANUARI 1928
No. 2642
Tikblaadjes
door Dr. R. FEENSTRA
Nieuwe diplomatenschool
1~^ E oude diplomaten ach schei
^~^ uit over de oude diplomaten !
zij zijn tot een cliché" geworden in
ons voorstellingsvermogen.
En van dit clichéraakte de geest
net zoo beu als het oog van sommige
politieke kopstukken, die tot slijtens
toe in de kroniek van het dagblad
worden afgedrukt.
Fabrikanten van dit clichéwaren:
ten eerste, de geschiedenis de
?ernstigste en diepst etsende graveur,
?die heele rekken mémoires naast de
werktafel had staan. Dan de kunst;
de tooneelspeelkunst en de operette;
de laatste vooral ook in het
chargeerende genre. Voor de kunst was
de diplomaat van gister ook dan,
waanneer zijn pienterheid alles behalve
.?van gisteren" was een dankbaar
?object om aan te vijlen. Want de
diplomaat was gemaakt van een
grondstof vol antithese, vol kleur,
glinsterend mineraal.
Ten slotte was er het leven; met
zijn vanity fair, zijn achterklap, zijn
gewroet en gestreef naar kleine onder
scheidingen.
Geschiedenis, kunst en
levenspractijk schiepen gedrieën een
middentiepclichévoor den" diplomaat. Het was
een man vol kastenbesef met
eenigszins verbogen realiteitsbegrip,
sterk hoofsch geïnspireerd. Hij had
een drieledige functie. Om te beginnen
was hij franjeman. Hij represen
teerde. Hij blonk en hij liet het om
zich heen blinken. In de tweede plaats
was hij de centrale spil van een
inlichtingsdienst. Hij hoorde veel;
wist te zwijgen; maar ook te ....
teekenen. Dit teekenen" is er in
latere jaren niet op vooruitgegaan;
daar de regeeringen andere en betere
bronnen van voorlichting kregen; en
de diplomatie uit prestige-oogpunt
moest breken met het vele heel of
half louche dat hare
voorlichtingdiende. Ten derde was er de
paperassenboel van den gezant-ambtenaar.
En te midden van deze bergen papier
nonvaleurs lag daar het enkele
groote waardepapier voor zijn volk
van een gunstig afgesloten handels
verdrag, of een of ander pact het
diplomatieke" werkstuk. |K
Om de werkstukken worden ten
slotte de werkers er op nagehouden
en gehandhaafd; en het valt te be
grijpen, dat deze practische
machineen koopmans-tijd gaandeweg boven
den diplomaat van gisteren, die een
hofbaltiep was, die steenpuistornaat
en monokel beide onberispelijk wist
fc3 dragen den stillen
constructeuringenieur" in de internationale be
trekkingen tusschen de volken is gaan
verkiezen.
W In'dezen herfst werden wij op een
en * denzelfden ochtend opgeschrikt
door twee gezantenbeiioemingen in de
krant, die al heel ver tegen den draad
in gingen.
Amerika benoemde den heer W.
Morrow uit het bankiershnis Morgan
tot gezant in Mexico, en Cuba
beCADILLAC
Het feit, dat de Cadillac dikwijls voor
veel duurder wordt gehouden, dan ze
In werkelijkheid is, pleit wel zeer sterk
voor de hooge plaats,die de CADILLAC
in de algemeene achting inneemt
K. LAND E WEER
UTRECHT AMSTERDAM
Biltstraat 74 Singel 430-432
Kenners zeggen:
MIJ smaakt allén een
BROCHES
Ciêaret''
noemde den schaakkampioen
Capablanca tot diplomatiek vertegen
woordiger.
Een bankier en een schaker; twee
stukjesschuivers in plaats van
stukjesdraaiers en twee lieden,
heelemaal buiten het vak en
heelemaal buiten de kaste het was wel
even een ochtendbladlectuur voor den
diplomaat van de oude school orn er
van op te schrikken.
We zijn vier maanden later en
Morrow is de" ideale gezant van ....
to-morrow gebleken. De
pan-Amerikaansehe conferentie, waar oom Ham
zoo tegen op zag, vanwege de onhan
delbare tegenkanting van Mexico
aanschouwt een nieuwe entente
cordiale; diplomatenarbeid; duivelswerk,
zoodat Coolidge himsclïer naar kon
uitkomen.
Men kan zeggen: Lindbergh heeft
het gedaan. Hij is komen .... vliegen.
Maar vóór Lindbergh Mexico kwam
binnenvliegen, kwam Dwight Whitney
Morrow. Hij kwam niet figuurlijk op
een Trakhener staatsiehengst; maar
hyper bescheiden op een goudbeladen
ezeltje. Hij kwam niet realiter met
adelsbrieven, die zoo oud zijn, dat
alleen een heraldicus ze nog maar kan
lezen; en met een serie onderschei
dingen; hij kwam simpel met de
actentasch van een bekwaam bank
directeur waarin ook zijn vroegere
geloofsbrieven van the allied
maritime transport council" zaten; en hij
begon subiet te arbeiden; en toen hij
over de helft was, liet hij Lindbergh
komen om te vliegen: zooals men een
orkest bestelt om de stemming er
bij het volk buiten op het plein ook
wat in te brengen.
In Mexico zit olie en zilver. Daarin
is Amerikaansch kapitaal gestoken;
maar do natuurlijke hulpbronnen van
het land vragen om irrigatie met meer
Yankee-geld. In Mexico is de politiek
vulkanisch maar de ruige, borstelige,
halfroode, half-Mesties Callcs die
het latifundiënbezit van de kerk op
ruimde is in deze lava voor
geruimen tijd: boven op. Met dreige
menten was bij hem weinig gedaan te
krijgen; dat ondervond Amerika de
laatste anderhalf jaar genoeg. Daar
om werd de makkelijke" meneer uit
Wallstreet 23 tot diplomaat verkozen.
Hij ging ongaarne. Wallstreet 23 is
een wereld; een wereld waarin men
zich nooit verveelt. En wie het por
tret van Dwight Whitney Morrow in
The New York Times Magazine" be
kijkt dit haast klassieke opge
wekte Angelsaksische, als uit hout
gesneden, busincss-profiel, met daarin
de harde, doortastende, toch smiling
eyes die ziet: banknia: i, meer dan
Ijaperassenkweeker. Een oplosser; met
schik ' in zijn problemen.
Hot is ongeloof olijk wat Morrow in
drie maanden heeft gewrocht en be
reikt. Als persoonlijk vriend van
Calvin Coolidge had hij misschien ook
vollediger carte blanche dan een ander.
Hij heeft de petroleum wetten van
haar terugwerkende kracht beroofd;
en als tegenprestatie het embargo op
wapenen en, amunitie. van geval tot
geval, laten opheffen. .M aar ('alles heef t
nog iets anders noodig dan wapenen,
om de tegen-revoluties neer te slaan.
(ield ! Stuurt ons uw knappen meneer
de la Euente. heeft Morrow gezegd.
Onze bankiers zullen graag met hem
(iraten.
Op het I'an-Anierika/rvnsche Congres
verschijnt in plaats van een feilen
Uit het kladschrift van Jantje
tegenkeffer: een vriend. Eri dat alles
is centimeter na centimeter 7,00 ver
schoven. Het zal president (.'alles
moeilijk vallen den heer Morrow niet
tegemoet te komen en hem niet te
bewonderen" aldus het
Octoberopslel in The New York Magazine.
-Kn inderdaad: deze Yankee. <lie in
het omprateri. het langzame op gang
brengen, de kunst om de menschen
voor ideeën te winnen, e;i ze
tegelijk te respect eerori. de
hoogesehool van den bankier doorliep, en
die niet kijkt op een paai- moppen en
<le spaanders, die ei' af vliegen is
«aardig op dreef in Mexico-city <le
machtigste man achter (K; schermen
te worden.
En daarin lijkt de/e diplomaat van
de nieuwe school weer op dien van zijn
collega's van vroegere scholen; dat
men gaarne een ander de r geef t,
gaarne gevoeligheden en ijdelheden
van anderen spaart. spaart de
vogels! en dat m<-ii zelf met '/.ijn
vrienden en zijn connationalen elka.ar
daarbij een knipoogje geeft ; en het
bontje achter de schermen oppeuzelt.
Morrow is de naam van dezen
eersten, diplomaat van een school
van .... to-nioiTow: ..oliemannen"
- in den zin van smeerders der
dwarsstiingen va.il de machinerie van
..hè!" \velvaar1 sleven. i *ie van g.ster
strooiden ei' vaak intrige-schuurzand
tusschen.